به گزارش آیندگان؛ نیویورک‌تایمز در گزارشی پس از فعال شدن مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران نوشت: اقتصاد ایران که همین حالا با تورم بیش از ۴۰ درصد، بحران آب و برق و سقوط بی‌سابقه ارزش ریال دست به گریبان است، با بازگشت تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل وارد مرحله تازه‌ای از فشار خواهد شد. این تحریم‌ها پس از شکست مذاکرات فشرده در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل و با فشار اروپا علیه تهران اجرایی شدند.
فرناز فصیحی، خبرنگار ایرانی نیویورک‌تایمز که این گزارش را نوشته، اشاره کرده است که تحریم‌ها دارایی‌ها را مسدود، سفر مقامات و نهادهای ایرانی را محدود و به کشورها اجازه بازرسی کشتی‌ها و هواپیماهای ایران از جمله نفتکش‌ها را می‌دهد. همچنین ایران بار دیگر از غنی‌سازی اورانیوم، انتقال فناوری موشکی و تجارت تسلیحاتی منع شده است. مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، اجرای این تصمیم را «پیام روشن به تهران» خوانده است.
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، تحریم‌ها را «ناعادلانه و غیرقانونی» دانسته اما هنوز موضع مشخصی درباره نحوه واکنش نگرفته است. او در نیویورک گفت ایران حاضر نیست بی‌چون‌وچرا تسلیم خواسته‌های آمریکا و اروپا شود. در همین حال، تندروها خواستار خروج از معاهده NPT شده‌اند، اما پزشکیان این گزینه را رد کرده است.
گزارش نیویورک‌تایمز تأکید می‌کند که روسیه و چین با وجود مخالفت با مکانیزم اسنپ‌بک، احتمالاً اثر تحریم‌ها را تنها تا حدی تعدیل خواهند کرد. در داخل، کارشناسان هشدار داده‌اند که بنگاه‌های کوچک و متوسط، که ستون فقرات اشتغال صنعتی ایران هستند، بیشترین آسیب را خواهند دید. بازار ارز نیز بلافاصله واکنش نشان داد و ریال ۴ درصد دیگر سقوط کرد: «برای مردم عادی که زیر بار گرانی و بیکاری کمر خم کرده‌اند، این تحریم‌ها ترس از آینده‌ای مبهم و حتی بازگشت جنگ را دوچندان کرده است.»
در ادامه ترجمه کامل گزارش فرناز فصیحی که همراه با لیلی نیکونظر و ادوارد وونگ نوشته شده و با تیتر اصلی «Iranians Brace for Economic Impact of New U.N. Sanctions» روز ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۵ در روزنامه نیویورک‌تایمز منتشر شده است را بخوانید؛
وضعیت اقتصادی ایران که پیش از این هم با کمبود آب و برق، کسری‌های سنگین بودجه و سقوط ارزش پول ملی بحرانی بود، اکنون انتظار می‌رود باز هم وخیم‌تر شود.
روز شنبه، شورای امنیت سازمان ملل تحریم‌های شدیدی را علیه ایران به دلیل برنامه هسته‌ای این کشور دوباره اعمال کرد، پس از آنکه یک ماراتن دیپلماتیک در حاشیه مجمع عمومی این هفته با شکست مواجه شد.
این تحریم‌ها گسترده‌تر از تحریم‌های فعلی آمریکا علیه ایران هستند. آنها ریشه در اختلافی با اروپا بر سر پایبندی تهران به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با قدرت‌های غربی و همچنین تصمیم ایران برای ممانعت از ورود بازرسان بین‌المللی به سایت‌های هسته‌ای پس از حملات اسرائیل و ایالات متحده در ماه ژوئن دارند.
مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، تأیید کرد که تحریم‌های سازمان ملل از ساعت ۸ شب اجرایی شده‌اند. او در بیانیه‌ای گفت این تصمیم «پیامی روشن می‌فرستد: جهان در برابر تهدیدها و نیمه‌اقدام‌ها کوتاه نخواهد آمد — و تهران پاسخگو خواهد بود.»
