حقوق بشر

سرخط مهم‌ترین اخبار و گزارش‌های خبری مربوط به حقوق بشر را در سرویس حقوق بشر آیندگان دنبال کنید.

‎جعفر پناهی، فیلمساز ایرانی که چندی پیش، برنده نخل طلای جشنواره کن شد، یک ویدیو با تصاویری از محوطه هواخوری زندان تهران بزرگ در حساب اینستاگرام خودش منتشر کرده است که در آن صدای همخوانی سرود «ای ایران» توسط برخی زندانیان شنیده می‌شود.
کاهش شدید درخواست‌های پناهندگی شهروندان سوری‌ پس از سقوط حکومت بشار اسد، منجر به تغییر روند مهاجرتی در اتحادیه اروپا شده است. بر اساس گزارشی منتشرنشده از آژانس پناهندگی اتحادیه اروپا نظام پناهندگی در این اتحادیه پس از تحولات اخیر در سوریه دستخوش «تغییری قابل توجه» شده است.

ایران‌اینترنشنال در گزارشی درباره شرایط زندان قرچک ورامین نوشته که زنان زندانی سیاسی با مشکلات بسیاری در این زندان مواجه‌اند و در وضعیتی نامناسب نگهداری می‌شوند. اطلاعات رسیده از بی‌توجهی مسئولان زندان به مشکلات زندانیان و رعایت نشدن حقوق انسانی آن‌ها حکایت دارد.
شهریار براتی، زندانی سیاسی در روایتی از حمله اسرائیل به زندان اوین نوشت: «اوین، غزه شده بود… زندانیان سیاسی از ۲۰۹ اجساد بازجوها را بیرون می‌کشیدند… بازجوها، بازجوها! زندگانشان به ما نگاه می‌کردند. میان دو دشمن ایستادند؛ اسراییل و زندانیان سیاسی. و این نفرینی است جاودان برای آنان. پرسیدم! بنیادین پرسیدم: نگاه ما درد بیشتری داشت یا موشک اسراییل؟!»
خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران، در مطلبی در واکنش به جنگ ۱۲ روزه اسرائیل و ایران، از اعدام‌های گسترده سال ۱۳۶۷ به‌عنوان «تجربه‌ای موفق» یاد کرد و خواستار تکرار آن در برخورد با مخالفان فعلی جمهوری اسلامی شد.
جعفر پناهی، کارگردان برنده نخل طلا که مدتی در زندان اوین، در بازداشت بود، در یادداشتی درباره روایت ابوالفضل قدیانی و مهدی محمودیان از حمله اسرائیل به زندان اوین، آن را صحنه‌ای «که کمتر در حافظه‌ی تاریخ جهان» دیده می‌شود خواند: «لحظه‌ای شگفت که مرز میان اسارت و آزادی، قدرت و شرافت، از نو معنا می‌شود.»
آرمین رستمی، برادر آیدا رستمی، ویدیویی منتشر کرده که در آن صدای اعترافات اجباری، تحت فشار، تهدید و رعب ضبط شده. آیدا رستمی، پزشکی که معترضان را در جریان خیزش انقلابی مداوا می‌کرد، روز ۲۱ آذر ۱۴۰۱ ربوده شد و فردای آن روز پیکر شکنجه‌شده‌اش را تحویل دادند
ابوالفضل قدیانی و مهدی محمودیان، دو زندانی سیاسی زندان اوین در متنی که روز ۱۰ تیر ۱۴۰۴ از زندان بزرگ تهران منتشر کرده‌اند، روایت تکان‌دهنده‌ای از انچه که بر زندانیان و زندان‌بانان پس از حمله اسرائیل به زندان اوین گذشته‌است، نوشته‌اند.
بیش از هزارو ۳۰۰ کنشگر، روزنامه‌نگار، سینماگر و شهروند ایرانی و افغانستانی در نامه‌ای خطاب به حکومت جمهوری اسلامی خواستار توقف فوری برخوردهای غیرانسانی با افغانستانی‌ها شدند و از شهروندان خواستند سکوت نکنند تا این سکوت همدستی یا تایید تلقی نشود.

