حمید حسینی، سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان نفت گفت: «تعداد زیادی خودروی گازوئیلی در شهرها تردد میکنند و گازوئیل ما سولفور بسیار بالایی دارد. در واقع ۱۵۰۰ برابر استاندارد جهانی سولفور دارد و این موضوع بیش از مسئله بنزین آلودگی ایجاد میکند.» همزمان اسماعیل کهرم، مشاور پیشین رئیس سازمان محیط زیست گفته که «با پول ۱۰ تا موشک میتوانیم مازوتهایمان را استاندارد کنیم. نمیکنیم، برای اینکه اولویتها چیز دیگری است.»
دکتر ناصر کرمی، اقلیمشناس در یادداشتی در صفحه خود در شبکه اجتماعی ایکس، درباره آلودگی هوای تهران، با روایتی از آلودگی هوای کشنده لندن در سال ۱۹۵۲ نوشت:
موسسه «آیکیو ایر» که شاخص جهانی کیفیت هوا را منتشر میکند، تهران را آلودهترین شهر جهان معرفی کرد. شهرهای کلکته و دهلی در هند، تاشکند ازبکستان، لاهور پاکستان و بمبئی هند، در رتبههای بعدی قرار دارند. همزمان سازمان هواشناسی کشور درباره آلودگی ۱۱ کلانشهر ایران تا ۹ آذر هشدار داد.
یک پژوهشگر در اندیشکده آمریکایی کارنگی در مقالهای با اشاره به اعلام هشدار مقامهای جمهوری اسلامی درباره احتمال اتمام منابع آب شرب تهران در دو هفته و وضعیت بیسابقه خشکسالی در کشور «سوءمدیریت و فساد، بهویژه شرکتهای وابسته به سپاه در ساخت سدها» را یکی از عوامل مهم این وضعیت میداند که «به بحران دامن زده است؛ برخی از فعالان داخلی این گروهها را «مافیای آب» مینامند.»
علی بیتاللهی، رییس بخش زلزلهشناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی گفت: «دیگر منبع آبی قابل استفادهای روی زمین باقی نمانده، مگر آنکه دولت آب شهر دیگری را قطع کرده و به تهران منتقل کند؛ اقدامی که به معنای حل یک بحران با ایجاد بحرانی دیگر است.»
هواپیماهای آبپاش ترکیه در حالی در نوشهر فرود آمدند که گفته میشود با فروکشکردن باد در منطقه الیت آتش مهار شدهاست و عملا فعالیت این هواپیماها ضرورتی ندارد. بررسی عملکرد مسئولان جمهوری اسلامی نشان میدهد همواره در قبال آتشسوزی جنگلها تصمیمگیریها به ویژه در پرواز هلیکوپتر و هواپیما به شدت دیرهنگام اتخاذ میشود.
مژگان جمشیدی، روزنامه باسابقه محیط زیست در یادداشتی درباره آتشسوزیهای گسترده و بیپایان جنگل الیت چالوس که در صفحه اینستاگرام خود منتشر کرده است، نوشت:
رسانهها در ایران تصاویر جدیدی از وسعت آتشسوزی در جنگلهای هیرکانی الیت در شهرستان چالوس منتشر کردهاند و از اعزام چند بالگرد و یک هواپیما برای اطفای حریق این جنگلهای مرتفع و صخرهای در کوههای منطقه مرزنآباد خبر دادهاند. این درحالی است که هنوز هیچ موفقیتی در کنترل اتش بدست نیامده است.
دکتر «منصور سهرابی» اگرواکولوژیست و پژوهشگر بومشناسی میگوید: «اهواز در مسیر مشابهی چون آنچه بر سر دریاچه ارومیه آمد قرار گرفته و اگر عوامل کلیدی موثر در آن مهار نشوند، این شهر به «ارومیه جنوبی» بدل خواهد شد.» در گفتگویی که در اینجا میخوانید او به تشریح وضعیت زیستپذیری اهواز و خوزستان و آثار ادامه آلودگیهوا و محیط زیست بر مهاجرت پرداخته است.
جین گودال، مشهورترین رفتارشناس نخستیها و یکی از بزرگترین چهرههای علمی قرن بیستم، در ۹۱ سالگی در لسآنجلس درگذشت؛ خبری که با تأیید مؤسسه جین گودال در قالب بیانیه رسمی منتشر شد. کشفیات او در دهه ۱۹۶۰ درباره رفتار شامپانزهها در حیاتوحش بهعنوان «یکی از بزرگترین دستاوردهای علمی جهان غرب» ستایش شد.
