ورشکستگی آبی

کاوه مدنی، رییس موسسه آب، محیط‌زیست و سلامت دانشگاه سازمان ملل متحد و معاون پیشین سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران تصویری هوایی از آخرین وضعیت دریاچه ارومیه منتشر کرده که نشان می‌دهد دریاچه تقریبا از روی نقشه ایران محو شده است.
کاوه مدنی، رییس موسسه آب، محیط‌زیست و سلامت دانشگاه سازمان ملل متحد و معاون پیشین سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران با انتشار ویدیویی از وضعیت نگران کننده حجم آب در مخازن سدهای تأمین کننده آب تهران خبر داد.
درحالی که بسیاری از استان‌های ایران دوباره و به بهانه گرما و بی‌آبی تعطیل شده‌اند و جمهوری اسلامی برای عبور از بی‌آبی، مردم را به صرفه‌جویی ۲۰ درصدی توصیه می‌کند، اما مساجد، حوزه‌های علمیه، پایگاه‌های بسیج، دارالقرآن‌ها، گلزارهای شهدا و مدارس از پرداخت آب‌بها معاف هستند و هیچ ابزاری برای مدیریت مصرف آن‌ها وجود ندارد.
موسسه آب، محیط‌زیست و سلامت دانشگاه سازمان ملل متحد با انتشار نقشه‌ای از خاورمیانه نوشت: «ماه ژوئیه ۲۰۲۵ گرمای بی‌سابقه‌ای را به بسیاری از نقاط جهان آورد، به‌طوری‌که دما در خاورمیانه به بیش از ۵۰ درجه سانتی‌گراد رسید. این تصویرسازی، تغییرات دما را در طول یک دوره ۲۴ ساعته در روز ۳۰ ژوئیه به نمایش می‌گذارد.»
روزنامه شرق در گزارشی از سد کرج که یک‌چهارم آب تهران را تامین می‌کند، به نقل از مدیر سد کرج نوشت: در حال حاضر، می‌توان گفت که حدود ۴۵ متر افت ارتفاع نسبت به وضعیت پر مخزن وجود دارد. این کاهش ۴۵‌متری در ارتفاع، معادل کاهش حدود ۱۲۰ میلیون مترمکعب از حجم ذخیره ۱۸۰ میلیون مترمکعبی است. با احتساب این مقدار، تنها حدود ۶۰ میلیون مترمکعب آب در مخزن باقی‌ مانده که آن‌هم به طور کامل قابل برداشت نیست.»
«رضا حاجی‌کریم» رئیس هیئت مدیره فدراسیون صنعت آب، در واکنش به طرح دولت برای انتقال آب از طالقان به تهران گفت: «طرح جدید انتقال آب سد طالقان به تهران در کل ۸۰ میلیون مترمکعب در سال آب به پایتخت منتقل می‌کند که حتی جوابگوی ساخت و سازی که فقط در این دوره مدیریت شهری در منطقه ۲۱ در حال بارگذاری است، نیست. این در حالی است که مصرف آب تهران در سال یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون مترمکعب است یعنی این انتقال چیزی حدود ۸ درصد از آب مصرفی تهران است».
اگر آن‌طور که دکتر «بنفشه زهرایی»، استاد مدیریت منابع آب دانشگاه تهران‌ در مورد «روز صفر آب، وضعیت آخرالزمانی تنش آبی» گفت صرفه‌جویی مردم موجب عبور از مرداد و شهریور شود، بعد از آن، پایتخت‌نشینان دیگر با روز صفر آبی مواجه  نمی‌شوند؟
محمد خاکپور، کاپیتان پیشین تیم ملی فوتبال ایران در صفحه اینستاگرام خود در واکنش به بحران بی‌آبی و بی‌برقی در ایران نوشت: «ما در آستانه یک فاجعه بی‌آبی هستیم. این نه هشدار رسانه‌ای است، نه شعار سیاسی، بلکه واقعیتی است که هر روز در دشت‌های خشک‌شده، در دریاچه‌هایی که دیگر نیستند، و در روستاهایی که خالی شده‌اند، خود را نشان می‌دهد.»
رسانه‌های محلی خوزستان زنانی را به تصویر می‌کشند که قابلمه و بشکه‌های آب را از رود و نهرهای کشاورزی تا روستاهایشان روی سر و کولشان حمل می‌کنند. این تصویر تکراری در دهه اخیر است. اما چرا بی‌آبی خوزستان، با وجود منابع آبی بزرگ، تمام نمی‌شود؟
صبح شنبه ۴ مرداد، خیابان‌های شهر خشکبیجار در گیلان صحنه‌ راهپیمایی اعتراضی گسترده‌ شهروندان خشمگین بود. مردم به ستوه آمده از قطعی‌های مکرر و طولانی‌مدت آب و برق، به خیابان آمدند و با سردادن شعارهایی چون: «آب، برق، زندگی، حق مسلم ماست»، ««مرگ بر بی‌کفایتی» اعتراض خود را آشکارا بیان کردند.
کاوه مدنی درباره بحران آب در ایران گفت: «بخش آب ایران سال‌هاست که در یک آتش می‌سوزد. این وضعیت، وضعیت قابل برگشتی نیست. نشان از وضعیت شکست دارد. ما باید بپذیریم شکست خوردیم.» او همچنین گفت: «اقتصادهایی که عقب‌مانده‌ترند، سهم بیشتری از آبشان را به کشاورزی اختصاص می‌دهند. بسیاری از راه‌حل‌های بخش آب ایران خارج از بخش آب است.»
هر کولرآبی در هر ساعت بین ۳۰ تا ۴۵ لیتر آب مصرف می‌کند یعنی در هر شبانه‌روز حدود ۷۰۰ لیتر آب مصرف می‌کند. مطالعات متخصصان و پژوهشگران پژوهشکده مطالعات فناوری، کارکرد کولرهای آبی در تابستان را حدود ۱۹ میلیارد ساعت تخمین زده است. با این حساب مصرف آب کولرهای آبی بیش از ۳ تا ۴.۵ برابر ظرفیت اسمی سد امیرکبیر (سد کرج) است
دکتر کاوه مدنی، معاون سابق سازمان حفاظت محیط زیست ایران و مدیر موسسه آب، محیط زیست و سلامت دانشگاه سازمان ملل و استاد پژوهش کالج سیتی نیویورک در گفتگویی که به تازگی بازنشر شده است، درباره بحران آب در ایران گفت: «مشکلات بخش آب، مثل همه بخش‌های دیگر ایران است. در راس، حاکمیت باید تصمیمات مهمی دراین‌باره بگیرد.»