آخرین‌ها:

محیط زیست

متنی که می خوانید را زنده‌یاد محمدعلی اینانلو چند روز پیش از بستری شدنش در بیمارستان (شهریور ۹۴) نوشته است. او پس از بهبودی این متن را در اختیار خبرآنلاین قرار داده بود. استاد اینانلو خواسته بود این متن پس از مرگش منتشر شود. این دست‌نوشته، برای نخستین‌بار ۱۲ دی ۱۳۹۴ منتشر شده است.

روزنامه شرق در گزارشی درباره وضعیت آلودگی‌ بی‌پایان هوا در خوزستان نوشت: «هر نفس در اهواز، حمیدیه و سوسنگرد و سایر شهرهای خوزستان، آمیخته به طعم گرد‌و‌غبار است؛ زندگی جریان دارد، اما سخت و در زیر لایه‌ای از غباری مرگ‌بار.» این درحالی است که مطابق آمار رسمی، در سال گذشته، هزار‌و 624 نفر در استان به‌ دلیل آلودگی هوا جان خود را از دست داده‌اند
مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران درباره آلودگی هوای تهران گفت: باید همکاری‌های لازم برای کاهش آلودگی هوا صورت بگیرد. شهرهای بزرگ دنیا پس از چند سال آلودگی هوا را رفع کردند؛ اما هوای تهران متأسفانه هر سال آلوده تر می‌شود. توسعه حمل و نقل عمومی مهم‌ترین اقدام شورا بود و نیمی از اعتبارات به این بخش اختصاص یافت.
خبرگزاری رکنا دوشنبه ۱۹ آبان گزارش داد در حالی‌ که کشورهای خاورمیانه در مجموع حدود ۴۰۰ هزار چاه آب دارند، شمار چاه‌های فعال و نیمه‌فعال در ایران به بیش از یک میلیون حلقه می‌رسد. نیمی از چاه‌های ایران یعنی حدود ۵۰۰ هزار حلقه به شکل غیرمجاز حفر شده‌اند. این ارقام نشان می‌دهند که آخرین ذخایر آب‌های زیرزمینی کشور در حال نابودی است و برنامه‌ای جدی برای توقف این روند وجود ندارد.
در پی اجرای طرح جیره‌بندی آب در مناطق مختلف پایتخت، گزارش‌ها از قطع آب در بخش‌هایی از دانشگاه‌های تهران، الزهرا و شریف حکایت دارد. دانشجویان دانشگاه الزهرا در اعتراض به این شرایط، تجمع‌های اعتراضی برگزار کردند.
آلودگی هوا در تهران و برخی دیگر از کلانشهرهای ایران از جمله اصفهان و اهواز شدیدا افزایش یافته و به وضعیت قرمز رسیده است. همچنین محمد اصغری، کارشناس هواشناسی، گفت که «آلودگی هوا نیمی از کشور را فرا گرفته».
علیرضا رییسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت گفت: «در سال ۱۴۰۳ حدود ۵۸ هزار و ۹۷۵ نفر در کشور بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست داده‌اند. این آمار معادل فوت ۱۶۱ شهروند در روز و حدود هفت شهروند در هر ساعت است.»

در ادامه بحران آب در ایران، عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو دولت مسعود پزشکیان از قطعی شبانه آب در کشور خبر داد و از مردم خواست ذخیره‌ساز خانگی نصب کنند. از سوی دیگر احد وظیفه، رییس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی، گفت که که پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که تا ۱۰ روز آینده سامانه بارشی موثری از ایران عبور نمی‌کند.
رییس فدراسیون صنعت آب ایران با تاکید بر این‌که وضعیت آب تهران به‌صورت تصاعدی رو به وخامت است، هشدار داد وضعیت آب در پایتخت «نگران‌کننده‌تر» از اظهارات پزشکیان مبنی بر ضرورت تخلیه تهران و «وحشتاک‌تر» از آمارهای رسمی است. این درحالی است که برخی رسانه‌ها از شروع جیره‌بندی آب در تهران خبر داده‌اند.
یک روز پس از هشدار مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری درباره احتمال تخلیه تهران درصورت ادامه خشکسالی و نباریدن باران، رییس موسسه تحقیقات آب، اعلام کرد از ابتدای پاییز هیچ بارشی در تهران رخ نداده و پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند این روند تا پایان پاییز نیز ادامه خواهد داشت.
مسعود پزشکیان، رییس جمهور ایران، با اشاره به بحران منابع آبی هشدار داد که «اگر باران نباید در آذرماه در تهران باید آب را جیره‌بندی کنیم». او در سفر به کردستان افزود اگر جیره‌بندی هم شود و باز هم باران نیاید «دیگر اصلا آب نداریم و باید تهران را خالی کنند.»

