بی‌بی‌سی فارسی در گزارشی درباره اعدام روزبه وادی، دانشمند هستهای، نوشت؛
در سال ۱۳۹۰، سه دانشمند هستهای ایران، یک مقاله علمی مشترک به هجدهمین کنفرانس تخصصی انرژی هستهای ایران ارائه دادند. آن زمان، هیچ‌کس نمی‌دانست که این همکاری علمی، سرآغاز سرنوشتی تلخ برای هر سه خواهد بود. چهارده سال بعد، در کمتر از دو ماه، هر سه نویسنده آن مقاله جان خود را از دست داده بودند. دو نفر آنها به دست اسرائیل و یک نفر به دست ایران.
اسرائیل دکتر عبدالحمید مینوچهر و دکتر احمدرضا ذوالفقاری داریانی، متخصصان برجسته برنامه هستهای ایران را بامداد ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ یعنی در نخستین ساعات ساعات حمله به ایران هدف قرار داد.
هفت هفته بعد، برای روزبه وادی، آخرین بازمانده این جمع سه نفره هم سرنوشتی تراژیک رقم خورد. قوه قضائیه ایران اعلام کرد که او را صبحگاه ۱۵ مرداد ۱۴۰۴ به اتهام «جاسوسی برای موساد»، سازمان امنیت خارجی اسرائیل، اعدام کرده است.
ساعتی بعد از اعلام خبر اعدام او، تلویزیون ایران در برنامه ۲۰:۳۰ ویدیویی از اظهارات روزبه وادی را پخش کرد و گفت او اطلاعات مرتبط با مرکز هستهای که در جنگ با اسرائیل هدف قرار گرفتند و همچنین اطلاعات یکی از دانشمندان هستهای ایران را در اختیار موساد قرار داده است.
کانال تلگرامی خبرنامه دانشگاه امیرکبیر اولین منبعی بود که خبرنگارش مقاله علمی مشترک این سه متخصص را فاش کرد.
آنها مقاله خود را به هجدهمین کنفرانس هستهای ایران ارائه کرده بودند که در روزهای سوم و چهارم اسفند ۱۳۹۰ برگزار شد، مقاله‌ای با عنوان «تحلیل میدان جریان در میدان نیروهای گریز از مرکز با استفاده از رویکرد CFD و بهینه سازی آن براساس بیشنه کردن بازده جداسازی.»
مقاله‌ای که در هجدهمین کنفرانس هستهای ایران در اسفند ۱۳۹۰ منتشر شده است، ۳ نویسنده دارد: روزبه وادی، احمد ذوالفقاری، عبدالحمید مینوچهر
دانشگاه امیرکبیر مرکز علمی بود که روزبه وادی مدرک دکتری خود را گرفته بود.
او تحصیلات عالی خود را در دانشگاه زنجان در رشته مهندسی مکانیک با گرایش سیالات آغاز کرد و در سال ۱۳۸۷ از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شد.
آقای وادی در مقطع کارشناسی ارشد به دانشگاه شهید بهشتی رفت و از سال ۱۳۸۷ تا ۱۳۸۹شمسی (ماه پاییز) در این دانشگاه تحصیل کرد. رشته تخصصی او مهندسی هستهای با گرایش طراحی راکتور بود.
وقتی روزبه وادی در اواخر دهه هشتاد شمسی به دانشگاه بهشتی پا می‌گذارد، برنامه هستهای ایران دیگر در کانون توجه جهانی قرار گرفته بود و اساتید آقای وادی در دانشگاه شهید بهشتی نقشی مهم در این زمینه بر عهده داشتند.
پاییز ۱۳۸۹یعنی دوران فارغ‌التحصیلی آقای وادی از دانشگاه شهید بهشتی با ترور دو استاد دانشکده مهندسی هستهای این دانشگاه همزمان شد.
