گرمای شدید در ایران در تابستان امسال به قطعی طولانیمدت آب در تهران و شهرهای دیگر و حتی جیرهبندی آب در برخی نقاط منجر شده است. بحرانی که با کبود انرژی و قطعی برق، تابستان ۱۴۰۴ را به شدت طاقتفرسا کرده است.
آمارهای دولتی میگوید سدهای بزرگ ایران آب ندارند و بسیاری درباره روز صفر آبی هشدار میدهند.
از سوی دیگر با شدت گرفتن بحران انرژی در ایران، گزارشی درباره وضعیت سدهای بزرگ مخزنی منتشر شده که نشان میدهد ذخایر آبی ۱۹ سد بزرگ و مهم ایران کمتر از ۲۰ درصد است.
رسانههای ایران یکشنبه ۱۲ مرداد آماری منتشر کردند که نشان میدهد از ابتدای سال آبی تا ۱۱ مرداد، ۲۳ میلیارد و ۲۶۰ میلیون مترمکعب آب وارد سدهای ایران شده است.
این عدد نسبت به ورودی ۴۰ میلیارد و ۲۰۰ میلیون مترمکعبی آب به سدها در مدت مشابه سال آبی قبل، کاهشی ۴۲ درصدی داشته است.
اکنون حدود ۲۲ میلیارد و ۲۰ میلیون مترمکعب آب ذخیره شده در سدهای کشور وجود دارد، اما حتی با این رقم، ۵۷ درصد ظرفیت سدها خالی است. این اعداد در مورد سدهای بزرگ و مهمی که آب شرب و کشاورزی را تامین میکنند حتی بدتر است.
بر اساس گزارشها، بیش از ۸۰ درصد ظرفیت مخازن ۱۹ سد بزرگ و مهم ایران خالی است. از میان این سدها، ۱۶ مورد در وضعیت «قرمز» قرار دارند و ذخایر آنها بین صفر تا ۱۵ درصد است.
سد شمیل و نیان در هرمزگان صفر درصد، مجموع آب سه سد گلستان و بوستاندر استان گلستان یک درصد، رودبال داراب استان فارس یک درصد، استقلال در هرمزگان چهار درصد، لار در تهران و دوستی در خراسان رضوی هر کدام شش درصد آب دارند.
سایر سدهای این فهرست قرمز در استانهایی مانند گیلان، کرمان، زنجان، سیستان و بلوچستان، مرکزی و خراسان جنوبی قرار دارند.
به گزارش ایران اینترنشنال؛ تصاویر ماهوارهای برنامه سنتینل اتحادیه اروپا نشان میدهد سطح آب پشت سدهای امیرکبیر (کرج)، لار و لتیان به پایینترین حد خود در تاریخ معاصر رسیده است.
سد امیرکبیر که با ظرفیت ذخیرهسازی بیش از ۲۰۰ میلیون متر مکعب، یکی از منابع مهم آب شرب تهران و کشاورزی استان البرز بهشمار میرود، امروز تنها نزدیک به شش درصد از حجم مفید خود آب دارد.
کاوه مدنی، رییس موسسه آب و محیط زیست و سلامت دانشگاه سازمان ملل متحد، از این وضعیت نه با عنوان بحران بلکه با عبارت ورشکستگی آبی یاد کرد و گفت بخشی از خسارتها برگشت ناپذیرند: «هرچند سدها نقش مهمی در توسعه داشتهاند و نمیتوان آنها را بهطور کلی زیر سوال برد، اما تکیه بیش از حد به این سازهها و نبود سیاستگذاری درست اشتباه بوده است. نمیتوان تهران را تا ابد گسترش داد و انتظار داشت آسمان همچنان ببارد و آبهای زیرزمینی از سفرههای تهران بیرون بیاید.»
محسن بیگلری، نماینده سقز و بانه در مجلس، ۱۲ مرداد در صحن مجلس یادآوری کرد نیاز به آب شرب کشور کمتر از ۱۰ درصد است و خطاب به مسعود پزشکیان افزود: «زیبنده هیچ دولتی نیست نتواند این مقدار آب شرب کشورش را مدیریت کند تا مردم به مشکل نیفتند.»
محمدرضا رضایی کوچی، رییس کمیسیون عمران مجلس، نیز تاکید کرد به دلیل «عدم پیشبینیهای لازم در وزارت نیرو»، تهران با کمبود جدی آب شرب مواجه شده است.
به گفته او، افزایش جمعیت و میزان بارندگیها پیش از این وضعیت قابلپیشبینی بود، اما برنامهریزی مناسبی انجام نشد.