57 تن از اساتید، وکلا و حقوقدانان کشور در اعتراض به طرح مجلس برای «تشدید مجازات جاسوسی و همکاری کنندگان با رژیم صهیونیستی و کشورهای متخاصم» بیانیه‌ای صادر کرده و آن را فاجعه ای بزرگ برای نظام قانونی و قضایی کشور دانستند.
نوید محمدزاده، بازیگر سینما و تئاتر، با انتشار ویدیویی در اینستاگرام خود خبر داد که پدر فرشته حسینی، بازیگر و همسر نوید را در جریان اخراج افغان‌ها از ایران بازداشت کرده‌اند. محمدزاده گفت: «۷ صبح آمدند و پدر خانم من را گرفتند. باید با احترام بگویند که اشتباه کردیم.» محمدزاده همچنین گفت که پدر فرشته حسینی، بازیگر افغان‌تبار سینمای ایران ۳۰ سال در ایران زندگی کرده و تمام فرزندانش در ایران زاده شده‌اند و کارت آمایش هم دارد.
سخنگوی قوه قضاییه با اشاره به تعداد قربانیان حمله اسرائیل به زندان اوین گفت: «تاکنون مطابق آمار رسمی ۷۱ نفر در حمله اسرائیل به زندان اوین شهید شده‌اند، شهدا از کادر اداری زندان، سربازان وظیفه، محکومین زندانی، خانواده محکومین و همسایه‌های مجاور زندان هستند.»
شماری از فعالان سیاسی و مدنی و زندانیان قبل و بعد از انقلاب ۵۷ در بیانیه‌ای از حمله اسرائیل به زندان اوین به‌شدت انتقاد کردند و هشدار دادند این رویداد زمینه را برای فشار بیشتر حکومت بر زندانیان سیاسی فراهم کرده است.
پس از اعلام آتش بس میان اسرائیل و جمهوری اسلامی، برخی فعالان سیاسی و مدنی در ایران نگران‌اند که حکومت سرکوب شهروندان خود را تشدید کند؛ رسانه‌های محلی گزارش داده‌اند که شش نفر به اتهام همکاری با اسرائیل اعدام شده‌اند و صدها نفر دیگر نیز در پی درگیری اخیر بازداشت شده‌اند.
سایت حقوق‌بشری هرانا گزارش داد که پس از ۱۲ روز جنگ میان جمهوری اسلامی و اسرائیل، شمار کل جان‌باختگان و مجروحان حملات اسرائیل به شهرهای مختلف ایران، به پنج هزار و ۵۳۰ تن شامل شامل هزار و ۵۴ کشته و چهار هزار و ۴۷۶ مجروح رسید.
سایت فردا خبر داده که مقامات ارشد ستاد کل نیروهای مسلح اعلام کرده‌اند که «فرماندهان محلی مجاز به برخورد سختگیرانه با هرگونه فرار یا نافرمانی در میان سربازان و افسران در تمامی شاخه‌های نیروهای امنیتی هستند.»
ایران‌اینترنشنال خبر داده که احمدرضا جلالی، پزشک و پژوهشگر ایرانی-سوئدی محکوم به اعدام، ابتدا دوم تیرماه از زندان اوین به تیپ دوم تهران بزرگ منتقل شد و دقایقی پیش نیز از زندان تهران بزرگ به مکان نامعلومی انتقال یافت.
مای ساتو، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر ایران، خواستار حفاظت از غیرنظامیان در بحبوحه تشدید درگیری میان اسرائیل و ایران شد و گفت: «در ایران، بیش از ۴۰۰ نفر از جمله ۵۴ زن و کودک کشته شده‌اند و بیش از ۳ هزار و ۵۶ نفر مجروح شده‌اند. در اسرائیل نیز ۲۴ نفر جان باخته‌اند و دست‌کم ۱۲۱۷ نفر مجروح شده‌اند.»

شاهزاده رضا پهلوی در واکنش به اعدام مجاهد کورکور، در شبکه ایکس نوشت: «قاتل کیان پیرفلک، مجاهد کورکور و دیگر فرزندان بی‌گناه ایران یک نفر است: علی خامنه‌ای.» او افزود: «تا زمانی که پیروز نشویم، او و رژیم ضحاکیش به این کشتار روزانه ادامه خواهند داد. یکی شویم، پیروز می‌شویم.»


بامداد دوشنبه ۲۱ خرداد ۱۴۰۴، رسانه‌های حکومتی در ایران اعلام کردند که حکم اعدام مجاهد کورکور، یکی از بازداشت‌شدگان خیزش «زن، زندگی، آزادی»، در زندان به اجرا درآمده است. ساعاتی پیش از اعلام این خبر، گزارش‌هایی در شبکه‌های اجتماعی درباره فراخوانده شدن خانواده او برای آخرین ملاقات منتشر شده بود، هرچند تا لحظه اعدام این گزارش‌ها از سوی خانواده‌ کورکور رسماً تایید نشده بودند.
در تازه‌ترین اقدام مهاجرتی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، فرمانی امضا شده که سفر اتباع ۱۲ کشور، از جمله ایران، به ایالات متحده را از روز دوشنبه ممنوع می‌کند. اتباع ایران که قصد دریافت ویزای توریستی یا دانشجویی دارند، مشمول این ممنوعیت خواهند شد. هرچند این فرمان به شکل گسترده اعمال می‌شود، اما شامل مواردی از معافیت هم هست که برای برخی از ایرانی‌ها اهمیت دارد. دستورالعمل رئیس‌جمهور ترامپ سفر از مجموعه‌ای از کشورها، عمدتاً در آفریقا و خاورمیانه، را ممنوع کرده است.
«حسین می‌گفت کاری کردند علیه خودش اعتراف تلویزیونی کند، چون خواهرزاده‌اش را تهدید به قتل کردند. می‌گفت حاضر بود از قتل عیسی مسیح تا رئیسی را گردن بگیرد.» این روایت یک منبع‌ آگاه در گفت‌وگو با بی‌بی‌سی فارسی است که می‌گوید حسین شنبه‌زاده، ویراستار و مترجم، را در دوران بازجویی شکنجه کردند تا او را وادار به اعتراف اجباری کنند.
یافته‌های یک پژوهش جدید در ایران ۱۰۱ مورد «خشونت نمادین» را در عناصر مختلف آموزش و پرورش جمهوری اسلامی شناسایی کرد. بر اساس یافته‌های این پژوهش، خشونت نمادین در تمامی عناصر برنامه درسی ایران از جمله اهداف، محتوا، محیط اجرا، راهبردهای یاددهی-یادگیری و روش‌های ارزشیابی اعمال می‌شود.
جمهوری اسلامی در ماه گذشته میلادی (می ۲۰۲۵) دست‌کم ۱۵۲ زندانی را در زندان‌های سراسر ایران به دار آویخت. از سوی دیگر اعدام ۵۱۱ نفر در پنج ماه نخست سال جاری میلادی در مقایسه با اعدام ۲۶۱ نفر در دوره مشابه در سال ۲۰۲۴، نشان می‌دهد آمار اعدام‌ها رشد ۹۶ درصدی داشته است.