به گزارش آیندگان؛ در روزهای گذشته ادعاهای مختلفی درباره عامل آلودگی هوای شهرهای ایران منتشر شده است؛ این وضعیت بیسابقه که به شهرهای کوچک و همیشه خوش آب و هوا حتی در شمال ایران هم رسیده، به کیفیت سوخت خودروها و نیروگاهها ارتباط مستقیم دارد.
مطابق آخرین آمار که خبرگزاری فارس اعلام کرده، ۱۵ نیروگاه در ایران، از جمله توس، منتظرقائم، رجایی، سلیمی، سهند، تبریز، ایرانشهر، منتظری، زرند، بندرعباس، شهیدمفتح، بیستون، شازند، رامین و اصفهان، روزانه میلیونها لیتر مازوت میسوزانند. صنایع فولاد و سیمان هم به این سم دامن میزنند. این نیروگاههای روزانه ۲۱.۱ میلیون لیتر مازوت میسوزانند.
اسماعیل کهرم، مشاور پیشین سازمان محیط زیست در گفتگویی با جماران دراینباره گفته: «از یک طرف مازوت میسوزانیم و هوا را آلوده میکنیم و از طرف دیگر تنها عاملی که میتواند هوای آلوده را پاک کند، یعنی جنگلها، درختها و گیاهان را هم داریم میسوزانیم و از بین میبریم.»
او گفت: «یک استاندارد جهانی برای مازوت به وجود آمد که چقدر سولفور داشته باشد. مازوت ما در ایران، هفت برابر استاندارد جهانی سولفور داشت و دارد؛ و کسی از ما نخرید. اگر مازوت را در آب بریزید تمام موجودات از میکروبها گرفته تا نهنگها مسموم میشوند، اگر در خاک بریزید سفره آب زیرزمینی مسموم میشود و دیگر به درد کشاورزی و شستوشوی و آب مصرفی نمیخورد و اگر در هوا بسوزانید دقت بفرمایید که صد درصد سرطانزا است.»
کهرم گفت: «میتوانیم به استاندارد برسانیم، ولی خرج دارد و مسئولین حاضر نیستند که آن خرج را تقبل کنند. این را هم من نمیدانم که آیا ما تکنولوژی و امکانات داریم که آن را به استاندارد جهانی برسانیم یا باید به خارج بدهیم که این کار را انجام بدهد؟ اگر آن را بار کشتی کنیم و به کشور دیگر بفرستیم تا به استاندارد برساند و برگرداند، صرفه اقتصادی ندارد.»
مشاور پیشین سازمان محیط زیست گفت: «کیفیت بنزینی هم که استفاده میکنیم مناسب نیست و خودروهای ما هم هست؛ ولی تأثیر مازوت به مراتب بیشتر از دیگر عوامل است. اگر مردم و سلامت مردم برای مسئولین مهم باشد، هر موشکی که ساخته میشود ۲ میلیون دلار هزینه دارد، با پول ۱۰ تا موشک میتوانیم مازوتهایمان را استاندارد کنیم. نمیکنیم، برای اینکه اولویتها چیز دیگری است.»
این اظهارات درحالی است که معاون شرکت برق حرارتی گفته است «نیروگاههای تهران مازوت نمیسوزانند، اما نیروگاه منتظر قائم کرج، شهید رجایی قزوین، شازند و منتظری اصفهان مازوت کمسولفور دریافت کردهاند.»
همچنین معاون راهبری تولید شرکت برق حرارتی گفت: «هیچکدام از نیروگاههای تهران مازوت نمیسوزانند. اما مازوت کم سولفور فقط در چهار نیروگاه کشور مورد استفاده قرار گرفته است.»
مازوت ایران، ۱۵۰۰ برابر بیکیفیتتر از استاندارد جهانی
از سوی دیگر، حمیدحسینی، سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآوردههای نفتی درباره کیفیت گازوئیل ایران در مقایسه با کیفیت جهانی به دیده بان ایران گفت: «تعداد زیادی خودرو گازوئیلی در شهرها تردد میکنند و گازوئیل ما سولفور بسیار بالایی دارد. ۱۵۰۰ برابر استاندارد جهانی سولفور دارد. به نظر من حتی این موضوع بیش از مسئله بنزین آلودگی ایجاد میکند.»
او گفت: «بنزین ها با کیفیت مختلف مخلوط میشوند. توان تولید بنزین باکیفیت وجود دارد اما مصرف نمیگذارد.نقش کیفیت بد بنزین و گازوئیل در آلودگی هوا قابل انکار نیست.»
سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآوردههای نفتی گفت: «گازوئیل ایران حدود ۱۰ هزار تا ۱۵ هزار PPM سولفور دارد، در حالی که استاندارد جهانی ۱۰ PPM است. حتی افغانستان هم اجازه مصرف بالای ۲۰۰۰ PPM را نمیدهد، اما ما ۱۰ تا ۱۵ هزار PPM مصرف میکنیم. باید برای کاهش این میزان سولفور هزینه و سرمایهگذاری کنیم تا امکان سولفورزدایی فراهم شود.»
او گفت: «بنزین یورو ۴ تولید میکنیم اما اینکه آیا بنزین با همان کیفیت در شبکه پخش توزیع میشود یا نه، موضوع مهمی است برای مثال پالایشگاه تهران بنزین یورو ۳ تولید میکند و برخی پالایشگاهها یورو ۴ معمولاً تلاش میشود بنزین وارداتی و بنزین تولید داخل مخلوط شود تا کیفیت متوسط بهتری ارائه شود.»
عضو هیئت رئیسه اتاق بازرگانی ایران و عراق و کارشناس انرژی گفت: «کیفیت جهانی اکنون در سطح یورو۵ است. اگر بخواهیم بنزین کاملاً استاندارد تولید کنیم، تولید کاهش پیدا میکند و در این شرایط وزارت نفت برای تأمین نیاز کشور مجبور است روی کمیت تمرکز کند تا کیفیت بالاتر.»
خسارت ۱۷ میلیارد دلاری آلودگی هوا در سال گذشته
از سوی دیگر، ایرنا در گزارشی به نقل از وزارت بهداشت نوشت که سال گذشته حدود ۱۷ میلیارد دلار خسارت از محل آلودگی هوا به ایران وارد شده؛ تعطیلیها تا مرگ انسانها و از کار افتادگی شهروندان.
براساس اعلام رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، در سال ۱۴۰۳، بیش از ۵۸ هزار مرگ منتسب به آلودگی هوا در کشور گزارش شده که بیش از هشت هزار مورد آن مربوط به استان تهران است.
این مرگها در بیماران مختلف از جمله بیماریهای قلبی عروقی، تنفسی، بیماریهای صعب العلاج و سرطانها رخ داده است؛ حتی برخی بیماران که بیماری زمینهای نداشتهاند و بر اساس آلودگی هوا دچار حمله قلبی شده و فوت کردهاند نیز مورد بررسی قرار گرفتهاند.
