شبکه تلویزیونی اسبیاس استرالیا در گزارشی که نیو صدر و جنیفر شرر نوشتهاند، به نقل از چند فعال سیاسی و مدنی هشدار داده که پس از آتشبس میان اسرائیل و جمهوری اسلامی پس از جنگ ۱۲ روزه، جنگ حکومت علیه مردم شروع شود؛ «همه در خطرند».
دراین گزارش که روز ۲۶ ژوئن ۲۰۲۵ و با عنوان «همه در خطرند؛ در میانه آتشبس، برخی نگران آغاز «جنگی جدید» در ایران هستند» Everybody is in danger: Amid a ceasefire, some fear a new 'war' in Iran is brewing منتشر شده، آمده است:
با وجود آتشبس شکننده میان ایران و اسرائیل و فروکش کردن صدای حملات هوایی، برخی فعالان در ایران نگراناند که «جنگی» دیگر در داخل کشور علیه مردم آغاز شده باشد.
یکی از فعالان تهرانی که نخواست نامش فاش شود، به SBS نیوز گفت: «جمهوری اسلامی طبق معمول در میدان جنگ از نیروی مقابل شکست خورد و حالا از ما مردم انتقام میگیرد. تعداد زیادی از مردم بدون دلیل بازداشت شدهاند… برخی از بازداشتشدگان پس از چند ساعت یا چند روز آزاد شدند، اما بسیاری هنوز در بازداشت هستند و خبری از آنها نداریم. جنگ در منطقه تمام شده، اما جنگ ما با جمهوری اسلامی تازه شروع شده.»
«انتقال تقصیر»
رسانههای ایرانی در روزهای پس از درگیری ایران و اسرائیل، چندین گزارش از بازداشت و اعدام شهروندان ایرانی منتشر کردهاند.
تنها دو روز پس از حملات ۱۳ ژوئن، رسانههای دولتی گزارش دادند که رئیس قوه قضاییه جمهوری اسلامی به مسئولان دستور داده تا با «عوامل مخل امنیت و آرامش مردم» — چه امنیت فیزیکی و چه روانی — برخورد کنند.
این دستور در داخل کشور توسط فعالان احساس شده است.
فعال ناشناس دیگری به SBS گفت: «در این دوازده روز گذشته، تنها چیزی که در ایران متوقف نشد و سیستماتیک ادامه داشت، اعدام شهروندان ایرانی بود. این روزها حکومت سعی دارد شکستهای امنیتی خود را به گردن مردم بیندازد، با استفاده از اصطلاحاتی مثل “نفوذی” یا “جاسوس داخلی”.»
به گزارش خبرگزاری فارس، در ۱۲ روز گذشته دستکم ۷۰۰ نفر به اتهام همکاری با اسرائیل بازداشت شدهاند. همچنین گزارش شده که ۶ نفر طی روزهای اخیر به اتهام «جاسوسی برای اسرائیل» اعدام شدهاند. برخی از آنها پیش از آغاز درگیریها حکم اعدام گرفته بودند.
بر اساس دادههای مرکز حقوق بشر در ایران، پیش از آغاز جنگ، دستکم ۵۴ نفر در انتظار اجرای حکم اعدام بودند.
SBS News برای دریافت نظر از سفارت ایران تماس گرفته، اما تا زمان انتشار این گزارش، پاسخی دریافت نکرده است.
«شنیدم خیلیهای دیگر هم بازداشت شدهاند»
احسان حکیمی، فعال ضدحکومتی ایرانی-استرالیایی و رئیس سازمان جمهوریخواهان ایرانی-استرالیایی، در سالهای اخیر با فعالان داخل ایران در تماس بوده تا «به آنها کمک کند و از آنها حمایت کند» برای تغییر حکومت.
او گفت یکی از فعالانی که با او در تماس بود، اخیراً بازداشت و بعد آزاد شده است.
حکیمی به SBS گفت: «شنیدم خیلیهای دیگر هم بازداشت شدهاند.»
او گفت حکومت با این بازداشتها تلاش میکند به فعالان هشدار دهد تا مانع از آن شود که آنها به خیابان بیایند و اعتراض کنند: «آنها میخواهند به فعالان بگویند که ما شما را زیر نظر داریم… آنها میخواهند مانع از ارتباط و اتحاد آنها برای تظاهرات یا هر فعالیتی علیه حکومت شوند، آن هم در حالی که حکومت در ضعیفترین وضعیت ممکن قرار دارد.»
بر اساس گزارش عفو بینالملل، نگرانیها درباره اعدامهای خودسرانه افراد متهم به جاسوسی برای اسرائیل افزایش یافته است.