دریاچه ارومیه در دولت مسعود پزشکیان دستکم با ۳۵ سانتمتری کاهش تراز مواجه شد و این ناشی از بیعملی این دولت به ویژه در عملکرد «محمدرضا عارف» به عنوان ریاست «شورای عالی آب» و «ستاد احیای دریاچه ارومیه» بودهاست. او حتی نتوانست جایگاه دبیرخانه ستاد احیای دریاچه ارومیه را از استانداری آذربایجان غربی به سطح ملی بازگرداند. در این دوران هیچ خروجی موثری از نشستهای شورای عالی آب و ستاد احیای دریاچه ارومیه به دست نیامدهاست.
بر اساس جدیدترین تصویر ناسا از دریاچه ارومیه، نگین آبی شمال غرب ایران به طور کامل خشک شده و دیگر اثری از یک دریاچه در تصویر هوایی دیده نمیشود. در ابتدای تابستان نیز مدیران کل محیط زیست آذربایجان شرقی درباره خشکی کامل و 100 درصدی دریاچه ارومیه تا پایان تابستان هشدار داده بودند.
در ایران سالهاست خشکسالی ادامه دارد. اگر به زودی بارانی نبارد، آخرین ذخایر آب آشامیدنی کشور نیز از بین خواهد رفت. دولت نیز برای مقابله با این بحران اقدام کافی انجام نداده است. موج گرما و کمآبی، زندگی عمومی در ایران را فلج کرده است. هشدارهای کارشناسان سالها نادیده گرفته شد و اکنون مردم بهای آن را میپردازند.
دکتر ناصر کرمی، در یادداشتی که در شبکه اجتماعی اکس منتشر کرده، درباره وضعیت اقلیمی ایران و خشکسالیهای پیدرپی در سه دهه گذشته نوشت:
امیر عباس هویدا، نخست وزیر ایران در سال ۱۳۵۰ در یک سخنرانی هشدار داد که «تهران ظرفیت اکولوژیک محدودی دارد و رشد بیرویه آن میتواند در آینده باعث جیرهبندی و قطع آب و برق در این شهر شود.»
دکتر ناصر کرمی، اقلیمشناس در یادداشتی در ایندیپندنت فارسی درباره هشدارهای حکومتی درباره بحران آب در ایران و توصیه به صرفهجویی نوشت: «کاهش مصرف توسط شهروندان هم سود بسیاری برای دولت در پی دارد و هم اینکه باعث میشود فرسودگی امکانات کنونی و عدم سرمایهگذاری برای توسعه زیرساختهای تامین آب اثر اجتماعی و سیاسی پیدا نکند.»
روزنامه شرق در گزارشی از سد کرج که یکچهارم آب تهران را تامین میکند، به نقل از مدیر سد کرج نوشت: در حال حاضر، میتوان گفت که حدود ۴۵ متر افت ارتفاع نسبت به وضعیت پر مخزن وجود دارد. این کاهش ۴۵متری در ارتفاع، معادل کاهش حدود ۱۲۰ میلیون مترمکعب از حجم ذخیره ۱۸۰ میلیون مترمکعبی است. با احتساب این مقدار، تنها حدود ۶۰ میلیون مترمکعب آب در مخزن باقی مانده که آنهم به طور کامل قابل برداشت نیست.»
کاوه مدنی، رییس مؤسسه آب، محیطزیست و سلامت دانشگاه سازمان ملل متحد ویدیویی از روند خشکشدن دریاچه ارومیه در ۴۰ سال گذشته منتشر کرده است.
حمید مرادی، فعال محیطزیست و مدیر انجمن «شنهی نهوژین»، در جریان تلاش برای مهار آتشسوزی در کوهستان آبیدر جان خود را از دست داد. او و همراهانش بدون تجهیزات کافی، در گرمای سوزان و در نبود مدیریت بحران، با دستان خالی به دل آتش رفتند. جملهای که پیشتر در یادداشتش نوشته بود، حالا پژواک یک حقیقت تلخ است: «میخواهیم این خاک برای آینده بماند».
اگر آنطور که دکتر «بنفشه زهرایی»، استاد مدیریت منابع آب دانشگاه تهران در مورد «روز صفر آب، وضعیت آخرالزمانی تنش آبی» گفت صرفهجویی مردم موجب عبور از مرداد و شهریور شود، بعد از آن، پایتختنشینان دیگر با روز صفر آبی مواجه نمیشوند؟
محمد خاکپور، کاپیتان پیشین تیم ملی فوتبال ایران در صفحه اینستاگرام خود در واکنش به بحران بیآبی و بیبرقی در ایران نوشت: «ما در آستانه یک فاجعه بیآبی هستیم. این نه هشدار رسانهای است، نه شعار سیاسی، بلکه واقعیتی است که هر روز در دشتهای خشکشده، در دریاچههایی که دیگر نیستند، و در روستاهایی که خالی شدهاند، خود را نشان میدهد.»
