ایمی ویلیامز و دیمیتری سواستوپولو در مقاله‌ای درباره جنگ تعرفه‌ای دونالد ترامپ در فایننشال تایمز به آشفتگی و غیرقابل‌پیش‌بینی بودن رویکرد رییس جمهور آمریکا در مذاکرات تجاری می‌پردازد. به نوشته آنها، ترامپ با وضع ناگهانی تعرفه‌های سنگین علیه کشورهایی چون کانادا، هند و تایوان، شرکای تجاری را غافلگیر کرد.
در حالی‌که برخی کشورها با تماس مستقیم با ترامپ توانستند توافق کنند، دیگران نادیده گرفته شدند. ترامپ گاه از تهدیدهای خود عقب‌نشینی می‌کند و گاه شخصاً مداخله کرده و توافقات را تغییر می‌دهد. تصمیمات او ترکیبی از اهداف سیاسی، فشار اقتصادی، و خلق‌وخوی شخصی‌اش است. بسیاری از کشورها اکنون با تعرفه‌های بالا مواجه‌اند و منتقدان، سیاست او را عامل بی‌ثباتی در اقتصاد جهانی می‌دانند. برخی می‌گویند او از قدرت بازار آمریکا برای تحمیل خواسته‌هایش استفاده می‌کند.
در ادامه ترجمه کامل گزارش ایمی ویلیامز و دیمیتری سواستوپولو که با تیتر اصلی «Tariff roulette: inside Trump’s chaotic trade negotiations» (رولت تعرفه‌ای: درون مذاکرات تجاری پرهرج‌ومرج ترامپ) روز ۲ اوت ۲۰۲۵ در فایننشال تایمز منتشر شده را بخوانید؛
رئیس‌جمهور عصر پنج‌شنبه، در حالی‌که با جمعی از ستارگان فوتبال و گلف احاطه شده بود، لحظاتی توجهش را به تجارت جلب کرد و گفت: «ما داریم معاملات زیادی انجام می‌دهیم. همین چند لحظه پیش هم چند مورد دیگر را نهایی کردیم؛ نمی‌دانم الان برایتان جالب است یا نه. حتی زحمت گفتنش را هم به خودم نمی‌دهم.»
این اظهارات طعنه‌آمیز به نظر می‌رسید، خطاب به شرکای تجاری ایالات متحده مانند کانادا، تایوان و هند، که روزها به‌شدت تلاش کرده بودند از تعرفه‌های جدید ترامپ در امان بمانند — اما همچنان در حالی‌که زمان به سرعت به ضرب‌الاجل اول اوت نزدیک می‌شد، بی‌نتیجه مانده بودند.
مقامات نتوانستند بگویند ترامپ به کدام معاملات جدید تجاری اشاره داشت، و تاکنون هیچ‌یک از آنها نیز اعلام نشده‌اند.
این موردی دیگر از پیام‌های متناقض از واشنگتن بود که بازتاب‌دهنده بحث‌های داخلی فراوان میان مشاوران ترامپ تا آخرین لحظه است.
از دوم آوریل، زمانی که ترامپ جنگ تجاری «روز آزادی» خود را اعلام کرد، رویکردش نمونه‌ای از بی‌ثباتی بوده است. او تعرفه‌های موسوم به «متقابل» را اعمال کرد، که بازارهای جهانی را در شوک فرو برد، سپس آنها را به حالت تعلیق درآورد.
او جنگ تجاری با چین را آن‌قدر سریع تشدید کرد که اقتصاددانان هشدار دادند ممکن است منجر به رکود جهانی شود، سپس آتش‌بس اعلام کرد و منتقدان او این رفتار را «دکترین تاکو» خواندند: «ترامپ همیشه عقب‌نشینی می‌کند.» او بر مکزیک و کانادا تعرفه وضع کرد، اما سپس اکثر کالاها را از آن معاف کرد. او وعده داد ظرف ۹۰ روز، ۹۰ توافق تجاری امضا کند، اما تنها بخش کوچکی از آنها محقق شد.
حتی تا ساعات پایانی پنج‌شنبه، یعنی ساعاتی پیش از آن‌که کاخ سفید دستورات اجرایی مربوط به تعرفه‌های جدید را علیه ده‌ها کشور منتشر کند، مقامات می‌گفتند ترامپ هنوز تصمیم نگرفته کدام شرکای تجاری را مجازات کند و کدام‌یک را معاف نماید.
با نزدیک شدن ضرب‌الاجل، او مشاوران ارشد خود را برای جلساتی حساس فراخواند: وزیر خزانه‌داری اسکات بسنت، وزیر بازرگانی هاوارد لاتنیک، و نماینده تجاری ایالات متحده جیمیسان گرِیر ساعت‌ها در دفتر بیضی‌شکل کاخ سفید سپری کردند تا برنامه نهایی را تنظیم کنند.
مذاکره‌کنندگان خارجی و خبرنگاران، با بی‌اطلاعی از درون کاخ سفید، مدام شبکه Truth Social را تازه‌سازی می‌کردند و منتظر خبر بودند.
