محیط زیست

در ایران سال‌هاست خشکسالی ادامه دارد. اگر به زودی بارانی نبارد، آخرین ذخایر آب آشامیدنی کشور نیز از بین خواهد رفت. دولت نیز برای مقابله با این بحران اقدام کافی انجام نداده است. موج گرما و کم‌آبی، زندگی عمومی در ایران را فلج کرده است. هشدارهای کارشناسان سال‌ها نادیده گرفته شد و اکنون مردم بهای آن را می‌پردازند.
دکتر ناصر کرمی، در یادداشتی که در شبکه اجتماعی اکس منتشر کرده، درباره وضعیت اقلیمی ایران و خشکسالی‌های پی‌درپی در سه دهه گذشته نوشت:
دکتر ناصر کرمی، اقلیم‌شناس در یادداشتی در ایندیپندنت فارسی درباره هشدارهای حکومتی درباره بحران آب در ایران و توصیه به صرفه‌جویی نوشت: «کاهش مصرف توسط شهروندان هم سود بسیاری برای دولت در پی دارد و هم اینکه باعث می‌شود فرسودگی امکانات کنونی و عدم سرمایه‌گذاری برای توسعه زیرساخت‌های تامین آب اثر اجتماعی و سیاسی پیدا نکند.»
روزنامه شرق در گزارشی از سد کرج که یک‌چهارم آب تهران را تامین می‌کند، به نقل از مدیر سد کرج نوشت: در حال حاضر، می‌توان گفت که حدود ۴۵ متر افت ارتفاع نسبت به وضعیت پر مخزن وجود دارد. این کاهش ۴۵‌متری در ارتفاع، معادل کاهش حدود ۱۲۰ میلیون مترمکعب از حجم ذخیره ۱۸۰ میلیون مترمکعبی است. با احتساب این مقدار، تنها حدود ۶۰ میلیون مترمکعب آب در مخزن باقی‌ مانده که آن‌هم به طور کامل قابل برداشت نیست.»
حمید مرادی، فعال محیط‌زیست و مدیر انجمن «شنه‌ی نه‌وژین»، در جریان تلاش برای مهار آتش‌سوزی در کوهستان آبیدر جان خود را از دست داد. او و همراهانش بدون تجهیزات کافی، در گرمای سوزان و در نبود مدیریت بحران، با دستان خالی به دل آتش رفتند. جمله‌ای که پیش‌تر در یادداشتش نوشته بود، حالا پژواک یک حقیقت تلخ است: «می‌خواهیم این خاک برای آینده بماند».