رسانههای محلی خوزستان زنانی را به تصویر میکشند که قابلمه و بشکههای آب را از رود و نهرهای کشاورزی تا روستاهایشان روی سر و کولشان حمل میکنند. این تصویر تکراری در دهه اخیر است. اما چرا بیآبی خوزستان، با وجود منابع آبی بزرگ، تمام نمیشود؟
کاوه مدنی درباره بحران آب در ایران گفت: «بخش آب ایران سالهاست که در یک آتش میسوزد. این وضعیت، وضعیت قابل برگشتی نیست. نشان از وضعیت شکست دارد. ما باید بپذیریم شکست خوردیم.» او همچنین گفت: «اقتصادهایی که عقبماندهترند، سهم بیشتری از آبشان را به کشاورزی اختصاص میدهند. بسیاری از راهحلهای بخش آب ایران خارج از بخش آب است.»
هر کولرآبی در هر ساعت بین ۳۰ تا ۴۵ لیتر آب مصرف میکند یعنی در هر شبانهروز حدود ۷۰۰ لیتر آب مصرف میکند. مطالعات متخصصان و پژوهشگران پژوهشکده مطالعات فناوری، کارکرد کولرهای آبی در تابستان را حدود ۱۹ میلیارد ساعت تخمین زده است. با این حساب مصرف آب کولرهای آبی بیش از ۳ تا ۴.۵ برابر ظرفیت اسمی سد امیرکبیر (سد کرج) است
حمید مرادی، فعال محیطزیست، وکیل دادگستری و دبیر انجمن زیستمحیطی «شنهی نوژین»، که روز ۲ مرداد ۱۴۰۴ در جریان آتشسوزی گسترده در ارتفاعات کوه آبیدر سنندج دچار سوختگی شدید شده بود، جان خود را از دست داد.
مطالعهای جدید هشدار میدهد که جهان در آستانه از دست دادن فرصت برای جلوگیری از بدترین پیامدهای تغییرات اقلیمی است. اخبار بد در مورد اقلیم همهجا به چشم میخورد. قاره آفریقا بهویژه بهشدت تحت تأثیر تغییرات اقلیمی و شرایط آبوهوایی شدید قرار گرفته و این امر زندگیها و معیشتها را دچار آسیب کرده است. ما در جهانی زندگی میکنیم که با سریعترین نرخ از زمان شروع ثبت دادهها در حال گرم شدن است. با این حال، دولتها واکنش کندی نشان دادهاند.
دکتر کاوه مدنی، معاون سابق سازمان حفاظت محیط زیست ایران و مدیر موسسه آب، محیط زیست و سلامت دانشگاه سازمان ملل و استاد پژوهش کالج سیتی نیویورک در گفتگویی که به تازگی بازنشر شده است، درباره بحران آب در ایران گفت: «مشکلات بخش آب، مثل همه بخشهای دیگر ایران است. در راس، حاکمیت باید تصمیمات مهمی دراینباره بگیرد.»
در پی تداوم موج گرما و بحران کمبود آب و برق در ایران، مقامهای جمهوری اسلامی تصمیم به اعمال تعطیلیهای گسترده و کاهش ساعات کاری ادارات در استانهای مختلف کشور گرفتهاند. ایران در بحران شدید بیآبی فرو رفته؛ مردم در گرمای طاقتفرسا، بیبرق و بیامید، برای آب صف میکشند. زندگی روزمره مختل شده، و حکومت بهجای راهحل، تنها توصیه به «صرفهجویی» و «در خانه ماندن» میکند.
روزنامه اسرائیلی جروزالم پست در گزارشی به بحران بیسابقه آب در ایران پرداخته و از آن بهعنوان یکی از جدیترین تهدیدهای زیربنایی جمهوری اسلامی توصیف کرده است.
قرعهکشی بیسابقهای برای ساکنان تووالو که میخواهند به دلیل تهدیدات ناشی از تغییرات اقلیمی به استرالیا مهاجرت کنند، ۱۸ ژوئیه به پایان رسید؛ بیش از پنج هزار درخواست برای این مهاجرت ثبت شده است.
دکتر ناصر کرمی، اقلیمشناس در یادداشتی که در کانال تلگرامی خود منتشر کرده درباره بحران آبی فزاینده در ایران، نوشته که این وضعیت به عملکرد مستقیم جمهوری اسلامی ربط دارد؛
در پی وقوع آتشسوزی گسترده در نخلستانهای اروندکنار در شهرستان آبادان، بخشدار منطقه اعلام کرد که ۲۰ هزار نفر نخل بارور در روستاهای کوت شنوف، ابوعقاب و ابوشکر طعمه حریق شدهاند. به گفته مقامات محلی، در این آتشسوزی، چهار واحد مسکونی و یک کارگاه تولیدی نیز کاملا سوختهاند.