در کنار داروهای جدید مانند GLP-1 که به کنترل قند و حتی بهبود عملکرد جنسی کمک می‌کنند، نویسنده بر اهمیت تغییر سبک زندگی؛ ورزش، تغذیه سالم و خواب کافی، تأکید دارد.
مقاله نشان می‌دهد که تنظیم قند خون، فراتر از دیابت، بر زندگی جنسی نیز تأثیرگذار است.
ترجمه کامل مقاله «Sugar, sex and your health: The connection you might be ignoring» نوشته دکتر جامین برامبهت (متخصص اورولوژی و جراح رباتیک در سیستم سلامت اورلاندو و استادیار دانشکده پزشکی دانشگاه مرکزی فلوریدا) که روز ۱۵ ژوئیه ۲۰۲۵ در سی‌ان‌ان منتشر شده است را در ادامه بخوانید؛
وقتی اغلب ما به شکر فکر می‌کنیم، احتمالاً ذهن‌مان سمت زندگی جنسی نمی‌رود. بیشتر یاد دسر می‌افتیم. من این مقاله را در حالی می‌نویسم که یک کاسه بستنی وانیلی کنار دستم است.
شکر در لحظه حس خوبی به ما می‌دهد، اما با گذشت زمان، مصرف زیاد آن ممکن است باعث شود از برخی از صمیمی‌ترین لحظات زندگی‌مان محروم شویم.
در سال ۲۰۲۵، همه درباره‌ی تزریق‌های GLP-1 صحبت می‌کنند؛ داروهایی که به کنترل قند خون و کاهش وزن کمک می‌کنند. این دسته جدید از داروها به بسیاری کمک کرده تا دستاوردهای سلامت قابل‌توجهی داشته باشند. از جمله بهبود قند خون، کاهش وزن و حتی بهبودهایی در زندگی جنسی افراد (چون ممکن است خواب بهتری هم پیدا کرده باشند).
هدف من در این‌جا این نیست که استفاده از داروهای GLP-1 را بی‌ارزش جلوه دهم یا بگویم مردم بی‌دلیل از آن‌ها استفاده می‌کنند (اگرچه برخی ممکن است چنین باشند). مقصودم این است که بحثی گسترده‌تر را آغاز کنم: چه می‌شد اگر توجه بیشتری به عامل اصلی یعنی علاقه‌مان به شکر و پیامدهای زنجیره‌ای آن روی خلق‌وخو، سوخت‌وساز، سکس و چیزهای دیگر می‌کردیم؟
سطح قند خون را می‌توان به‌صورت لحظه‌ای و ساده با یک سوزن انگشت، یا از طریق دستگاه‌های مانیتور خانگی قند خون، یا با دستگاه‌های پوشیدنی مانند مانیتورهای پیوسته قند (CGM) بررسی کرد؛ همان دستگاه‌هایی به اندازه‌ی یک سکه که ممکن است روی بازوی بالایی افراد دیده باشید که در طول روز بازخوردی از سطح گلوکز می‌دهند.
وقتی این آزمایش انجام می‌شود چه چیزی می‌بینیم؟ در ادامه، دامنه‌های مرجع انجمن دیابت آمریکا برای سطح قند خون آورده شده—اما این اعداد برای تشخیص خودسرانه‌ی دیابت نیستند. در بسیاری موارد، پزشک ممکن است دو یا حتی سه‌بار این نتایج را بررسی کند پیش از اینکه برچسب «دیابت» را به کسی بدهد.
تمام اعداد باید توسط ارائه‌دهنده خدمات سلامت بررسی شوند:
قند خون ناشتا (حداقل ۸ ساعت بدون غذا):
نرمال: کمتر از ۱۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر
پیش‌دیابت: ۱۰۰ تا ۱۲۵
دیابت: ۱۲۶ یا بیشتر
قند خون تصادفی (در هر زمان از روز):
اگر سطح قند ۲۰۰ یا بالاتر باشد همراه با علائم، اغلب تشخیص دیابت داده می‌شود.
این آزمایش قند لحظه‌ای اطلاعاتی لحظه‌ای می‌دهد، اما یک آزمایش دیگر هست که تصویر کامل‌تری را ارائه می‌دهد—هموگلوبین A1c.
هموگلوبین A1c چیست و چرا اهمیت دارد؟
این آزمایش خون، درصد پروتئین‌های هموگلوبین موجود در خون شما را اندازه‌گیری می‌کند که گلوکز به آن‌ها چسبیده است—و به شما و پزشکتان تصویری از میانگین قند خون شما طی دو تا سه ماه گذشته می‌دهد. این ویژگی، آن را به شاخصی قابل‌اعتماد برای سنجش نحوه‌ی مدیریت گلوکز در بدن شما در طول زمان تبدیل کرده است.