تحریم‌های جدید شامل مسدود کردن دارایی‌ها و ممنوعیت سفر برای مجموعه‌ای از نهادها و افراد ایرانی است و به کشورها اجازه می‌دهد محموله‌های هوایی و دریایی ایران، از جمله نفتکش‌های دولتی، را متوقف و بازرسی کنند.
این تحریم‌ها همچنین ایران را از غنی‌سازی اورانیوم در هر سطحی، پرتاب موشک‌های بالستیک با قابلیت کلاهک هسته‌ای و انتقال دانش فنی موشکی منع می‌کنند. همچنین تحریم تسلیحاتی مجدداً برقرار می‌شود.
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، این تحریم‌ها را «ناعادلانه و غیرقانونی» خواند. او روز جمعه در یک نشست خبری در نیویورک گفت: «می‌خواهند ما را سرنگون کنند. اگر شما جای ما بودید چه می‌کردید؟»
ایران هنوز نگفته چگونه یا آیا اصلاً قصد تلافی دارد یا نه. پزشکیان گفت تصمیم نهایی پس از بازگشت به ایران و رایزنی با مقامات دیگر اتخاذ خواهد شد. روز شنبه، وزارت خارجه ایران سفیران خود را از فرانسه، بریتانیا و آلمان برای مشورت به تهران فراخواند.
جناح‌های تندرو در ایران خواستار خروج کشور از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) شده‌اند؛ اقدامی که زنگ خطر را به صدا درمی‌آورد زیرا محدودیت‌های این معاهده را از ایران برمی‌دارد. پزشکیان که میانه‌رو است، چنین پیشنهادی را رد کرد و گفت چنین گزینه‌ای روی میز نیست.
تحریم‌ها در مقطعی بسیار دشوار بر ایران اعمال شده‌اند. کشور هنوز از یک جنگ ۱۲ روزه شدید با اسرائیل در ماه ژوئن در حال بهبود است؛ جنگی که پس از بمباران تأسیسات هسته‌ای ایران با بمب‌های سنگرشکن آمریکا پایان یافت. علاوه بر این، دولت ماه‌هاست با بحران شدید انرژی و آب دست و پنجه نرم می‌کند که به قطع اجباری برق و آب در بسیاری از شهرها منجر شده است.
نیسان رفاعتی، تحلیلگر ارشد ایران در گروه بین‌المللی بحران، گفت: «این تحریم‌های سازمان ملل ممکن است به اندازه اقدامات آمریکا اثر مالی نداشته باشند، اما فشارهای موجود بر اقتصاد ایران را تشدید می‌کنند.»
توافق هسته‌ای ۲۰۱۵، ایران را از تحریم‌های شورای امنیت بین سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ معاف کرد. اما این توافق اجازه می‌داد که در صورت نقض مفاد، از مکانیزم موسوم به «اسنپ‌بک» استفاده شود و تحریم‌ها بازگردند. اگر تا پایان اکتبر ۲۰۲۵ اقدامی صورت نمی‌گرفت، این بند منقضی می‌شد. اما در اوت، فرانسه، بریتانیا و آلمان این مکانیزم را فعال کردند و مهلت را به ۲۸ سپتامبر جلو انداختند.
اروپا تهران را متهم کرده است که با افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم از ۳.۵ درصد به ۶۰ درصد و ذخیره‌سازی ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده، تعهدات توافق را نقض کرده و همچنین پس از حملات، از ورود بازرسان جلوگیری کرده است؛ موضوعی که به ایران توان بالقوه ساخت چندین بمب هسته‌ای می‌دهد.
ایران تأکید دارد که برنامه هسته‌ای‌اش صرفاً صلح‌آمیز است. مقامات می‌گویند تسریع در غنی‌سازی پاسخی به خروج یک‌جانبه آمریکا از توافق در ۲۰۱۸ در زمان ترامپ بود؛ توافقی که او آن را «یک توافق وحشتناک یک‌طرفه» خواند. در پی آن، اروپا نیز به تبعیت از تحریم‌های آمریکا، تجارت با ایران را متوقف کرد. تهران می‌گوید این خود نقض توافق از سوی اروپا بود.
