حقوق بشر

سازمان حقوق بشری کارون گزارش داد ذوالفقار شریفی، کودک هفت‌ ساله، بر اثر شلیک مستقیم نیروهای انتظامی جمهوری اسلامی به خودروی این خانواده در شهرستان هویزه جان خود را از دست داد و خواهر او نیز در این تیراندازی به‌شدت زخمی شد.
گروه «مادران صلح ایران» و بیش از ۹۰۰ نفر از فعالان سیاسی و مدنی با انتشار بیانیه‌هایی جداگانه، خواستار پایان دادن به گرفتن و پخش اعترافات اجباری بازداشت‌شدگان سیاسی و مدنی از سوی صداوسیمای جمهوری اسلامی شدند.
یک دادگاه بدوی در ایران احکام سنگینی برای دو شهروند فرانسوی صادر کرده است که به اتهام جاسوسی برای فرانسه و اسرائیل محاکمه شده‌اند. خبرگزاری نیمه‌دولتی «فارس» روز سه‌شنبه گزارش داد این حکم‌ها در حالی صادر شده‌اند که یک هفته پیش از آن، پاریس و تهران از پیشرفت در مذاکرات برای آزادی این دو تبعه خبر داده بودند.

در ادامه روند افزایش چشم‌گیر اجرای احکام اعدام در ایران، ۱۶ زندانی محبوس در زندان قزلحصار کرج برای اجرای حکم اعدام به سلول‌های انفرادی منتقل شدند. همزمان با انتقال این افراد، جمعی از زندانیان در اعتراض به موج اعدام‌ها، از دریافت جیره غذایی خود خودداری کردند.

نشریه لانگ‌وار ژورنال در گزارشی درباره اعتراضات اخیر دانشجویان دانشگاه همدان به آزار دانشجویان دختر ایرانی از سوی دانشجویان عراقی، نوشت که جمهوری اسلامی برای سرکوب جنبش‌های ضدحکومتی در درون ایران همواره از نیروهای نیابتی خود در منطقه استفاده کرده است.
امیرحسین موسوی، فعال پیشین شبکه‌های اجتماعی که با اکانت «جیمز بی‌دین» شناخته می‌شود، در نامه‌ای از زندان اوین اتهامات مطرح‌شده علیه خود در گزارش اخیر صداوسیمای جمهوری اسلامی را رد کرد و گفت اعترافاتی که در این برنامه از او پخش شده، «اجباری» بوده، پیش از حمله اسرائیل به ایران انجام شده و تحت فشار بازجو گرفته شده است.
در اقدامی کم‌سابقه، دولت ترامپ صدها مهاجر ایرانی را از خاک ایالات متحده اخراج و نخستین گروه از آنان را با پروازی چارتر از لوییزیانا به ایران بازگرداند؛ اقدامی که به گفته مقام‌های آمریکایی و ایرانی، نتیجه توافقی مستقیم میان دو دولت بوده است. مقام‌های ایرانی اعلام کرده‌اند که برخی از این افراد داوطلبانه پس از ماه‌ها بازداشت موافقت کرده‌اند برگردند و برخی دیگر هنوز فرصت دفاع نداشته‌اند. 
عفو بین‌الملل در اقدامی بی‌سابقه از فیفا و یوفا خواست فدراسیون فوتبال اسرائیل (IFA) را تعلیق کنند؛ مگر آن‌که باشگاه‌های مستقر در شهرک‌های غیرقانونی کرانه باختری را از لیگ‌های داخلی خود کنار بگذارد. این درخواست در آستانه دیدار تیم ملی اسرائیل برابر نروژ و ایتالیا در مقدماتی جام جهانی مطرح شد.
در پی جان‌باختن دو زن در زندان قرچک، سازمان حقوق‌بشر ایران از جامعه جهانی، نهادهای حقوق بشری و تمامی انسان‌های آگاه می‌خواهد که برای پایان دادن به فعالیت این زندان اقدام کنند: «زندان قرچک نباید صرفاً یک موضوع داخلی تلقی شود؛ بلکه آزمونی برای جامعه جهانی است. بسته‌شدن این زندان نه‌تنها گامی ضروری برای احقاق حقوق زندانیان، بلکه نمادی از پایبندی جهانی به عدالت و انسانیت خواهد بود.»
خبرگزاری میزان، وابسته به قوه قضاییه، خبر داده که سمیه رشیدی، زندانی سیاسی که از زندان قرچک به بیمارستان منتقل شده بود، جان خود را از دست داده است. در ماه‌های گذشته، مسئولان زندان با وجود نیاز حیاتی رشیدی به درمان، از ارائه خدمات پزشکی به او خودداری کرده بودند.

