نمایه خشکیدگی ایران. شاخص بارش-تبخیر در 75 سال گذشته. میبینیم که از حدود سال 1377 ایران مدام خشکتر و خشکتر شده است و این روند ادامه دارد.
چند گزاره حیاتی و سرنوشتساز در این باره:
1- تیپ اقلیمی غالب یک منطقه بر اساس متوسط مولفههای اقلیمی در 30 سال گذشته تعیین میشود و نه پیشتر. بنابراین هر آنچه ما در صد یا دویست یا سیصد سال گذشته بودهایم یک دوران منسوخ و بیبازگشت است. نمودار نشان می دهد روند خشکیدگی در سه چهار سال آینده هم همین گونه خواهد بود که در بیست و هفت سال گذشته بوده است. بنابراین ما وارد یک وضعیت اقلیمی تازه شدهایم که ایجاب میکند تمام برنامهریزیهای سرزمینی خود در حوزههای اقتصادی و اجتماعی را با آن منطبق کنیم.
2- برای هزارمین بار میگویم: نام این وضعیت خشکیدگی است و نه خشکسالی. از نظر اقلیمی خشکسالی یعنی یک وضعیت موقت و نرمال و برگشتپذیر. وضعیت کنونی ایران نه موقت است نه نرمال و نه برگشتپذیر. عادت کنیم و این وضعیت تازه را دقیق و درست "خشکیدگی" بنامیم. یعنی بپذیریم ایران که همیشه کشوری خشک بوده اکنون شدیدا خشکتر هم شده است.
3- منتظر ترسالی نباشیم. ترسالیها در این دوران تازه ما را به وضعیت نرمال برنمیگردانند. فقط به صورت موقت کمی فرصت تنفس خواهند داد.
ببینید در این نمودار نیمه دهه هشتاد یا اواخر دهه نود دو مورد ترسالی هم داشتهایم. اما همان ترسالیها هم به نسبت متوسط بارش صد سال گذشته حداکثر اینکه بارش نرمال محسوب میشوند.
4- اینکه وقوع سرنوشت تازه اقلیمی همزمان شده با جمهوری اسلامی یک بدبیاری تاریخی است. در روزی که نامه ورشکستگی را دریافت کرده و صاحبخانه هم پرتتان کرده توی کوچه، این پیام را هم از پزشکتان دریافت کردهاید که متاسفانه به سرطان بدخیم مبتلا هستید! جگرم کول تش سی ایران.
5- دیگربار و دیگربار: این یک سرنوشت تازه است. مهیای انطباق با آن شویم.