شنود تلفن‌ها نشان می‌دهد؛ مقامات جمهوری اسلامی از آسیب محدود حمله آمریکا شگفت‌زده شده‌اند

چهار مقام آگاه آمریکایی به روزنامه واشنگتن‌پست گفتند که آمریکا تماس‌های شنودشده‌ای از مقام‌های ارشد ایران به‌دست آورده که در آن‌ها درباره حملات اخیر ارتش ایالات متحده به تأسیسات هسته‌ای ایران گفت‌وگو می‌کنند و می‌گویند که این حمله کمتر از آن‌چه انتظار داشتند مخرب بوده است. مقامات شنودشده اظهار کرده‌اند که حمله ترامپ به ایران کمتر از حد انتظار ویرانگر بوده است. دولت آمریکا این اطلاعات را بی‌اهمیت می‌داند.
تصویر شنود تلفن‌ها نشان می‌دهد؛ مقامات جمهوری اسلامی از آسیب محدود حمله آمریکا شگفت‌زده شده‌اند

این اطلاعات شنود شده (سیگینت) نخستین شواهد اولیه از ارزیابی داخلی ایران پس از حمله آمریکا است، که تصویری پیچیده‌تر از آن‌چه ترامپ ارائه کرده نشان می‌دهد. ترامپ پیش‌تر گفته بود که این عملیات، «برنامه هسته‌ای ایران را به‌طور کامل نابود کرد».

سخنگوی کاخ سفید، کارولین لویت، در واکنش به این گزارش گفت: «شرم‌آور است که واشنگتن‌پست با انتشار افشاگرانه این تماس‌ها به افراد کمک می‌کند مرتکب جرم شوند. ادعای این‌که مقام‌های ناشناس ایرانی از زیر صدها فوت آوار خبر دارند، پوچ است. برنامه سلاح هسته‌ای آن‌ها به پایان رسیده.»


ترجمه کامل گزارش واشنگتن‌پست را که با عنوان Intercepted call of Iranian officials downplays damage of U.S. attack در ۲۹ ژوئن ۲۰۲۵ منتشر شده را در ادامه بخوانید؛

ایالات متحده به ارتباطات شنودشده‌ای میان مقامات ارشد ایرانی دست یافته که در آن درباره حملات نظامی اخیر آمریکا به برنامه هسته‌ای ایران گفتگو می‌کنند و می‌گویند این حملات کمتر از آنچه انتظار داشتند مخرب بوده است. این را چهار نفر که با اطلاعات طبقه‌بندی‌شده در حال گردش در دولت آمریکا آشنا هستند، اعلام کردند.

این مکالمه که قرار بود خصوصی بماند، شامل گمانه‌زنی مقامات دولتی ایران درباره این بود که چرا حملات هدایت‌شده توسط رئیس‌جمهور دونالد ترامپ به آن میزان که انتظار داشتند، مخرب و گسترده نبود. این افراد که جزئیات را فاش کرده‌اند، مانند برخی دیگر، به شرط ناشناس ماندن برای صحبت درباره اطلاعات حساس سخن گفته‌اند.

اطلاعات سیگنالی شنودشده، تازه‌ترین داده‌های اولیه‌ای است که تصویری پیچیده‌تر از آنچه رئیس‌جمهور ارائه داده بود، نشان می‌دهد. ترامپ گفته بود این عملیات «به‌طور کامل و تمام‌عیار» برنامه هسته‌ای ایران را نابود کرده است.

دولت ترامپ وجود این تماس‌های شنودشده را که پیش از این گزارش نشده بودند انکار نکرد، اما با نتیجه‌گیری ایرانی‌ها شدیداً مخالفت کرد و به توانایی آن‌ها در ارزیابی خسارات در سه تأسیسات هسته‌ای مورد هدف آمریکا، تردید وارد کرد.

سخنگوی کاخ سفید، کارولاین لویت، گفت: «شرم‌آور است که واشنگتن‌پست با انتشار نشت‌هایی خارج از بافت، به مردم در ارتکاب جرم کمک می‌کند.» او افزود: «این تصور که مقامات بی‌نام ایرانی می‌دانند زیر صدها فوت آوار چه گذشته، مزخرف است. برنامه تسلیحات هسته‌ای آن‌ها تمام شده است.»

تحلیلگران به‌طور گسترده‌ای توافق دارند که این حملات شامل استفاده از قدرت آتش عظیم ایالات متحده بوده، از جمله بمب‌های سنگرشکن ۳۰٬۰۰۰ پوندی و موشک‌های کروز تاماهاوک که تأسیسات هسته‌ای در فردو، نطنز و اصفهان را به‌شدت آسیب زده‌اند. اما میزان تخریب و مدت زمانی که ممکن است ایران برای بازسازی نیاز داشته باشد، به‌شدت مورد بحث است؛ به‌ویژه با توجه به گزارش‌هایی که می‌گویند ایران ذخایر اورانیوم با غنای بالا را پیش از حمله جابه‌جا کرده و انفجارها ورودی دو تأسیسات را مسدود کرده اما ساختمان‌های زیرزمینی آن‌ها را فرو نریخته‌اند.

وقتی درباره تماس‌های شنودشده سؤال شد، یکی از مقامات دولت ترامپ گفت ایرانی‌ها «اشتباه می‌کنند، چون ما تأسیسات تبدیل فلز آن‌ها را نابود کرده‌ایم. ما می‌دانیم که سلاح‌هایمان دقیقاً به همان‌جاهایی که می‌خواستیم اصابت کرده‌اند و همان اثری را گذاشته‌اند که می‌خواستیم.»

در جلسه توجیهی محرمانه هفته گذشته در کنگره، جان راتکلیف، رئیس سازمان سیا، به قانون‌گذاران گفت چندین سایت کلیدی هسته‌ای کاملاً نابود شده‌اند، از جمله عملیات تبدیل فلز ایران، به گفته یکی از مقامات آمریکایی. این مقام گفت این تأسیسات که برای ساخت هسته انفجاری بمب ضروری است، سال‌ها زمان برای بازسازی نیاز دارد. راتکلیف همچنین گفت جامعه اطلاعاتی آمریکا برآورد می‌کند که «بخش اعظم» اورانیوم غنی‌شده ایران «احتمالاً در اصفهان و فردو دفن شده است.»

پس از آنکه واشنگتن‌پست برای اظهارنظر با دفتر مدیر اطلاعات ملی تماس گرفت، یکی از مقامات ارشد اطلاعاتی آمریکا گفت: «یک قطعه از اطلاعات سیگنالی به‌تنهایی نمایانگر تصویر کامل اطلاعاتی نیست.»

این مقام افزود: «یک تماس تلفنی میان ایرانی‌های بی‌نام، معادل با یک ارزیابی اطلاعاتی نیست؛ ارزیابی اطلاعاتی نیازمند بدنه‌ای از شواهد با منابع و روش‌های متعدد است.»

تماس‌های تلفنی شنودشده، ایمیل‌ها و دیگر ارتباطات الکترونیکی که به‌عنوان اطلاعات سیگنالی شناخته می‌شوند، از قدرتمندترین ابزارهای سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا هستند و اغلب بخش عمده‌ای از گزارش اطلاعاتی روزانه رئیس‌جمهور ترامپ را تشکیل می‌دهند. اما اطلاعات سیگنالی نیز محدودیت‌هایی دارند، چرا که تکه‌گفت‌وگوهای شنیده‌شده گاه فاقد زمینه کافی هستند و باید با اطلاعات دیگر ترکیب شوند تا تصویر کامل‌تری از رویدادها ارائه دهند.

ترامپ از پوشش خبری‌ای که با ادعاهای او درباره مأموریت بمباران هم‌خوانی نداشت، خشمگین شده است؛ مأموریتی که پیش از آتش‌بس میان ایران و اسرائیل انجام شد و به ۱۲ روز درگیری پایان داد.

او در Truth Social نوشت: «دموکرات‌ها کسانی هستند که اطلاعات را افشا کرده‌اند.» او به ارزیابی اولیه آژانس اطلاعات دفاعی پنتاگون اشاره داشت که گفته بود مداخله ترامپ احتمالاً برنامه هسته‌ای ایران را چند ماه، نه چند سال، عقب انداخته است. «آن‌ها باید تحت پیگرد قرار بگیرند!»

ترامپ همچنین درباره گزارش‌هایی که می‌گفتند ذخایر اورانیوم جابه‌جا شده‌اند، ابراز تردید کرد و در مصاحبه‌ای ضبط‌شده با فاکس نیوز که قرار است یک‌شنبه پخش شود، گفت: «فکر نمی‌کنم این کار را کرده باشند، نه. این کار بسیار سخت و بسیار خطرناک است… آن‌ها تا همان لحظه نمی‌دانستند که ما داریم می‌آییم.»

یافته آژانس اطلاعات دفاعی بر اساس اطلاعاتی بود که تقریباً ۲۴ ساعت پس از حمله در دسترس بود و نتیجه گرفت که برخی از سانتریفیوژهای ایران، که برای غنی‌سازی اورانیوم مورد استفاده در سلاح هسته‌ای به کار می‌روند، هنوز سالم باقی مانده‌اند.

دولت ترامپ برخی رسانه‌ها را به‌دلیل نادیده گرفتن این نکته که گزارش آژانس اطلاعات دفاعی، که آن را با «اطمینان پایین» توصیف می‌کند، هشدار داده است که یک ارزیابی کامل از خسارت‌های جنگی نیاز به «چند روز تا چند هفته» برای گردآوری داده‌های لازم دارد، مورد انتقاد قرار داده است.

با این حال، دولت در اعلام نتیجه‌گیری‌های فراگیر خود مبنی بر اینکه حملات برنامه ایران را برای «سال‌ها» به عقب انداخته، درنگ نکرده است. وزیر دفاع، پیت هگزث، که پنج‌شنبه در کنار ژنرال دن کین، رئیس ستاد مشترک ارتش، خبرنگاران را در جریان عملیات قرار داد، گفت ترامپ «پیچیده‌ترین و محرمانه‌ترین عملیات نظامی تاریخ را رهبری کرد — و این یک موفقیت قاطع بود.»

در کنگره، اختلاف‌نظرها درباره اثربخشی این حملات پس از جلسات توجیهی محرمانه دولت برای قانون‌گذاران همچنان باقی مانده است.

سناتور کریس مورفی (دموکرات از کنتیکت) به خبرنگاران گفت: «من از آن جلسه خارج شدم در حالی که هنوز معتقدم ما این برنامه را نابود نکرده‌ایم. رئیس‌جمهور عمداً مردم را گمراه کرده وقتی گفت برنامه نابود شده است. قطعاً هنوز تجهیزات و توانمندی‌های مهمی باقی مانده‌اند.»

مورفی افزود: «شما نمی‌توانید دانش را با بمب از بین ببرید — حتی اگر تعداد زیادی دانشمند را بکشید. هنوز در ایران افرادی هستند که می‌دانند چگونه با سانتریفیوژ کار کنند. و اگر آن‌ها هنوز اورانیوم غنی‌شده و توانایی استفاده از سانتریفیوژ دارند، آن‌گاه شما برنامه را برای سال‌ها به عقب نینداخته‌اید؛ تنها چند ماه عقب انداخته‌اید.»

سناتور لیندزی گراهام (جمهوری‌خواه از کارولینای جنوبی) که از متحدان نزدیک ترامپ است، گفت «نابودی» واژه مناسبی برای توصیف حملات است، و اظهار داشت این عملیات برنامه ایران را برای سال‌ها به عقب انداخته است. اما او اذعان کرد که توانمندی‌های ایران ممکن است بازیابی شود.

گراهام به خبرنگاران گفت: «سؤال واقعی این است که آیا ما میل آن‌ها برای داشتن سلاح هسته‌ای را نابود کرده‌ایم؟ من نمی‌خواهم مردم فکر کنند که این تأسیسات به‌شدت آسیب ندیده‌اند یا نابود نشده‌اند. این اتفاق افتاده. اما با این حال، نمی‌خواهم مردم فکر کنند که مشکل تمام شده، چون چنین نیست.»

یکی از مقامات آمریکایی آشنا با جلسه توجیهی بسته دولت برای قانون‌گذاران گفت که راتکلیف، رئیس سیا، بر نابودی پدافند هوایی ایران توسط اسرائیلی‌ها پیش از عملیات آمریکا تأکید کرده و گفته «تصور اینکه آن‌ها بتوانند به‌آسانی چیزی را بازسازی کنند، مضحک است.»

رافائل ماریانو گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در مصاحبه‌ای با شبکه CBS News که یک‌شنبه پخش شد، ارزیابی ترکیبی ارائه داد.

او گفت: «توافق وجود دارد که سطح بسیار جدی‌ای از خسارت به برنامه هسته‌ای ایران وارد شده است. ایران قبلاً توانمندی‌هایی برای پردازش، تبدیل و غنی‌سازی اورانیوم داشت و تا حدی هنوز هم دارد.»

او گفت: «این تأسیسات تا حد مهمی نابود شده‌اند. بخشی از آن‌ها هنوز پابرجا هستند.»

منتقدان تصمیم ترامپ برای استفاده از نیروی نظامی معتقدند او فرصت دستیابی به راه‌حل دیپلماتیک را از بین برده — راهی که تنها مسیر برای برقراری رژیم بازرسی سخت‌گیرانه و پایدار بر برنامه هسته‌ای ایران است. تهران ممکن است اکنون تمایل بیشتری برای حرکت سریع‌تر به سوی ساخت بمب داشته باشد، به‌عنوان بیمه‌ای در برابر تلاش‌های آینده آمریکا یا اسرائیل برای تغییر رژیم.

پیش از حمله آمریکا، جامعه اطلاعاتی آمریکا نتیجه گرفته بود که ایران هنوز تصمیم نگرفته بمب هسته‌ای بسازد، اما در حال کار بر مسیرهایی برای سرعت‌بخشیدن به روند در صورت اتخاذ چنین تصمیمی بوده است.

مقامات آمریکایی پاسخ می‌دهند که حملات ترامپ مانع از توافق دیپلماتیک نمی‌شود و ممکن است حتی شانس آن را افزایش دهد. روز چهارشنبه، ترامپ اعلام کرد که مقامات آمریکایی و ایرانی این هفته برای بررسی توافق هسته‌ای احتمالی دیدار خواهند کرد، اما وزیر خارجه ایران، عباس عراقچی، بلافاصله این خبر را تکذیب کرد.

عراقچی گفته است اثرات حمله آمریکا «اندک نبوده» و مقامات ایرانی در حال ارزیابی واقعیت‌های جدید برنامه هسته‌ای کشور هستند، ارزیابی‌ای که دیدگاه دیپلماتیک تهران را شکل خواهد داد.

آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر ایران، گفته است ترامپ «دستاورد حملاتش را بزرگنمایی کرده است.» او گفت: «آن‌ها به تأسیسات هسته‌ای ما حمله کردند، اما نتوانستند کار مهمی انجام دهند.»