دیپلماسی

نخست‌وزیر استرالیا اعلام کرد که در پی اثبات نقش جمهوری اسلامی در دست‌کم دو حمله یهودستیزانه، سفیر جمهوری اسلامی را از این کشور اخراج کرده، فعالیت سفارت استرالیا در تهران را به حالت تعلیق درآورده و قصد دارد سپاه پاسداران را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار دهد.
روزنامه «تلگراف» نوشته که از منابعی شنیده که حکومت ایران آماده است به‌طور قابل توجهی غنی‌سازی اورانیوم را کاهش دهد تا از بازگشت تحریم‌های سازمان ملل توسط بریتانیا جلوگیری کند. به نوشته این روزنامه بریتانیایی، دولت اصلاح‌طلب در حال فشار آوردن به چهره‌های امنیتی تندرو برای محدود کردن برنامه هسته‌ای است. مقام‌های ایرانی گفتند تهران مایل است موضع سختگیرانه خود را نرم کند تا از حملات نظامی بیشتر اسرائیل و آمریکا جلوگیری شود.
واشینگتن‌پست گزارش داد که وزارت خارجه آمریکا، شاهد قریشی، شهروند ایرانی-آمریکایی را که مقام ارشد رسانه‌ای این وزارتخانه در امور اسرائیل و فلسطین بود، پس از چندین اختلاف بر سر چگونگی توصیف سیاست‌های کلیدی دولت دونالد ترامپ در مورد غزه اخراج کرده است.
ولودیمیر زلنسکی و هفت رهبر اروپایی دیگر دیروز به کاخ سفید رفتند تا در نشست اضطراری که به سرعت برنامه‌ریزی شد، موضع اوکراین را مطرح کنند؛ تنها چند روز پس از آن‌که دیدار دونالد ترامپ با ولادیمیر پوتین در آلاسکا، هیچ دستاورد ملموسی برای پایان دادن به جنگ به همراه نداشت.
نشست صلح اوکراین دیروز در کاخ سفید برگزار شد؛ نشستی که با حضور ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، و هفت رهبر اروپایی دیگر شکل گرفت. این جلسه به‌طور اضطراری و تنها چند روز پس از دیدار دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین در آلاسکا ترتیب داده شد.
ولادیمیر پوتین و دونالد ترامپ پس از پیاده شدن از هواپیماهای خود در آلاسکا با یکدیگر دیدار کردند. قرار است گفت‌وگوهای این دو رهبر در آلاسکا برگزار شود. به گفته کرملین،‌ این دیدار قرار است موضوعاتی فراتر از جنگ اوکراین را در بر بگیرد. ترامپ گفته اگر نتیجه دیدار با پوتین خوب نباشد، جلسه را ترک خواهد کرد. کرملین اعلام کرده بود پوتین برای دیدار با ترامپ به داخل هواپیمای او خواهد رفت.
شهیر شهیدثالث، تحلیلگر مستقل روابط بین‌الملل دانشگاه لندن، ژئوپلیتیک دانشگاه ساسکس در یادداشتی که در شبکه ایکس منتشر کرده درباره «کریدور زنگزور» و توافق اخیر آذربایجان و ارمنستان که با میانجیگری دونالد ترامپ اتفاق افتاد، نوشت:
رهبران جمهوری آذربایجان و ارمنستان پس از نزدیک به چهار دهه درگیری روز جمعه در حضور ترامپ توافق صلح امضا کردند. این دو همچنین برای ایجاد کریدور ترانزیتی با عنوان «مسیر ترامپ برای صلح و شکوفایی بین‌المللی» که آذربایجان را از طریق خاک ارمنستان به نخجوان متصل می‌کند، توافق کردند. جمهوری اسلامی با توسعه خط ترانزیتی زنگزور که با تلاش ترکیه و باکو صورت می‌گرفت مخالفت کرده است؛ مسیری که باعث می‌شود خط مرزی بین ایران و ارمنستان از بین برود.