پزشکیان در نشست خبری دوباره گفت ایران قصد ساخت سلاح هسته‌ای ندارد و از اینکه جهان این موضوع را باور نمی‌کند ابراز شگفتی کرد. او تأکید کرد ایران حاضر نیست بدون اعتراض، هرچه آمریکا و اروپا می‌خواهند انجام دهد: «ما این را نمی‌پذیریم.»
اروپا سه شرط برای جلوگیری از تحریم‌های جدید تعیین کرده بود: دسترسی فوری بازرسان، اعلام محل ذخایر اورانیوم غنی‌شده و آغاز مذاکرات مستقیم هسته‌ای با آمریکا. پزشکیان گفت ایران آماده همکاری است، چه با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و چه درخصوص ذخایر اورانیوم. او افزود که ایران حتی با ورود بازرسان موافقت کرده است. اما به گفته او، آمریکا شرط کرده بود که ایران تمام ۴۰۰ کیلوگرم ذخایر خود را تحویل دهد تا در مقابل، تحریم‌ها فقط سه ماه تعلیق شوند؛ شرطی که او غیرمنطقی خواند.
روسیه و چین، دو متحد اصلی ایران، روز جمعه تلاش کردند مهلت تحریم‌ها را شش ماه به تعویق بیندازند، اما پیشنهادشان با رأی منفی ۹ کشور از جمله آمریکا، فرانسه و بریتانیا رد شد. مسکو و پکن گفته‌اند این مکانیزم را مشروع نمی‌دانند و احتمالاً با ادامه تجارت با ایران اثر تحریم‌ها را کاهش می‌دهند. ایران به روسیه پهپاد می‌فروشد که در جنگ اوکراین به کار می‌رود و چین نیز خریدار اصلی نفت ایران است که آن را با تخفیف حدود ۲۰ درصدی می‌خرد.
یک مقام ارشد وزارت نفت ایران در مصاحبه‌ای تلفنی گفت این تحریم‌ها مانع خرید نفت توسط چین نخواهد شد اما موانع تازه‌ای ایجاد می‌کند. او افزود چین احتمالاً از این شرایط برای گرفتن تخفیف‌های بیشتر استفاده خواهد کرد.
برخی چهره‌های سیاسی ایران اثر تحریم‌ها را کم‌اهمیت جلوه داده و گفته‌اند کشور همین حالا هم با تحریم‌ها کنار آمده است و مقصر اصلی را غرب می‌دانند. مهدی محمدی، مشاور ارشد رئیس مجلس، در شبکه‌های اجتماعی نوشت: «آنها تصمیم خود را گرفته‌اند، ما هم باید تصمیم خود را بگیریم. تنها راه این است که آنقدر قوی شویم که تصور تسلیم ایران از ذهن دشمن پاک شود.»
با این حال، اقتصاد ایران در سال‌های اخیر نه تنها از تحریم‌ها بلکه از سوءمدیریت مزمن و فساد نیز ضربه خورده است. روز شنبه، بازار ایران بلافاصله واکنش نشان داد و ریال ۴ درصد سقوط کرد و در بازار آزاد به یک میلیون و ۱۲۶ هزار تومان برای هر دلار رسید؛ نرخی که مبنای واقعی تورم محسوب می‌شود.
برای مردم عادی ایران، این خبر ضربه سنگینی بود. آنها پیش‌تر هم با تورم بیش از ۴۰ درصد، بیکاری فزاینده و بی‌ثباتی روبه‌رو هستند. بسیاری از بازگشت جنگ با اسرائیل و آمریکا در ادامه رویارویی دولت با غرب بیم دارند.
مهدی بستانچی، رئیس شورای صنایع ایران، در گفت‌وگویی از تهران گفت کسب‌وکارها و صنایع خود را برای کاهش تقاضا و موانع بیشتر در تأمین کالا از خارج و محدودیت‌های تازه در بیمه، بانک و کشتیرانی آماده می‌کنند. او افزود: «این محدودیت‌ها اثرات سرریز ایجاد می‌کنند.» بیشترین فشار بر شرکت‌های کوچک و متوسط وارد خواهد شد، «که بیش از ۹۰ درصد واحدهای صنعتی ایران و حدود نیمی از اشتغال صنعتی را تشکیل می‌دهند.»