انجمن دیابت آمریکا این اعداد را چنین تقسیم‌بندی می‌کند:
نرمال: A1c کمتر از ۵.۷٪
پیش‌دیابت: ۵.۷٪ تا ۶.۴٪
دیابت: ۶.۵٪ یا بیشتر
در کار من به‌عنوان جراح، بررسی A1c پیش از هر عمل؛ به‌ویژه جراحی‌هایی که شامل کاشت ایمپلنت هستند، رویه‌ای رایج است. سطح بالای A1c به‌شدت با بهبود ضعیف پس از عمل، خطر عفونت و عوارض جراحی مرتبط است. بنابراین، چه بحث یک عمل بزرگ اورولوژیک باشد و چه هر چیز دیگر، کنترل قند خون بسیار مهم‌تر از آن چیزی است که اغلب مردم تصور می‌کنند.
قند خون بالا چه بلایی بر سر زندگی جنسی‌تان می‌آورد؟
سلامت جنسی، به‌ندرت نخستین چیزی است که مردم با قند خون بالا مرتبط می‌دانند، اما بالا بودن مزمن سطح گلوکز می‌تواند تأثیراتی بر صمیمیت بگذارد؛ البته برای همه، نه فقط مردان.
در مردان، قند خون بالا می‌تواند به اعصاب و رگ‌های خونی‌ای که برای دستیابی و حفظ نعوظ ضروری هستند آسیب برساند. این آسیب ممکن است در قالب ناتوانی جنسی (erectile dysfunction) ظاهر شود، حتی پیش از آنکه فرد به‌طور رسمی مبتلا به دیابت تشخیص داده شود یا حتی در معرض خطر آن شناخته شود.
همچنین قند خون بالا می‌تواند سطح تستوسترون را کاهش دهد، که این خود باعث کاهش میل جنسی و انرژی می‌شود.
بسیاری از بیماران من که به‌طور منظم چکاپ‌های پزشکی از سوی پزشک عمومی دریافت نمی‌کنند، به خاطر تغییر در عملکرد جنسی به من مراجعه می‌کنند—و بعداً متوجه می‌شوند که قند خون‌شان از کنترل خارج شده است. برای این بیماران، اولین نشانه‌ی هشداردهنده نه تشنگی، نه کاهش وزن و نه خستگی (که علائم رایج‌تر ابتدای دیابت هستند) بوده؛ بلکه مشکل در رابطه جنسی بوده است.
در زنان، قند خون بالا می‌تواند باعث کاهش جریان خون و عدم تعادل هورمونی شود که ممکن است به خشکی واژن، سکس دردناک یا مشکلات در رسیدن به ارگاسم منجر شود.
همچنین احتمال عفونت‌های مکرر دستگاه ادراری را افزایش می‌دهد، که این نیز می‌تواند رابطه جنسی را دردناک یا ناخوشایند کند. بسیاری از زنان در این شرایط احساس سردرگمی و نارضایتی می‌کنند و نمی‌دانند آیا این تغییرات ناشی از افزایش سن، یائسگی، استرس یا چیز دیگری است. قند خون، معمولاً آخرین چیزی است که به ذهن‌شان می‌رسد.
درمان قند خون بالا چگونه است؟
دیابت بسیار شایع است؛ حدود ۳۸ میلیون آمریکایی به آن مبتلا هستند و تقریباً از هر ۴ نفر، ۱ نفر حتی نمی‌داند که این بیماری را دارد، طبق گزارش مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا (CDC).
درمان دیابت به‌طور سنتی با داروهای خوراکی مانند متفورمین آغاز می‌شود، که با کاهش تولید قند در کبد به پایین آوردن گلوکز کمک می‌کند. کلاس‌های دیگر دارویی نیز از روش‌های متفاوتی عمل می‌کنند: برخی با افزایش ترشح انسولین، برخی با کمک به کلیه‌ها برای دفع قند اضافی. این داروها معمولاً برای کسانی تجویز می‌شوند که در مراحل اولیه دیابت هستند یا A1c آن‌ها به‌طور خفیف افزایش یافته است.
هنگامی که قرص‌ها کافی نیستند، ممکن است نیاز به داروهای تزریقی باشد. برای سال‌ها، این به معنی تزریق روزانه انسولین بود که برای بسیاری از بیماران سنگین و دشوار بود اما ضروری.