مشاهده یک یوزپلنگ ماده به‌همراه چهار توله در شمال پناهگاه حیات‌وحش میاندشت در خراسان شمالی، پس از نزدیک به یک دهه، نخستین نشانه قطعی از زاد و ولد طبیعی این گونه در منطقه به شمار می‌رود. کارشناسان، این رویداد را نتیجه اقدامات حفاظتی مستمر و همکاری مؤثر جوامع محلی دانسته و آن را نقطه عطفی در مسیر احیای جمعیت یوزپلنگ آسیایی در زیستگاه‌های طبیعی کشور ارزیابی می‌کنند.
در ادامه هشدارها درباره تشدید بحران آب و ناتوانی جمهوری اسلامی در مدیریت منابع، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای تهران اعلام کرد در حال حاضر تنها ۱۴ میلیون مترمکعب آب پشت سد کرج (امیرکبیر) ذخیره شده و این سد تنها تا دو هفته دیگر می‌تواند آب شرب تهران را تامین کند. همچنین تصویر امروز ماهواره اروپا از سد کرج به وضوح نشان می دهد که این سد به نزدیکی حجم مرده رسیده است.
ویدیویی که از کابین خلبانِ یکی از پروازهای نیروی هوایی آمریکا منتشر شده، نشان می‌دهد که این پرونده در حال نفوذ به دیواره چشمِ طوفان «ملیسا» است. در ۲۸ اکتبر ۲۰۲۵، این طوفان پیش از رسیدن به خشکی در جامائیکا، به سرعت شدت گرفت و به سرعت حدود ۲۹۵ کیلومتر در ساعت و فشار مرکزی ۸۹۲ هکتوپاسکال رسید؛ رکوردی برابر با قوی‌ترین طوفان‌های تاریخ اقیانوس اطلس.
بنا بر گزارش‌ها شامگاه چهارشنبه ۳۰ مهر، دو تن از ماموران منابع طبیعی در جنگل «الیمالات» از سوی افرادی که اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان نور آنها را «سودجویان ناشناس» معرفی کرد، با گلوله ساچمه‌ای مورد سوءقصد قرار گرفته و راهی بیمارستان شدند.
ویدئوهای منتشر شده در فضای مجازی نشان می‌دهد شیرهای باغ وحش ارومیه در وضعیت بغرنجی به سر می‌برند. این ویدیو را دکتر کاوه مدنی، رییس موسسه آب، محیط‌زیست و سلامت دانشگاه سازمان ملل متحد و معاون پیشین سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران منتشر کرده است.
دریاچه آرال در آسیای میانه، در مرز قزاقستان و ازبکستان زمانی یکی از بزرگ‌ترین پهنه‌های آبی جهان بود. با انحراف رودخانه‌های آمودریا و سیر دریا برای پروژه‌های گسترده کشاورزی در اتحادیه جماهیر شوروی، جریان آب ورودی به دریا کاهش یافت.
دکتر «منصور سهرابی» اگرواکولوژیست و پژوهشگر بوم‌شناسی می‌گوید: «اهواز در مسیر مشابهی چون آنچه بر سر دریاچه ارومیه آمد قرار گرفته و اگر عوامل کلیدی موثر در آن مهار نشوند، این شهر به «ارومیه جنوبی» بدل خواهد شد.» در گفتگویی که در اینجا می‌خوانید او به تشریح وضعیت زیست‌پذیری اهواز و خوزستان و آثار ادامه آلودگی‌‌هوا و محیط زیست بر مهاجرت پرداخته است.
جین گودال، مشهورترین رفتار‌شناس نخستی‌ها و یکی از بزرگ‌ترین چهره‌های علمی قرن بیستم، در ۹۱ سالگی در لس‌آنجلس درگذشت؛ خبری که با تأیید مؤسسه جین گودال در قالب بیانیه رسمی منتشر شد. کشفیات او در دهه‌ ۱۹۶۰ درباره رفتار شامپانزه‌ها در حیات‌وحش به‌عنوان «یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای علمی جهان غرب» ستایش شد.
«پوچ»، «احمقانه»، «فریب»، «کلاهبرداری»؛ رئیس‌جمهور آمریکا، با این کلمات اقدامات مقابله با پدیده تغییراقلیم را وصف کرد. او در سخنرانی یک‌ساعته‌اش در مجمع عمومی سازمان ملل تا توانست به تغییراقلیم و علم تاخت. سخنرانی علیه پدیده‌ای که پژوهش‌های علمی بی‌شماری بر آن صحه می‌گذارند و ظهور آن بر همه عیان شده، قابل پیش‌بینی بود، اما بسیاری را برآشفته است.
دریاچه ارومیه در دولت مسعود پزشکیان دستکم با ۳۵ سانت‌متری کاهش تراز مواجه شد و این ناشی از بی‌عملی این دولت به ویژه در عملکرد «محمدرضا عارف» به عنوان ریاست «شورای عالی آب» و «ستاد احیای دریاچه ارومیه» بوده‌است. او حتی نتوانست جایگاه دبیرخانه ستاد احیای دریاچه ارومیه را از استانداری آذربایجان غربی به سطح ملی بازگرداند. در این دوران هیچ خروجی موثری از نشست‌های شورای عالی آب و ستاد احیای دریاچه ارومیه به دست نیامده‌است.
علی بیت‌الهی، رییس بخش خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به جدی بودن خطر فرونشست در شهر اصفهان، گفت که یک شهرک مسکونی و ۴۰ مدرسه به دلیل فرونشست به طور کامل تخلیه شدند: «علت فرونشست در اصفهان مانند تهران، مشهد و سایر شهرها برداشت بی رویه آب‌های زیرزمینی است، اما اصفهان با یک پدیده تشدید کننده مواجه شده، آن هم قطع دائمی جریان زاینده‌رود است.»
کاوه مدنی، رییس موسسه آب، محیط‌زیست و سلامت دانشگاه سازمان ملل متحد و معاون پیشین سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران در گفتگویی با عبدی‌مدیا درباره اتهامات جاسوسی نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی به خودش گفت: «آقای طائب در یک سخنرانی گفتند «کاوه مدنی چهار بار به اسرائیل رفته و آنجا دوره دیده». شما یک بار سفر من [به اسرائیل] را ثابت کنید، من سه بار دیگر را گردن می‌گیرم!»
بر اساس جدید‌ترین تصویر ناسا از دریاچه ارومیه، نگین آبی شمال غرب ایران به طور کامل خشک شده و دیگر اثری از یک دریاچه در تصویر هوایی دیده نمی‌شود. در ابتدای تابستان نیز مدیران کل محیط زیست آذربایجان شرقی درباره خشکی کامل و 100 درصدی دریاچه ارومیه تا پایان تابستان هشدار داده بودند.