هشتم آذر ۱۳۸۹، دکتر مجید شهریاری و دکتر فریدون عباسی با استفاده از «بمب مغناطیسی» که به خودرویشان چسبانده بودند، ترور شدند. آقای شهریاری بلافاصله کشته شد اما آقای عباسی جان سالم به در برد. اگرچه فریدون عباسی بعدتر از جمله اساتید دانشکده مهندسی پزشکی دانشگاه شهید بهشتی بود که همزمان با آقای مینوچهر، ذوالفقاری، محمد مهدی طهرانچی و امیرحسین فقهی در حمله ۲۳ خرداد اسرائیل کشته شدند.
مجید شهریاری از اعضای هیئت علمی دانشکده مهندسی هستهای دانشگاه شهید بهشتی بود که در سال ۱۳۸۵ به تازگی تاسیس شده بود.
در اواخر دهه هشتاد شمسی، علاوه بر مجید شهریاری، مصطفی احمدی روشن، مسعود علیمحمدی و داریوش رضایی‌نژاد هم ترور شدند.
رونن برگمن، نویسنده و روزنامه‌نگار اسرائیلی، در کتاب «برخیز و اول تو بکش» نوشته است که ترور دانشمندان هستهای ایران بخشی از سلسله قتل‌های هدفمند موساد و رکن اصلی دکترین مئیر داگان رئیس وقت آن، برای خرابکاری در برنامه هستهای ایران بود.
اسرائیل در آن زمان امیدوار بود این ترورها هشداری به دیگر دانشمندان و متخصصان هستهای ایران هم باشد.
اما به نظر می‌رسد روزبه وادی بر ادامه تحصیل در این رشته مصمم بود و توانسته بود در دانشکده مهندسی هستهای دانشگاه شهید بهشتی پیوندهای عمیقی برقرار کند.
عبدالحمید مینوچهر و احمدرضا ذوالفقاری داریانی که در سال ۱۳۹۰ با روزبه وادی مقاله‌ای مشترک نوشتند، هر دو زمانی ریاست گروه و بعدتر دانشکده مهندسی هستهای دانشگاه شهید بهشتی را برعهده داشتند.
تصویری که رسانه‌های ایران از عبدالحمید مینوچهر منتشر کردند، او زمانی «مدیر گروه علوم هستهای» دانشگاه بهشتی بود و گفته شده دکترای مهندسی هستهای خود را از دانشگاه مسکو دریافت کرده است
روزبه وادی علیرغم ترورهای دوران کارشناسی ارشدش، در سال ۱۳۸۹ رشته مهندسی هستهای در دانشگاه امیرکبیر را ادامه داد و سرانجام سال ۱۳۹۵ از رساله دکترای خود دفاع کرد.
تحصیل در دوره دکترا دانشگاه امیرکبیر و بعدتر همکاری و فعالیت در پژوهشگاه علوم و فنون هستهای ایران او را در کنار کامران سپانلو یکی از مهمترین چهره‌های نظام ایمنی هستهای ایران قرار داد.
کامران سپانلو در سال ۱۳۹۴ به عنوان چهره شاخص ایمنی هستهای ایران انتخاب شد.
در سال‌های فعالیت پژوهشی، روزبه وادی مهمترین مقالات علمی خود را با نظارت و همکاری استادش کامران سپانلو نوشت که از متخصصان برجسته علوم هستهای ایران و اساتید دانشگاه امیرکبیر و صنعتی شریف است.
از مقالات علمی آقای وادی که متولد ۱۳۶۴ بود، چنین به نظر می‌رسد که او عمدتا زیر نظر استادانی از جمله کامران سپانلو و عبدالحمید مینوچهر پژوهش می کرده است.
اما همکاری با چهره‌های پرنفوذ دانشگاهی در برنامه هستهای ایران این فرصت را در اختیار او گذاشت که به نهادها مهمی راه یابد، از جمله: مرکز نظام ایمنی هستهای ایران (INRA).
در کارنامه علمی‌اش، روزبه وادی به عنوان کارشناس ارشد ارزیابی ایمنی هستهای مرکز نظام ایمنی ایران معرفی شده است.