انسولین باید با دقت با وعده‌های غذایی هماهنگ شود، و تعیین دوز نیز کار آسانی نیست. همچنین ترس واقعی از افت شدید قند خون (هیپوگلیسمی) وجود دارد، که برخی را از شروع یا ادامه‌ی درمان منصرف می‌کند.
در چند سال گذشته، داروهای آگونیست گیرنده GLP-1 به بخشی از برنامه درمانی بسیاری از بیماران تبدیل شده‌اند. این دسته از داروها با نام‌هایی مثل سماگلوتید، لیرگلوتید و تیرزپاتید شناخته می‌شوند. این تزریقات از یک هورمون طبیعی بدن تقلید می‌کنند که به تنظیم قند خون، کند کردن هضم و افزایش حس سیری کمک می‌کند.
در حالی‌که این داروها در ابتدا برای درمان دیابت نوع ۲ طراحی شده بودند، اما حالا به خاطر کمک‌شان به کاهش وزن، شهرت جهانی پیدا کرده‌اند. در واقع، بسیاری از بیماران اکنون قبل از امتحان سایر گزینه‌ها، مستقیماً این داروها را درخواست می‌کنند—نه فقط برای کنترل قند، بلکه برای کاهش وزن.
کنترل بهتر قند، می‌تواند تستوسترون را هم بهبود بخشد
این داروها همچنین ممکن است به عادی شدن سطح تستوسترون در مردان چاق یا مبتلا به دیابت نوع ۲ کمک کنند؛ طبق تحقیقاتی مقدماتی که این هفته در نشست سالانه انجمن غدد درون‌ریز ارائه شده است.
پژوهشگران ۱۱۰ مرد را که داروهای تزریقی GLP-1 مصرف می‌کردند (بدون دریافت درمان تستوسترون) پیگیری کردند.
طی ۱۸ ماه، همزمان با اینکه شرکت‌کنندگان به‌طور میانگین ۱۰٪ از وزن بدن خود را از دست دادند، درصد مردانی که سطح تستوسترون طبیعی داشتند از ۵۳٪ به ۷۷٪ افزایش یافت.
این افزایش نشان می‌دهد که داروهایی که در ابتدا برای دیابت و کاهش وزن ساخته شده بودند، ممکن است سطح هورمون را نیز در مردان بهبود ببخشند.
گرچه این چکیده هنوز در مجله‌ای داوری نشده منتشر نشده و به تحقیقات بیشتری نیاز است، اما یافته‌ها به مجموعه‌رو به رشد شواهدی می‌پیوندند که نشان می‌دهند کنترل وزن و قند خون می‌تواند اثرات زنجیره‌ای مثبتی در سلامت عمومی—از جمله سطح تستوسترون، انرژی و عملکرد جنسی—داشته باشد.
این جایگزین سخت‌تر را اول امتحان کنید
پیش از آنکه مستقیماً سراغ دارو بروید، قدرت تغییرات مداوم در سبک زندگی را دست‌کم نگیرید؛ نه فقط برای قند خون، بلکه برای کل زندگی‌تان.
ورزش منظم باعث بهبود حساسیت به انسولین می‌شود، به کاهش وزن کمک می‌کند، انرژی را افزایش می‌دهد و حتی با بهبود جریان خون و تعادل هورمونی، عملکرد جنسی را هم ارتقاء می‌دهد.
یک رژیم غذایی متعادل که غنی از غذاهای کامل، فیبر و پروتئین بدون چربی باشد، می‌تواند قند خون را پایدار نگه دارد و التهاب‌هایی را که به بیماری‌های مزمن دامن می‌زنند کاهش دهد. خواب بهتر، کاهش مصرف الکل و مدیریت استرس هم نقش مهمی دارند.
پس اگر در دو راهی بین تزریق و ایجاد یک روال جدید زندگی هستید، شاید این‌بار قبل از هر کاری سراغ کیف باشگاه‌تان بروید. شاید ببینید این کار فقط آزمایش‌های آزمایشگاهی‌تان را تغییر نمی‌دهد، بلکه حسی را که نسبت به خودتان دارید نیز دگرگون می‌کند.
برای خود من، دفعه‌ی بعدی که موقع نوشتن مقاله یک اسکوپ بستنی برای خودم بریزم، به این فکر خواهم کرد که ماجرا فقط مربوط به دور کمرم نیست، بلکه مربوط به انرژی‌ام، قلبم و سلامت جنسی‌ام هم هست. و حالا که این مقاله تمام شد، کیف باشگاهم را برمی‌دارم و واقعاً راهی باشگاه می‌شوم؛ همان چیزی که همین‌جا توصیه‌اش را کردم. ♦