موج ناگهانی اعلام تصمیمات پس از ساعت ۷:۳۰ عصر در واشنگتن، بسیاری از بزرگ‌ترین شرکای تجاری آمریکا و مهم‌ترین متحدانش را غافلگیر کرد. صادرکنندگان عمده به آمریکا، از جمله هند، تایوان و کانادا که بزرگ‌ترین تأمین‌کننده نفت خارجی ایالات متحده است، ناامید شدند.
اما مشخص شد که ارتباط مستقیم با رئیس‌جمهور، بسیار مهم است؛ اورزولا فون‌درلاین، رئیس کمیسیون اروپا، با سفر به زمین گلف ترامپ در اسکاتلند توانست توافق اتحادیه اروپا را با آمریکا نهایی کند؛ اقدامی نمادین که در داخل اتحادیه، به‌ویژه در آلمان و فرانسه، به‌دلیل اعطای امتیازهای چشمگیر به ایالات متحده با انتقاد مواجه شد.
برخی رهبران، از جمله رئیس‌جمهور مکزیک کلودیا شینباوم، توانستند مستقیماً با ترامپ تماس بگیرند و کشورشان را از فاجعه اقتصادی نجات دهند. اما ترامپ درخواست‌های دیگران را نادیده گرفت.
نخست‌وزیر کانادا، مارک کارنی، که با وعده مهار ترامپ به قدرت رسیده بود، هیئتی را برای مذاکرات نهایی به واشنگتن اعزام کرد. وقتی مذاکرات شکست خورد، او تلاش کرد با ترامپ تماس تلفنی بگیرد؛ تماس‌هایی که بی‌پاسخ ماندند.
شکست کارنی پس از آن بود که اعلام کرد کانادا فلسطین را به‌عنوان کشور به رسمیت خواهد شناخت — اقدامی که ترامپ روز پنج‌شنبه گفت «کار معامله با اتاوا را بسیار دشوار می‌کند». کمی بعد، لاتنیک گفت اقدام کارنی «ناهماهنگ» بود و با امیدش برای جلب نظر رئیس‌جمهور مغایرت داشت.
رفتار ترامپ با متحدان نزدیکش با انتقاد شدید مواجه شد.
ران وایدن، سناتور ارشد دموکرات و رئیس کمیته تجارت سنا، او را به «ایجاد آشوب» و «کشاندن اقتصاد به پایین» متهم کرد.
او گفت: «تمام آن‌چه ترامپ تحویل داده، مالیات‌های بسیار بالاتری بر کالاهای ضروری است که آمریکایی‌ها از سایر کشورها می‌خرند.»
اگرچه در دستور اجرایی جدید به تلاش آمریکا برای کاهش کسری تجاری و افزایش درآمد اشاره شده، اما ملاحظات سیاسی نیز نقش عمده‌ای داشته است. برزیل این موضوع را زمانی درک کرد که ترامپ به‌طور ناگهانی تعرفه ۴۰ درصدی بر صادراتش اعمال کرد. دلیل؟ برخورد دولت این کشور با ژائیر بولسونارو، رئیس‌جمهور راست‌گرای پیشین و متحد قدیمی ترامپ. برخی کشورها هم به دلایلی خارج از کنترل خود، در لحظات آخر ناکام ماندند.
تایوان، بزرگ‌ترین صادرکننده تراشه‌های نیمه‌رسانا در جهان، نزدیک به یک ماه پیش به توافق نهایی نزدیک شده بود. اما کاخ سفید با وجود دریافت پیشنهاد تایپه، تصمیم‌گیری را به تعویق انداخت؛ چراکه نگران بود این توافق به مذاکرات حساس‌تر با چین و دیدار احتمالی ترامپ با رئیس‌جمهور شی جین‌پینگ آسیب بزند. بلاتکلیفی در مورد تعرفه‌های آمریکا بر تراشه‌ها نیز مذاکرات را کند کرد.
پنج‌شنبه شب، رئیس‌جمهور آمریکا تعرفه ۲۰ درصدی بر تایوان اعمال کرد. رئیس‌جمهور تایوان در فیسبوک اعلام کرد تلاش خواهد کرد تا کشورش را از این تعرفه معاف کند.
هند نیز غافلگیر شد. این کشور جیسون میلر، مشاور ارشد کارزار انتخاباتی ترامپ را استخدام کرده بود تا نظر رئیس‌جمهور را جلب کند. اما دهلی‌نو نتوانست ترامپ را قانع کند که به‌اندازه کافی بازار خود را به روی صادرات آمریکا باز کرده است.
هر بار که لاتنیک پیشنهاد جدیدی از سوی هند به ترامپ ارائه می‌کرد، رئیس‌جمهور او را برای مذاکره بیشتر به عقب بازمی‌گرداند. با نزدیک شدن به ضرب‌الاجل، ترامپ از «اقتصاد مرده» هند انتقاد کرد و نسبت به روابط این کشور با روسیه هشدار داد.