کاوه مدنی، رییس موسسه آب، محیط‌زیست و سلامت دانشگاه سازمان ملل متحد و معاون پیشین سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران تصویری هوایی از آخرین وضعیت دریاچه ارومیه منتشر کرده که نشان می‌دهد دریاچه تقریبا از روی نقشه ایران محو شده است.
آزاده مختاری، روزنامه‌نگار با انتشار ویدیویی در ساعات پایانی روز ۲۸ مرداد ۱۴۰۴، از انباشت زباله‌های شهری در میدان آرژانتین تهران، روبروی فروشگاه شهروند خبر داده است. در روزهای گذشته گزارش‌های متعددی از شهروندان درباره جمع نشدن زباله‌ها از سطح شهر تهران منتشر شده بود.
نقشه دریای خزر که براساس دریای بالتیک ترسیم شده نشان می‌دهد که در سال‌های اخیر، سطح این پهنه بزرگ آبی محصور میان ایران، روسیه، قزاقستان، آذربایجان و ترکمنستان، 28 متر پایین‌تر از نقطه صفر نقشه‌برداری ساحل بالتیک است؛ اتفاقی بسیار بد که تنها در سال 1975 دیده شده بود.
در ایران سال‌هاست خشکسالی ادامه دارد. اگر به زودی بارانی نبارد، آخرین ذخایر آب آشامیدنی کشور نیز از بین خواهد رفت. دولت نیز برای مقابله با این بحران اقدام کافی انجام نداده است. موج گرما و کم‌آبی، زندگی عمومی در ایران را فلج کرده است. هشدارهای کارشناسان سال‌ها نادیده گرفته شد و اکنون مردم بهای آن را می‌پردازند.
دکتر ناصر کرمی، در یادداشتی که در شبکه اجتماعی اکس منتشر کرده، درباره وضعیت اقلیمی ایران و خشکسالی‌های پی‌درپی در سه دهه گذشته نوشت: