اسناد جدید؛ جاسوسان اسرائیلی سال‌ها پیش از حمله خرداد ۱۴۰۴ در ایران حضور داشتند

اسناد جدیدی که به دست روزنامه تایمز لندن رسیده، نشان می‌دهد موساد از سال ۲۰۱۰ در خاک ایران در حال جمع‌آوری اطلاعات بوده و ممکن است هنوز هم این عملیات ادامه داشته باشد. این اطلاعات نشان می‌دهد زیرساخت‌های تسلیحاتی جمهوری اسلانی بسیار گسترده‌تر از آن چیزی است که پیشتر تصور می‌شد.
تصویر اسناد جدید؛ جاسوسان اسرائیلی سال‌ها پیش از حمله خرداد ۱۴۰۴ در ایران حضور داشتند

در گزارش تایمز لندن که جمعه، ۲۷ ژوئن ۲۰۲۵ منتشر شده، آمده است؛

جاسوسان اسرائیلی به عمق برنامه‌های موشکی و هسته‌ای ایران نفوذ کرده‌اند تا طی سال‌ها عملیات مخفی اطلاعاتی، زیرساخت‌های تسلیحاتی تهران را بررسی کرده و به این نتیجه برسند که این زیرساخت‌ها بسیار گسترده‌تر از آن چیزی است که پیشتر تصور می‌شد.

اسناد اطلاعاتی درز کرده که با متحدان غربی، از جمله آمریکا و بریتانیا به اشتراک گذاشته شده و توسط روزنامه تایمز رؤیت شده‌اند، دامنه‌ی کامل جاه‌طلبی‌های هسته‌ای و موشکی ایران را آشکار می‌کنند. نتیجه‌گیری موساد، آژانس اطلاعاتی اسرائیل، و دیگر نهادهای اطلاعاتی نظامی این بود که توان، دانش و قطعات لازم برای توسعه سلاح‌های ایران با سرعتی بسیار بیشتر از برآوردها در حال پیشرفت است، و این موضوع فقط محدود به سایت‌های اصلی مانند فردو، نطنز و اصفهان نیست.

یک منبع اطلاعاتی روز جمعه به روزنامه تایمز گفت که اسرائیل از سال‌ها پیش در حال پایش چندین محل از طریق عوامل میدانی بوده است، و برای هر مکان، «پیش‌تر نیروهایی روی زمین» حضور داشته‌اند. اسرائیل از حدود سال ۲۰۱۰ بر اساس اطلاعات دریافتی درباره سرعت گرفتن برنامه تسلیحاتی ایران، آماده‌سازی برای حمله را آغاز کرده بود.

درز این اسناد در حالی رخ داده که گزارش‌های ضدونقیضی درباره میزان خسارت وارده به سایت‌های هسته‌ای پس از جنگ ۱۲ روزه منتشر شده است. در حالی که ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا مدعی شده بود سایت فردو با بمب‌های موسوم به «بانکر‌باستر» نابود شده، برخی کارشناسان معتقدند که ممکن است ذخایر باقی‌مانده اورانیوم غنی‌شده و سانتریفیوژهای تولیدشده همچنان قادر به ساخت سلاح هسته‌ای در آینده باشند. آمریکا همچنین به سایت‌های هسته‌ای نطنز و اصفهان نیز حمله کرده بود.

عملیات نظامی اسرائیل بر اساس اطلاعاتی طراحی شد که نشان می‌داد در سه سایت در تهران و اصفهان، تولید سانتریفیوژ - ابزار غنی‌سازی اورانیوم - در جریان است. همه این سایت‌ها در جریان درگیری توسط اسرائیل هدف قرار گرفته و منهدم شدند.

این حملات همچنین روی هفت بخش مختلف از تأسیسات نطنز، که سایت اصلی غنی‌سازی ایران محسوب می‌شود، متمرکز بود. افسران اطلاعاتی با استفاده از جاسوس‌های میدانی، نقشه کامل این سایت شامل ساختمان‌های روی زمین و زیرزمینی - شامل لوله‌کشی، سیستم تغذیه و جامدسازی اورانیوم - را ترسیم کردند. اسرائیل همچنین به زیرساخت برق، ساختمان تحقیق و توسعه، ایستگاه ترانسفورماتور، و ساختار ژنراتور برای برق اضطراری حمله کرد. مجاری تهویه و سیستم‌های خنک‌کننده نیز هدف قرار گرفتند.

علاوه بر نطنز، اسرائیل تأسیساتی در اصفهان، سایت‌های نور و مقده برای محاسبات و آزمایشگاه‌ها، سایت نظامی شریعتی، و یک آشیانه بزرگ در شهید میثمی - که در آن مواد منفجره پلاستیکی برای آزمایش‌های هسته‌ای و مواد شیمیایی پیشرفته تولید می‌شد - را شناسایی، نفوذ و نابود کرد. بسیاری از این سایت‌ها توسط سازمان SPND ایجاد شده بودند — سازمانی چتری تحت رهبری محسن فخری‌زاده، فیزیکدان هسته‌ای ایرانی که در سال ۲۰۲۰ با تیرباری کنترل‌شده از راه ماهواره، به‌طور مشکوکی توسط اسرائیل ترور شد.

اسناد همچنین به نفوذ به مقر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اشاره دارند، که در روزهای پایانی جنگ هدف حمله قرار گرفت، و همچنین به سایت‌هایی مانند سنجریان که در توسعه قطعات مورد استفاده در ساخت سلاح هسته‌ای نقش داشتند. بر اساس گزارش، تا پایان سال ۲۰۲۴، ایران از مرحله تحقیقاتی سلاح‌سازی عبور کرده و به ساخت سیستم‌های پیشرفته انفجاری و تابشی رسیده بود و آزمایش‌هایی را انجام می‌داد که منجر به توان هسته‌ای «در عرض چند هفته» می‌شد.

دامنه و جزئیات این ارزیابی نشان از سال‌ها جمع‌آوری اطلاعات دارد که ممکن است هنوز هم ادامه داشته باشد. ترامپ در نشست ناتو در لاهه به خبرنگاران گفت: «می‌دانید که آن‌ها [اسرائیل] نیروهایی دارند که بعد از حمله وارد می‌شوند و گفتند که نابودی کامل رخ داده»، و بدین معنا اشاره داشت که جاسوس‌هایی ممکن است همچنان در خاک ایران باقی مانده باشند.

عمق نفوذ اسرائیل به‌طور آشکار از سال ۲۰۱۰ نمایان شد، زمانی که یک دانشمند هسته‌ای ایرانی در روشنای روز ترور شد. چهار دانشمند دیگر نیز تاکنون ترور شده‌اند. این موضوع در سال گذشته با ترور اسماعیل هنیه، رئیس سیاسی حماس، برجسته‌تر شد؛ زمانی که موساد مأموران امنیتی ایرانی را برای کار گذاشتن مواد منفجره در چند اتاق یک مهمان‌خانه در تهران استخدام کرد.

همچنین گزارش شده که اطلاعات اسرائیل چند هفته پیش احتمال ترور رهبر جمهوری اسلامی، آیت‌الله علی خامنه‌ای را نیز مطرح کرده بود، موضوعی که ترامپ مخالفت خود را با آن به‌روشنی اعلام کرد.

ترامپ روز جمعه در شبکه اجتماعی تروث در واکنش به اظهارات اخیر خامنه‌ای مبنی بر اینکه ایران به آمریکا «سیلی بزرگی زده»، نوشت که او «خامنه‌ای را از مرگی بسیار زشت و ننگ‌آور نجات داده است».

ترامپ نوشت: «چرا این‌گونه بی‌پرده و احمقانه، کسی که خود را “رهبر معظم” می‌نامد، باید بگوید که در جنگ با اسرائیل پیروز شده — در حالی که می‌داند این گفته دروغ است؟» او افزود که مذاکرات مربوط به کاهش تحریم‌ها را به‌دلیل این اظهارات کنار گذاشته است.

عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در واکنش به این اظهارات در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «اگر رئیس‌جمهور ترامپ واقعاً به دنبال توافق هسته‌ای با ایران است، باید لحن توهین‌آمیز و غیرقابل‌قبول خود نسبت به رهبر ایران را کنار بگذارد.»