نیکا شاکرمی، روز ۲۹ شهریور ۱۴۰۱، روی سطل زباله‌ای در بلوار کشاور تهران ایستاده بود، قدش بلندتر از ترس و دلهره‌ی جمعیت بود، روسری‌اش را آتش زده و می‌رقصاند، فریاد می‌کند، شاهدان گفته‌اند جمعیت نیز پشت او شعار را تکرار می‌کنند.
شبکه تلویزیونی «ای‌بی‌سی» برنامه شبانه جیمی کیمل را پس از اظهارات او درباره ترور فعال محافظه‌کار، چارلی کرک، به‌طور نامحدود تعلیق کرد. این تصمیم با استقبال رئیس‌جمهور دونالد ترامپ مواجه شد؛ او در شبکه اجتماعی «تروث سوشال» این اقدام را «خبر عالی برای آمریکا» خواند و خواستار لغو حق پخش شبکه‌هایی شد که مجریان آن‌ها علیه او موضع می‌گیرند.
رسانه‌های وابسته به جمهوری اسلامی گزارش دادند که بابک شهبازی، زندانی سیاسی بامداد امروز در زندان قزلحصار کرج اعدام شده است. خبرگزاری میزان، رسانه قوه قضاییه جمهوری اسلامی گزارش داد که حکم اعدام شهبازی صبح چهارشنبه ۲۶ شهریور با اتهام «افساد فی‌الارض از طریق محاربه و جاسوسی برای اسرائیل» اجرا شده است.


هانا نیومن، نماینده آلمان در پارلمان اروپا، ویدیویی درباره خیزش مهسا در صفحه اینستاگرام خود منتشر کرده که در بخشی از آن درباره معترضان می‌گوید: «آنها را اغتشاشگر خواندند اما ما مردمی شجاع دیدیدم که به دنبال آزادی هستند.»
کمیسیون تحقیق سازمان ملل متحد می‌گوید اسرائیل در غزه مرتکب نسل‌کشی شده است. ناوی پیلای، ناوی پیلای، رئیس کمیسیون تحقیق سازمان ملل گفت: «کمیسیون به این نتیجه رسید که اسرائیل مرتکب نسل‌کشی علیه فلسطینی‌ها شده است.»

در آستانه سالگرد قتل حکومتی مهسا (ژینا) امینی و شروع خیزش سراسری سال ۱۴۰۱ زن، زندگی، آزادی خانواده‌های بیش از ۱۰۰ تن از جان‌باختگان و همچنین شماری از آسیب‌دیدگان جنایات جمهوری اسلامی، در نامه‌ای سرگشاده به رهبران جهان خواستار اقدام فوری برای مقابله با تشدید خشونت و سرکوب جمهوری اسلامی شدند.
سازمان دیده‌بان حقوق بشر در سومین سالگرد قتل حکومتی مهسا ژینا امینی اعلام کرد مقام‌های جمهوری اسلامی از انجام تحقیقات موثر، بی‌طرفانه و مستقل درباره نقض‌های جدی حقوق بشر و جرایم تحت حقوق بین‌الملل در جریان و پس از اعتراضات ۱۴۰۱ «زن، زندگی، آزادی» خودداری کرده‌اند.
وزارت امور خارجه آمریکا با انتشار یادداشتی به مناسبت «سومین سالگرد قتل فجیع مهسا (ژینا) امینی»، یاد او را گرامی داشت و تاکید کرد که نام مهسا هرگز فراموش نخواهد شد و قتل او، همراه با بسیاری دیگر، کیفرخواستی قاطع درباره جنایات جمهوری اسلامی علیه بشریت است.