کینزوم دونگدو، مدیر بخش حمایتگری عفو بینالملل استرالیا، به SBS گفت برخی از افراد بازداشتشده پس از «دادگاههایی کاملاً ناعادلانه» محکوم شدهاند.
او گفت: «این دادگاهها در دادگاههای انقلاب برگزار میشود که هیچگونه استقلال و شفافیتی ندارند. متهمان به وکلای موردنظر خود دسترسی ندارند و بسیاری از اعترافات نیز تحت فشار و شکنجه گرفته شدهاند. حکومت از مجازات اعدام بهعنوان ابزاری برای ایجاد ترس و سرکوب هرگونه مخالفت استفاده میکند. مجازات اعدام معمولاً توسط حکومتهای سرکوبگر استفاده میشود… و کسانی که به جاسوسی متهم میشوند، اغلب با استناد به مفاهیم کلی و مبهم امنیت ملی مجازات میشوند.»
SBS برای دریافت واکنش رسمی به این ادعاها با سفارت ایران در استرالیا تماس گرفته است.
«وقتی بمبها دیگر نمیافتند»
کایلی مور-گیلبرت، پژوهشگر دانشگاه مککواری که دو سال به اتهام جاسوسی در ایران زندانی بود، نیز درباره تشدید سرکوب داخلی ابراز نگرانی کرد.
او به SBS گفت: «وقتی بمبها دیگر نمیافتند و بخش داغ این درگیری تمام میشود، حکومت تقریباً قطعاً توجه خود را به مردم داخل کشور معطوف میکند و شاهد موجی از سرکوب خواهیم بود. کاملاً ممکن است که حکومت از کسانی که به نظرش در طول درگیریها حمایت کافی از آن نکردهاند، بهویژه کسانی که در شبکههای اجتماعی فعالیت داشتهاند، انتقام بگیرد.»
مور-گیلبرت در سال ۲۰۱۸ به اتهام جاسوسی در ایران محکوم و دو سال را در زندان سپری کرد؛ اتهامی که همواره آن را رد کرده است.
ساعاتی پس از اعلام آتشبس توسط دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، در روز سهشنبه (به وقت استرالیا)، اصغر جهانگیر، سخنگوی قوه قضاییه جمهوری اسلامی، در گفتوگو با صداوسیما اعلام کرد که قانون جاسوسی کشور در حال بازنگری است، چراکه «ممکن است بسیاری از پروندههای جدید را پوشش ندهد.»
او گفت: «امروز، عوامل نفوذی دشمن به شیوههای مختلفی فعالیت میکنند و اگر بخواهیم آنها را با قوانین قبلی که تعریف خاصی از جاسوسی داشت، محاکمه کنیم، ممکن است با محدودیت مواجه شویم. برنامهای در نظر گرفته شده که طی آن، نفوذیهایی که در این ایام به سود دشمن اقدام کردهاند، به شکل عبرتآمیز مجازات شوند.»
یک روز بعد، کانال تلگرامی حسین رونقی، فعال سرشناس حقوق بشر ایرانی، گزارش داد که وی توسط نیروهای جمهوری اسلامی بازداشت شده است.
مور-گیلبرت گفت: «حکومت بهشدت نگران بقای داخلی خود خواهد بود… این احتمالاً ضعیفترین زمانی است که جمهوری اسلامی از زمان تأسیس خود تجربه کرده و ممکن است باعث خیزش یا مطالبه برای تغییر شود. فکر میکنم باید انتظار واکنشی بسیار شدید، بیرحمانه و قاطع از سوی جمهوری اسلامی، حداقل در آغاز، داشته باشیم.»
در مصاحبهای با SBS در روز سهشنبه، احمد صادقی، سفیر ایران در استرالیا، هشدار داد که هرگونه تلاش غرب برای برکناری رهبر جمهوری اسلامی، آیتالله علی خامنهای، آنقدر شدید خواهد بود که او «حتی نمیخواهد دربارهاش صحبت کند.»
او همچنین مدعی شد: «همبستگی و اتحاد میان مردم ایران از اقوام و سنین مختلف در جریان این درگیری تقویت شده است.»
مور-گیلبرت گفت: «فکر میکنم در حال حاضر همه در ایران در خطرند، حتی طرفداران حکومت، بهخاطر میزان پارانویا (بدگمانی) که در میان آنها نیز شکل خواهد گرفت.»
اما برای فعالان داخل ایران، روزها و هفتههای آینده احتمالاً با اضطراب همراه خواهد بود.
در پیامی که SBS دریافت کرده، یکی از فعالان ایرانی که نخواست نامش فاش شود، گفته: «در نظامهای استبدادی، جنگها نه با خواست مردم آغاز میشوند و نه با رضایت آنها ادامه پیدا میکنند. اما همیشه با جان، نان، و آینده مردم پایان مییابند.»