منابع رسمی گزارش دادند که کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، در نشست کابینه اعلام کرده اگر اسرائیل اقدامی معنادار برای پایان‌دادن به وضعیت «فاجعه‌بار» در غزه انجام ندهد، دولت او تا پیش از نشست مجمع عمومی سازمان ملل در سپتامبر، کشور فلسطین را به‌رسمیت خواهد شناخت.
ژان-نوئل بارو، وزیر خارجه فرانسه، در گفت‌وگو با شبکه سی‌بی‌اس با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی تعهداتش در برجام را نقض کرده، گفت فرانسه به همراه بریتانیا و آلمان به دنبال توافقی جامع‌ است که برنامه موشکی و فعالیت‌های منطقه‌ای را نیز شامل شود.
دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا در جریان نشست خبری مشترک با نخست‌وزیر بریتانیا در اسکاتلند با بیان اینکه «توان هسته‌ای ایران را از بین بردیم»، گفت: «آن‌ها می‌توانند دوباره شروع کنند ولی اگر این کار را بکنند، به سرعت آن را دوباره نابود می‌کنیم و این کار را با رضایت و به‌صورت آشکار انجام خواهیم داد.»
شهیر شهیدثالث، تحلیلگر مستقل روابط بین‌الملل دانشگاه لندن، ژئوپلیتیک دانشگاه ساسکس در یادداشتی که در شبکه ایکس منتشر کرده در پاسخ به سوال «آیا اسرائیل دوباره به ایران حمله خواهد کرد؟» نوشت:
در حالی که تلاش‌های دیپلماتیک برای احیای مذاکرات هسته‌ای میان جمهوری اسلامی و قدرت‌های جهانی در بلاتکلیفی قرار دارد، سه کشور اروپایی نسبت به بازگشت تحریم‌های بین‌المللی هشدار داده‌اند و همزمان مقامات ارشد ایران از ضرورت آمادگی برای جنگ سخن می‌گویند.
سلمان بن حمد آل خلیفه، ولیعهد و نخست‌وزیر بحرین، در دیدار با دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا با اشاره به کاهش تنش‌ها در منطقه اعلام کرد جمهوری اسلامی از گفت‌وگو با آمریکا سود خواهد برد. ترامپ هم تاکید کرد که «ایران خواهان مذاکره است»، اما واشینگتن برای این گفت‌وگو عجله‌ای ندارد.
دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا و ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه، از تمام همتایان قبلی‌شان به هم نزدیک‌تر بوده‌اند و ساعت‌ها با یکدیگر تلفنی صحبت کرده‌اند، اما رئیس‌جمهور آمریکا کم‌کم صبرش را از دست می‌دهد.
روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی درباره جنگ جمهوری اسلامی و اسرائیل نوشته: «پیش از این برخی مقامات آمریکایی درباره «محور» کشور‌های اقتدارگرا صحبت کرده بودند، اما جنگ آمریکا و اسرائیل با ایران، محدودیت‌های این ایده را آشکار کرد. با وجود نمایش ظاهری اتحاد، روسیه، چین و کره شمالی در زمان جنگ ایران با اسرائیل یا بمباران تأسیسات هسته‌ای ایران توسط نیروهای آمریکایی، به‌سرعت به کمک ایران نشتافتند.»
روزنامه فایننشیال تایمز در یادداشتی درباره رابطه اسرائیل و عربستان سعودی، نوشت: «نتانیاهو احیای عادی‌سازی روابط با پادشاهی سعودی را مطرح می‌کند، اما ریاض، اسرائیل را روزبه‌روز نیرویی بی‌ثبات‌کننده‌تر می‌بیند.»

آنکیت پاندا، پژوهشگر ارشد اندیشکده کارنگی، در تحلیلی منتشرشده در فایننشال تایمز نوشت: «در حالی که دولت ترامپ حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران را یک پیروزی بزرگ نظامی می‌داند، این حملات در واقع چشم‌انداز حفظ ایران به‌عنوان کشوری غیرهسته‌ای را تضعیف کرده‌اند و ممکن است به تضعیف بیشتر نظام جهانی عدم اشاعه سلاح هسته‌ای منجر شود.»