رضا خندان، زندانی سیاسی بند ۸ اوین، در روایتی تکان‌دهنده از بمباران این زندان، لحظه‌های هولناک انفجار، کشته و زخمی‌شدن ده‌ها زندانی و پرسنل، بی‌پناهی در میان دیوارهای فروریخته و بی‌توجهی مسئولان را شرح داده است؛ حمله‌ای که به گفته نهادهای حقوق بشری، مصداق آشکار یک جنایت جنگی است.
محبوبه رضایی، زندانی سیاسی محبوس در زندان قرچک ورامین، در سومین سالگرد قتل حکومتی مهسا ژینا امینی، نامه‌ای سرگشاده خطاب به امیر نصر آزادانی، از بازداشت‌شدگان انقلاب زن، زندگی، آزادی در سال ۱۴۰۱، منتشر کرد و نوشت: «خیلی زود درهای این زندان باز و میهن آباد خواهد شد.»
حساب کاربری فارسی‌زبان وزارت خارجه آمریکا در پنجمین سالگرد نوید افکاری، معترض اعدام‌شده، نوشت پرونده او «نشان‌دهنده الگوی گسترده‌تری از مصونیت سیستماتیک از مجازات در قبال شکنجه، اعترافات اجباری و اعدام‌های بدون مراعات مراحل قانونی در سیستم قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران است.»
امجد امینی، پدر مهسا (ژینا) امینی، در پستی اینستاگرامی اعلام کرد که روز سه‌شنبه، ۲۵ شهریور، سومین سالگرد درگذشت دخترش خواهد بود. امینی در این پست نوشت: «نامت هنوز ورد زبان‌هاست... که در دل هر انسانی جای دارد.» انتشار این پست با بازتاب در شبکه‌های اجتماعی همراه شد و بسیاری از کاربران آن را نشانه‌ای از برگزاری مراسم یادبود مهسا امینی دانستند.
«پارلمان نپال همین حالا دیسکورد است»، کاربری درباره این پلتفرم محبوب میان گیمرها گفت؛ جایی که ده‌ها هزار نفر در حال بحث درباره آینده کشور هستند. اعتراضات جوانان علیه فساد، نابرابری و تلاش دولت برای مسدودسازی پلتفرم‌ها با کشته شدن بیش از ۵۰ نفر و درگیری خونین با پلیس همراه شد. نتیجه؛ نخست‌وزیر برکنار شد، ساختمان پارلمان در آتش سوخت و ارتش در پایتخت حکومت نظامی برقرار کرد.
روزنامه گاردین بریتانیا در گزارشی درباره پرونده پرویز ثابتی، رئیس امنیت داخلی ساواک نوشت: «پرویز ثابتی زندگی تازه و ناشناسی برای خانواده‌اش در آمریکا ساخت، اما حالا با شکایتی ۲۲۵ میلیون دلاری به‌خاطر جنایت‌های ادعایی در زندان‌های تهران و جاهای دیگر روبه‌رو است.»

دیدبان حقوق بشر در تازه‌ترین گزارش خود گفته است که در جریان جنگ ۱۲ روزه، ایران دست‌‌کم «پنج موشک بالستیک» به مناطق پرجمعیت اسرائیل پرتاب کرده که باید به عنوان جنایات جنگی درباره آن تحقیق شود. این نهاد می‌گوید نامه‌ای به ایران فرستاده و درباره حملات موشکی‌اش به اسرائیل سوال کرده، اما پاسخی دریافت نکرده است.