در ساختار برنامه هستهای ایران، مرکز نظام ایمنی، نقش کلیدی در تحلیل، ارزیابی و نظارت بر ایمنی راکتورها و تاسیسات هستهای این کشور دارد.
در وبسایت سازمان انرژی هستهای در توضیح این مرکز آمده است که «فعالیت‌های قانونی و نظارتی مرکز نظام در تأسیسات هستهای و پرتوی و منابع تولید پرتو، در طی دوره عمر آنها و نیز در کلیه مراحل انتخاب ساخت‌گاه، طراحی، ساخت، راه‌اندازی، بهره‌برداری و ازکاراندازی ادامه خواهد داشت.»
این مرکز علاوه بر تهیه ارزیابی ایمنی تاسیسات هستهای، «تهیه، تصویب، ابلاغ، به‌روزرسانی و انتشار ضوابط، مقررات و رهنمودهای ایمنی هستهای، امنیت هستهای بویژه استانداردهای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» را بر عهده دارد.
به عبارتی نقش نظارتی مرکز نظام ایمنی هستهای به گونه‌ای است که بسیاری از داده‌های مرتبط با تاسیسات هستهای ایران و همچنین افراد مرتبط با آن را در اختیار دارد.
عملا مقالات مشترک روزبه وادی با اساتیدش به ویژه دکتر کامران سپانلو هم در زمینه‌هایی تخصصی از جمله طراحی راکتور هستهای و نظامی ایمنی هستهای بوده است.
احمدرضا ذوالفقاری عضو هیات علمی دانشگاه بهشتی و دانشیار دانشکده مهندسی هستهای این دانشگاه بود و نام او در بسیاری از مقالات پژوهشی در زمینه فیزیک هستهای، در کنار عبدالحمید مینوچهر دیده می‌شود
خبرگزاری میزان نیز در گزارش خود درباره روزبه وادی نوشته است «او در یکی از سازمان‌های مهم و حساس کشور مشغول به فعالیت بوده و با توجه به سطح دسترسی‌هایی که داشته به یک سوژه جذاب» تبدیل شده بود.
آقای وادی علاوه بر مرکز ایمنی هستهای در پژوهشگاه علوم و فنون هستهای وابسته به سازمان انرژی اتمی ایران هم فعالیت می‌کرد.
در گزارش قوه قضائیه که درباره پرونده روزبه وادی نقاط مبهم بسیاری وجود دارد.
در گزارش قوه قضائیه ادعا شده است که آقای وادی از طریق شبکه اجتماعی مجازی با موساد رابطه برقرار کرده است و بعدتر در سفری که برای یک دوره آموزشی به وین رفته بود پنج نوبت با افسران موساد ملاقات می‌کند.
اما در اطلاعیه قوه قضائیه مهمترین پرسش از جمله اینکه او از چه زمانی در بازداشت بوده است بی‌پاسخ مانده است.
سازمان حقوق بشر ایران در گزارش‌هایی اعلام کرده است که روزبه وادی از اواسط زمستان سال ۲۰۲۴ میلادی زندانی بوده است، یعنی حدود اواسط بهمن‌ماه ۱۴۰۲ شمسی.
در جریان جنگ ۱۲ روزه اسرائیل و ایران، دستکم ۱۱ دانشمند و متخصص برنامه هستهای ایران کشته شدند.
این در حالی است که پس از ترور دانشمندان هستهای در فاصله سال‌های ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۰، سطح حفاظت از متخصصان برنامه هستهای ایران به شدت افزایش یافته بود.
با کشته‌شدن متخصصان هستهای و فرماندهان بلندپایه سپاه بحث بر سر نفوذ گسترده اطلاعاتی و عملیاتی در داخل خاک ایران بالا گرفت. از جمله نفوذ گسترده اطلاعاتی و عملیاتی در داخل خاک ایران که گفته می‌شد از عوامل سرکوب پدافندها و پرتابگرهای موشکی ایران در طول جنگ بوده است.
با پایان جنگ حکومت ایران شماری را به اتهام همکاری با اسرائیل اعدام کرده است.
