بی آبی

کاوه مدنی، رییس موسسه آب، محیط‌زیست و سلامت دانشگاه سازمان ملل متحد و معاون پیشین سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران تصویری هوایی از آخرین وضعیت دریاچه ارومیه منتشر کرده که نشان می‌دهد دریاچه تقریبا از روی نقشه ایران محو شده است.

نقشه دریای خزر که براساس دریای بالتیک ترسیم شده نشان می‌دهد که در سال‌های اخیر، سطح این پهنه بزرگ آبی محصور میان ایران، روسیه، قزاقستان، آذربایجان و ترکمنستان، 28 متر پایین‌تر از نقطه صفر نقشه‌برداری ساحل بالتیک است؛ اتفاقی بسیار بد که تنها در سال 1975 دیده شده بود.

در ایران سال‌هاست خشکسالی ادامه دارد. اگر به زودی بارانی نبارد، آخرین ذخایر آب آشامیدنی کشور نیز از بین خواهد رفت. دولت نیز برای مقابله با این بحران اقدام کافی انجام نداده است. موج گرما و کم‌آبی، زندگی عمومی در ایران را فلج کرده است. هشدارهای کارشناسان سال‌ها نادیده گرفته شد و اکنون مردم بهای آن را می‌پردازند.

دکتر ناصر کرمی، در یادداشتی که در شبکه اجتماعی اکس منتشر کرده، درباره وضعیت اقلیمی ایران و خشکسالی‌های پی‌درپی در سه دهه گذشته نوشت:

دکتر ناصر کرمی، اقلیم‌شناس در یادداشتی در ایندیپندنت فارسی درباره هشدارهای حکومتی درباره بحران آب در ایران و توصیه به صرفه‌جویی نوشت: «کاهش مصرف توسط شهروندان هم سود بسیاری برای دولت در پی دارد و هم اینکه باعث می‌شود فرسودگی امکانات کنونی و عدم سرمایه‌گذاری برای توسعه زیرساخت‌های تامین آب اثر اجتماعی و سیاسی پیدا نکند.»

درحالی که بسیاری از استان‌های ایران دوباره و به بهانه گرما و بی‌آبی تعطیل شده‌اند و جمهوری اسلامی برای عبور از بی‌آبی، مردم را به صرفه‌جویی ۲۰ درصدی توصیه می‌کند، اما مساجد، حوزه‌های علمیه، پایگاه‌های بسیج، دارالقرآن‌ها، گلزارهای شهدا و مدارس از پرداخت آب‌بها معاف هستند و هیچ ابزاری برای مدیریت مصرف آن‌ها وجود ندارد.

روزنامه شرق در گزارشی از سد کرج که یک‌چهارم آب تهران را تامین می‌کند، به نقل از مدیر سد کرج نوشت: در حال حاضر، می‌توان گفت که حدود ۴۵ متر افت ارتفاع نسبت به وضعیت پر مخزن وجود دارد. این کاهش ۴۵‌متری در ارتفاع، معادل کاهش حدود ۱۲۰ میلیون مترمکعب از حجم ذخیره ۱۸۰ میلیون مترمکعبی است. با احتساب این مقدار، تنها حدود ۶۰ میلیون مترمکعب آب در مخزن باقی‌ مانده که آن‌هم به طور کامل قابل برداشت نیست.»

اگر آن‌طور که دکتر «بنفشه زهرایی»، استاد مدیریت منابع آب دانشگاه تهران‌ در مورد «روز صفر آب، وضعیت آخرالزمانی تنش آبی» گفت صرفه‌جویی مردم موجب عبور از مرداد و شهریور شود، بعد از آن، پایتخت‌نشینان دیگر با روز صفر آبی مواجه  نمی‌شوند؟

رسانه‌های محلی خوزستان زنانی را به تصویر می‌کشند که قابلمه و بشکه‌های آب را از رود و نهرهای کشاورزی تا روستاهایشان روی سر و کولشان حمل می‌کنند. این تصویر تکراری در دهه اخیر است. اما چرا بی‌آبی خوزستان، با وجود منابع آبی بزرگ، تمام نمی‌شود؟

کاوه مدنی درباره بحران آب در ایران گفت: «بخش آب ایران سال‌هاست که در یک آتش می‌سوزد. این وضعیت، وضعیت قابل برگشتی نیست. نشان از وضعیت شکست دارد. ما باید بپذیریم شکست خوردیم.» او همچنین گفت: «اقتصادهایی که عقب‌مانده‌ترند، سهم بیشتری از آبشان را به کشاورزی اختصاص می‌دهند. بسیاری از راه‌حل‌های بخش آب ایران خارج از بخش آب است.»

هر کولرآبی در هر ساعت بین ۳۰ تا ۴۵ لیتر آب مصرف می‌کند یعنی در هر شبانه‌روز حدود ۷۰۰ لیتر آب مصرف می‌کند. مطالعات متخصصان و پژوهشگران پژوهشکده مطالعات فناوری، کارکرد کولرهای آبی در تابستان را حدود ۱۹ میلیارد ساعت تخمین زده است. با این حساب مصرف آب کولرهای آبی بیش از ۳ تا ۴.۵ برابر ظرفیت اسمی سد امیرکبیر (سد کرج) است

مطالعه‌ای جدید هشدار می‌دهد که جهان در آستانه از دست دادن فرصت برای جلوگیری از بدترین پیامدهای تغییرات اقلیمی است. اخبار بد در مورد اقلیم همه‌جا به چشم می‌خورد. قاره آفریقا به‌ویژه به‌شدت تحت تأثیر تغییرات اقلیمی و شرایط آب‌و‌هوایی شدید قرار گرفته و این امر زندگی‌ها و معیشت‌ها را دچار آسیب کرده است. ما در جهانی زندگی می‌کنیم که با سریع‌ترین نرخ از زمان شروع ثبت داده‌ها در حال گرم شدن است. با این حال، دولت‌ها واکنش کندی نشان داده‌اند.