اسناد اطلاعاتی که روزنامه تایمز آن‌ها را دیده، نشان می‌دهد که ایران در تلاش برای تولید ده‌ها موشک سطح‌به‌سطح دوربرد در ماه بوده، که منجر به تولید سالانه حدود ۱۰۰۰ موشک می‌شد و هدف نهایی دستیابی به ذخیره‌ای معادل ۸۰۰۰ موشک بود. کارشناسان تخمین می‌زنند ایران در آغاز جنگ حدود ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ موشک بالستیک در اختیار داشت.

عوامل اطلاعاتی اسرائیل از تمام کارگاه‌ها و کارخانه‌هایی که بعداً هدف حمله قرار گرفتند بازدید کرده بودند، و همین امر به اسرائیل امکان داد تا به گفته یکی از منابع اطلاعاتی، «کل صنعت پشتیبان تولید انبوه موشک‌ها» را هدف قرار دهد؛ سایت‌هایی که هم نظامی بودند و هم غیرنظامی.

یکی از این سایت‌ها، مؤسسه مواد تارکیوی نوید در رشت، در کرانه دریای خزر بود که تحت نظر سازمان صنایع هوافضای ایران فعالیت می‌کرد. به گفته اطلاعات اسرائیل، در این محل تمام الیاف کربن لازم برای ساخت موشک‌ها تولید می‌شد. این محل نیز توسط بمب‌های اسرائیل نابود شد.

در طول دو هفته گذشته، ده‌ها مکان و سایت مورد حمله قرار گرفتند، از جمله مجتمع نظامی پارچین در ۳۰ کیلومتری جنوب‌شرقی تهران، و سایت‌هایی برای هدایت، ناوبری، کنترل موشک‌ها و همچنین تولید کلاهک‌ها و موتورهای لازم برای پرتاب آن‌ها — که نشان‌دهنده سیستمی پیچیده و چندلایه است که طی چند دهه ایجاد شده بود.

دامنه نفوذ در رژیم ایران فقط باعث افزایش پارانویا در تهران شده است. طی ۱۲ روز درگیری، ایران ده‌ها نفر را به ظن جاسوسی دستگیر کرد. تلاش برای شکار نفوذی‌ها از زمان ترور هنیه آغاز شد، زمانی که اعضای سپاه پاسداران به یکدیگر مشکوک شدند. این مسئله روز جمعه با انتشار پستی از سوی موساد در ایکس، برجسته شد که به ایرانی‌ها هشدار می‌داد از مقامات سپاه و خودروهای وابسته به رژیم دوری کنند.

روش‌های جذب نیرو توسط اسرائیل، از جمله جذب عوامل ایرانی، یک راز حفاظت‌شده است، اما همین مسئله الهام‌بخش ساخت سریال محبوب جاسوسی «تهران» شده است. یکی از مشهورترین عملیات‌های موساد در داخل ایران، سرقت اسناد هسته‌ای ایران از یک گاوصندوق بزرگ در سال ۲۰۱۸ بود. این اسناد فوق‌محرمانه بعدها به‌عنوان مبنایی برای متقاعد کردن ترامپ به خروج از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ مورد استفاده قرار گرفتند. در این توافق، ایران موظف به محدودسازی برنامه هسته‌ای خود در ازای کاهش تحریم‌ها بود.

عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، عصر پنجشنبه اذعان کرد که کارزارهای اسرائیل و آمریکا «آسیب‌های بیش از حد و جدی» به تأسیسات هسته‌ای کشور وارد کرده‌اند، بدون اینکه جزئیات بیشتری ارائه دهد. عراقچی افزود که هنوز «هیچ توافقی» درباره مذاکرات آتی هسته‌ای با واشنگتن وجود ندارد.

دکتر افرات سوفر، تحلیل‌گر ایرانی-اسرائیلی و رئیس مرکز تحقیقاتی ایزری برای مطالعات ایران و کشورهای خلیج در دانشگاه حیفا بریتانیا گفت: «اسرائیل طی دهه‌ها فعالیت‌های داخل ایران را زیر نظر داشته است.»

او افزود: «موساد نقش محوری در خنثی‌سازی تهدید ایران ایفا کرده، جایی که عملیات موفق آن علیه ایران و نیروهای نیابتی‌اش، در تاریخ ثبت خواهد شد.»

توجه: این پادکست با ابزار notebooklm گوگل ساخته شده است