تقریباً یک ماه پیش، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در جریان سخنرانی در یک مجمع سرمایه‌گذاری در عربستان سعودی، هشداری به ایران داد؛ هشداری که بعداً پیش‌گویانه از آب درآمد. او به حضار گفت: «ما هرگز اجازه نخواهیم داد که آمریکا و متحدانش با تهدید تروریسم یا حمله هسته‌ای روبه‌رو شوند.» این پیام، مستقیماً خطاب به رهبری ایران بود.
در پی اولتیماتوم ۶۰ روزه دونالد ترامپ به ایران برای توافق هسته‌ای، اسرائیل بدون توجه به درخواست آمریکا برای صبر، روز ۶۱ اقدام به حملات گسترده‌ای علیه تأسیسات هسته‌ای و نظامی ایران کرد. این عملیات، حاصل سال‌ها برنامه‌ریزی موساد و هفته‌ها هشدار پشت‌پرده نتانیاهو به واشنگتن بود. در حالی که مذاکرات با میانجی‌گری عمان در جریان بود، اسرائیل با استناد به تهدید فوری برنامه هسته‌ای ایران وارد عمل شد.
پس از حملات هوایی اسرائیل علیه ایران، دولت تهران اعلام کرد که مذاکرات هسته‌ای با ایالات متحده – که قرار بود روز یکشنبه برگزار شود – «تا اطلاع ثانوی» تعلیق شده است. تنها چند ساعت بعد، ایران حملات تلافی‌جویانه خود علیه اسرائیل را آغاز کرد.


دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، با تاکید بر موضع آمریکا برای جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هسته‌ای گفت آمریکا نسبتا به توافق با ایران نزدیک است، اما اضافه کرد: «ایران باید در مذاکرات چیزهایی به ما بدهد که حاضر نیست بدهد.»
شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قطعنامه‌ای علیه برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی صادر کرد. قطعنامه پیشنهادی آلمان، بریتانیا و فرانسه با ۱۹ رای موافق، ۱۱ رای ممتنع و تنها سه رای مخالف تصویب شد. روسیه، چین و بورکینافاسو به این قطعنامه رای منفی دادند.
دونالد ترامپ،‌ رییس‌جمهور آمریکا، در مصاحبه‌ای با روزنامه نیویورک‌پست در پاسخ به این سوال که آیا فکر می‌کند می‌تواند جمهوری اسلامی را وادار به تعطیلی برنامه هسته‌ای‌اش کند، گفت: «نمی‌دانم... قبلاً فکر می‌کردم می‌توانم، ولی هر روز کم‌تر و کم‌تر از قبل به این موضوع اطمینان دارم.»
خبرگزاری فرانسه گزارش داد که آمریکا و سه کشور اروپایی پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه جمهوری اسلامی را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کرده‌اند. به گفته دیپلمات‌های غربی، این اقدام با هدف افزایش فشار بر تهران به دلیل «عدم پایبندی به تعهدات هسته‌ای» صورت گرفته است.
اختلافات جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، به‌حد بی‌سابقه‌ای در ۱۰ سال اخیر رسیده؛ به‌نحوی که یادآور سال ۱۳۸۴ و زمان ارسال پرونده هسته‌ای به شورای امنیت سازمان ملل متحد است. به نظر می‌رسد مقام‌های حکومت ایران، رفتار کم‌و‌بیش تحقیرآمیزی با گروسی در پیش گرفته‌اند که خارج از نزاکت سیاسی است.
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا گفت‌وگوی تلفنی خود با بنیامین نتانیاهو را «بسیار خوب» توصیف کرد و گفت درباره مسائل مختلفی از جمله ایران با یکدیگر صحبت کرده‌اند. ترامپ اعلام کرد که دور بعدی مذاکرات هسته‌ای با جمهوری اسلامی پنج‌شنبه ۲۲ خرداد برگزار خواهد شد.
صدراعظم آلمان با دونالد ترامپ در کاخ سفید دیدار کرد. فریدریش مرتس از رئیس‌جمهور آمریکا خواست تا همراه با آلمان و اروپا برای پایان دادن به جنگ اوکراین تلاش کند. ترامپ از افزایش هزینه‌های دفاعی آلمان تمجید کرد.