اگر آن‌طور که دکتر «بنفشه زهرایی»، استاد مدیریت منابع آب دانشگاه تهران‌ در مورد «روز صفر آب، وضعیت آخرالزمانی تنش آبی» گفت صرفه‌جویی مردم موجب عبور از مرداد و شهریور شود، بعد از آن، پایتخت‌نشینان دیگر با روز صفر آبی مواجه  نمی‌شوند؟
محمد خاکپور، کاپیتان پیشین تیم ملی فوتبال ایران در صفحه اینستاگرام خود در واکنش به بحران بی‌آبی و بی‌برقی در ایران نوشت: «ما در آستانه یک فاجعه بی‌آبی هستیم. این نه هشدار رسانه‌ای است، نه شعار سیاسی، بلکه واقعیتی است که هر روز در دشت‌های خشک‌شده، در دریاچه‌هایی که دیگر نیستند، و در روستاهایی که خالی شده‌اند، خود را نشان می‌دهد.»
رسانه‌های محلی خوزستان زنانی را به تصویر می‌کشند که قابلمه و بشکه‌های آب را از رود و نهرهای کشاورزی تا روستاهایشان روی سر و کولشان حمل می‌کنند. این تصویر تکراری در دهه اخیر است. اما چرا بی‌آبی خوزستان، با وجود منابع آبی بزرگ، تمام نمی‌شود؟
کاوه مدنی درباره بحران آب در ایران گفت: «بخش آب ایران سال‌هاست که در یک آتش می‌سوزد. این وضعیت، وضعیت قابل برگشتی نیست. نشان از وضعیت شکست دارد. ما باید بپذیریم شکست خوردیم.» او همچنین گفت: «اقتصادهایی که عقب‌مانده‌ترند، سهم بیشتری از آبشان را به کشاورزی اختصاص می‌دهند. بسیاری از راه‌حل‌های بخش آب ایران خارج از بخش آب است.»
هر کولرآبی در هر ساعت بین ۳۰ تا ۴۵ لیتر آب مصرف می‌کند یعنی در هر شبانه‌روز حدود ۷۰۰ لیتر آب مصرف می‌کند. مطالعات متخصصان و پژوهشگران پژوهشکده مطالعات فناوری، کارکرد کولرهای آبی در تابستان را حدود ۱۹ میلیارد ساعت تخمین زده است. با این حساب مصرف آب کولرهای آبی بیش از ۳ تا ۴.۵ برابر ظرفیت اسمی سد امیرکبیر (سد کرج) است
حمید مرادی، فعال محیط‌زیست، وکیل دادگستری و دبیر انجمن زیست‌محیطی «شنه‌ی نوژین»، که روز ۲ مرداد ۱۴۰۴ در جریان آتش‌سوزی گسترده در ارتفاعات کوه آبیدر سنندج دچار سوختگی شدید شده بود، جان خود را از دست داد.
مطالعه‌ای جدید هشدار می‌دهد که جهان در آستانه از دست دادن فرصت برای جلوگیری از بدترین پیامدهای تغییرات اقلیمی است. اخبار بد در مورد اقلیم همه‌جا به چشم می‌خورد. قاره آفریقا به‌ویژه به‌شدت تحت تأثیر تغییرات اقلیمی و شرایط آب‌و‌هوایی شدید قرار گرفته و این امر زندگی‌ها و معیشت‌ها را دچار آسیب کرده است. ما در جهانی زندگی می‌کنیم که با سریع‌ترین نرخ از زمان شروع ثبت داده‌ها در حال گرم شدن است. با این حال، دولت‌ها واکنش کندی نشان داده‌اند.
دکتر کاوه مدنی، معاون سابق سازمان حفاظت محیط زیست ایران و مدیر موسسه آب، محیط زیست و سلامت دانشگاه سازمان ملل و استاد پژوهش کالج سیتی نیویورک در گفتگویی که به تازگی بازنشر شده است، درباره بحران آب در ایران گفت: «مشکلات بخش آب، مثل همه بخش‌های دیگر ایران است. در راس، حاکمیت باید تصمیمات مهمی دراین‌باره بگیرد.»
در پی تداوم موج گرما و بحران کمبود آب و برق در ایران، مقام‌های جمهوری اسلامی تصمیم به اعمال تعطیلی‌های گسترده و کاهش ساعات کاری ادارات در استان‌های مختلف کشور گرفته‌اند. ایران در بحران شدید بی‌آبی فرو رفته؛ مردم در گرمای طاقت‌فرسا، بی‌برق و بی‌امید، برای آب صف می‌کشند. زندگی روزمره‌ مختل شده، و حکومت به‌جای راه‌حل، تنها توصیه به «صرفه‌جویی» و «در خانه ماندن» می‌کند.
قرعه‌کشی بی‌سابقه‌ای برای ساکنان تووالو که می‌خواهند به دلیل تهدیدات ناشی از تغییرات اقلیمی به استرالیا مهاجرت کنند، ۱۸ ژوئیه به پایان رسید؛ بیش از پنج هزار درخواست برای این مهاجرت ثبت شده است.
دکتر ناصر کرمی، اقلیم‌شناس در یادداشتی که در کانال تلگرامی خود منتشر کرده درباره بحران آبی فزاینده در ایران، نوشته که این وضعیت به عملکرد مستقیم جمهوری اسلامی ربط دارد؛
در پی وقوع آتش‌سوزی گسترده در نخلستان‌های اروندکنار در شهرستان آبادان، بخشدار منطقه اعلام کرد که ۲۰ هزار نفر نخل بارور در روستاهای کوت شنوف، ابوعقاب و ابوشکر طعمه حریق شده‌اند. به گفته مقامات محلی، در این آتش‌سوزی، چهار واحد مسکونی و یک کارگاه تولیدی نیز کاملا سوخته‌اند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان آذربایجان غربی خبر داده که دریاچه ارومیه تا پایان تابستان ۱۴۰۴ کاملا خشک می‌شود: «در شمال دریاچه شاید فقط لایه‌ای به‌ضخامت چهار یا پنج سانتی‌متر آب وجود داشته باشد. در واقع می‌توان گفت دیگر آبی وجود ندارد، این برای نخستین‌بار است که احتمال می‌دهیم طی پنج یا شش روز آینده، بخش شمالی دریاچه به‌طور کامل خشک شود، جنوب دریاچه نیز تا آخر تابستان خشک می‌شود.»
دکتر ناصر کرمی، اقلیم شناس در یادداشتی که در کانال تلگرام خود منتشر کرده است، بررسی ساده و صریحی از آنچه که گرمای ۵۰ درجه و بیشتر خوزستان بر سر مردم می‌آورد، منتشر کرده است.
استاد مدیریت منابع آب دانشگاه تهران هشدار داد با ادامه روند فعلی، از شهریور ماه سدهای اصلی تهران یکی پس از دیگری از دست خواهند رفت. همزمان دولت، به دلیل بی‌آبی و بی‌برقی، تهران را برای روز چهارشنبه، یک مرداد ۱۴۰۴، تعطیل کرده است.
شهرداری دبی در نیمه نخست سال ۲۰۲۵ بیش از ۳۰۰ هزار درخت و نهال به ارزش تقریبی ۵۰ میلیون دلار در معابر اصلی این شهر کاشت. به گزارش گلف نیوز، این طرح گسترده درختکاری که از ژانویه تا ژوئن ۲۰۲۵ اجرا شد، بخشی از طرح جامع شهری دبی ۲۰۴۰ و ابتکار دبی سبز محسوب می‌شود.
ایران در پنجمین سال خشکسالی بلندمدت قرار دارد و امسال شدت خشکسالی از تمام سال‌ها بیشتر است. رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی دراین‌باره گفت: وضعیت در کل خاورمیانه مناسب نیست، بسیاری از کشورها درگیر گردوخاک و غبار هستند و این گردوخاک میلیون‌ها کیلومتر از منطقه را درگیر کرده است

زمین در مسیر گرم شدن ۲.۷ درجه‌ای در این قرن قرار دارد. با این حساب ممکن است بدترین سناریوهای اقلیمی را پشت سر بگذاریم. با وجود همه اقدامات و معاهدات بین‌المللی، چشم‌انداز همچنان نگران‌کننده است.
زمین در مسیر گرم شدن ۲.۷ درجه‌ای در این قرن قرار دارد. با این حساب ممکن است بدترین سناریوهای اقلیمی را پشت سر بگذاریم. با وجود همه اقدامات و معاهدات بین‌المللی، چشم‌انداز همچنان نگران‌کننده است؛ با این حال انتشار گازهای گلخانه‌ای، از جمله دی‌اکسیدکربن، هنوز به نقطه اوج نرسیده‌اند، با وجود افزایش قابل توجه تولید برق تجدیدپذیر، ذخیره‌سازی باتری‌ها و کاهش هزینه خودروهای برقی، می‌توان امیدوار بود که از بحران عبور کنیم.