یکی از مقامات ارشد آمریکا گفت ترامپ صرفاً در حال استفاده از قدرت اقتصادی آمریکا است. او «اهرم بازار ایالات متحده را درک کرده بود» و از آن برای «تغییر نظام تجارت جهانی به نفع کارگران و خانواده‌های آمریکایی» بهره می‌برد.
در مرکز مذاکرات ترامپ، مردانی با شخصیت‌ها و پیشینه‌های کاملاً متفاوت حضور داشتند؛ لاتنیک، سرمایه‌گذار پرشور وال‌استریت، مأمور ارائه پیشنهادات به رئیس‌جمهور بود. همراه او، نماینده تجاری کاخ سفید، جیمیسان گرِیر، یک وکیل کارکشته در حوزه تجارت که از توجه عمومی پرهیز دارد و از شاگردان راب لایتیزر، تزار سابق تجاری ترامپ، بود.
گرِیر با تجربه حرفه‌ای خود وارد مذاکرات می‌شد، در حالی‌که لاتنیک انرژی معامله‌گری ترامپ را به جلسات وارد می‌کرد. وزیر خزانه‌داری، اسکات بسنت، مسئول مذاکرات با چین، دومین اقتصاد بزرگ جهان و حساس‌ترین شریک اقتصادی واشنگتن بود.
به گفته یکی از مقامات آمریکایی، بسنت که برای سرمایه‌گذاران جهانی نگران از رویکرد ترامپ به‌مثابه صدای آرامش‌بخش ظاهر شده، کمتر در خط مقدم مذاکرات حضور داشت، اما در جلسات تصمیم‌گیری‌های مهم حضور دائم داشت.
در هفته‌های پایانی پیش از ضرب‌الاجل اول اوت، مذاکره‌کنندگان تلاش داشتند فرمولی بیابند که بتواند این مجموعه مشاوران را راضی کند، در حالی‌که می‌دانستند رئیس‌جمهور ممکن است هر توافقی را بنا بر دلایل شخصی خود رد کند.
پس از آن‌که مذاکره‌کنندگان چینی هفته گذشته پس از دو روز گفتگو با بسنت و گرِیر در سوئد اعلام کردند آتش‌بس در جنگ تجاری تمدید شده، بسنت گفت تصمیم نهایی با ترامپ است. رئیس‌جمهور هنوز اعلام نکرده که آیا آتش‌بس فراتر از ۱۲ اوت ادامه خواهد یافت یا نه.
بر اساس گفته‌های یکی از مقامات آمریکایی، توافقاتی که ترامپ تائید کرده از نظر سبک و محتوا متفاوت‌اند، اما به‌طور کلی در دو دسته می‌گنجند:
یا کشورها باید بیشتر موانع غیرتعرفه‌ای مورد ادعای آمریکا را حذف می‌کردند؛ مانند مقررات ایمنی خودرو یا استانداردهای دارویی و یا باید با وعده سرمایه‌گذاری‌های عظیم در داخل آمریکا، تعرفه‌ها را به‌اصطلاح «خریداری» می‌کردند.
با این حال، همه‌چیز به خلق‌وخوی ترامپ بستگی داشت. او شخصاً در برخی توافقات مداخله کرد، و طبق گفته دو منبع آگاه، حتی در یکی از تماس‌ها بین وزیر بازرگانی هند و لاتنیک حاضر شد. او تقریباً همیشه بر تماس مستقیم با رهبران جهان برای نهایی‌سازی توافق‌ها اصرار داشته است.
مذاکره‌کننده ژاپن، ریوُسهی آکازاوا، طی ماه‌های گذشته تقریباً هر دو هفته یک‌بار برای دیدار با بسنت، گرِیر و لاتنیک به واشنگتن سفر می‌کرد. اما تنها زمانی که موفق شد جلسه‌ای ۷۰ دقیقه‌ای با ترامپ در دفتر بیضی داشته باشد، این متحد کلیدی توانست توافق را نهایی کند.
با اینکه ترامپ تاکنون از برخی تهدیدها عقب‌نشینی کرده، بسیاری از پایتخت‌های جهان اکنون در چارچوب توافقات خود با واشنگتن در وضعیت تعرفه‌های بالاتر قفل شده‌اند.
برخی، مانند کانادا، اکنون تلاش‌های خود را برای کاهش تعرفه‌های اعلام‌شده در روز پنج‌شنبه دوچندان کرده‌اند، اما از موقعیتی ضعیف‌تر وارد مذاکره می‌شوند.
مایرون بریلیانت، مشاور ارشد گروه دی‌جی‌ای-آلبرایت استون‌بریج، گفت: ترامپ دارد با اقتصاد جهانی «رولت روسی» بازی می‌کند، اما به‌نظر می‌رسد در تصمیماتش راسخ است.
او گفت: «روی اینکه او مسیر تعرفه‌ها را ادامه دهد، شرط ببندید؛ مگر اینکه بازار سقوط کند.»
