مذاکرات هسته ای

در حالی که تلاش‌های دیپلماتیک برای احیای مذاکرات هسته‌ای میان جمهوری اسلامی و قدرت‌های جهانی در بلاتکلیفی قرار دارد، سه کشور اروپایی نسبت به بازگشت تحریم‌های بین‌المللی هشدار داده‌اند و همزمان مقامات ارشد ایران از ضرورت آمادگی برای جنگ سخن می‌گویند.

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل می‌گوید اگر تهدید هسته‌ای جمهوری اسلامی طی ۶۰ روز از طریق مذاکره با ایالات متحده برطرف نشود، این مسئله از «راه دیگری» از جمله استفاده از ارتش محقق خواهد شد.

این‌که آتش‌بس میان اسرائیل و ایران چه مدت دوام خواهد داشت، هنوز مشخص نیست، اما بعید است جمهوری اسلامی به این زودی‌ها برنامه هسته‌ای‌اش را کنار بگذارد.

درحالی که شب گذشته اسرائیل هشدار تخلیه به برخی مناطق ایران اعلام کرده بود و حملات گسترده‌ای هوایی به مناطق ۶ و ۷ تهران و چند شهر ایران انجام شد و پاسخ موشکی جمهوری اسلامی را در پی داشت، دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا با انتشار پستی در تروث سوشال از توافق «قطعی و کامل» میان ایران و اسرائیل برای برقراری «آتش‌بس کامل و جامع» تا حدود ۲۴ ساعت دیگر خبر داد.

اعتماد کردن به رئیس‌جمهور ترامپ برای اتخاذ بهترین تصمیم نیست؛ از جمله دلایل این دشواری، بی‌اعتمادی او به تقریباً هر منبع اطلاعاتی جز غرایز خودش است.

خبرنگار شبکه زد دی اف تلویزیون آلمان در گزارش زنده خود از کنفرانس ژنو، در مقابل دوربین تلویزیونی اعلام کرد که عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی برای خروج از ایران به اسرائیل اطلاع داده است، چون حریم هوایی ایران کاملا در اختیار اسراییل است.

چگونه رئیس‌جمهور ترامپ می‌تواند ایالات متحده را به جنگی جدید در خاورمیانه بکشاند؟

ایلان ماسک، ثروتمندترین مرد جهان چهار ماه پیش، زمانی که هنوز یکی از نزدیکان دونالد ترامپ در دولت او بود و دسترسی‌های گسترده‌ای به اطلاعات داشت، تصویری از کتابی را در شبکه اجتماعی اکس منتشر کرد که درباره نفود یونانی‌ها به ایران باستان با ۱۰ هزار جاسوس بود.

روزنامه شرق در گزارشی میدانی از آنچه در دو روز اول حمله اسرائیل به تهران گذشت، نوشت: «صدای مردم قطع نمی‌شود، هرکس چیزی می‌داند؛ چیزی دیده یا شنیده است. زن دیگری، شالش را روی صورتش کشیده، انگار برای نفس‌کشیدن دنبال چیزی می‌گردد. روی پیشانی و بینی‌اش پانسمان است. از بیمارستان برگشته، لنگان لنگان سمت خرابه می‌رود: «ما مردم عادی‌ هستیم، نه سلاح داریم نه پناهگاه». راه کج می‌کند و دستش را مثل پرچمی در باد بالا گرفته است.

در پی اولتیماتوم ۶۰ روزه دونالد ترامپ به ایران برای توافق هسته‌ای، اسرائیل بدون توجه به درخواست آمریکا برای صبر، روز ۶۱ اقدام به حملات گسترده‌ای علیه تأسیسات هسته‌ای و نظامی ایران کرد. این عملیات، حاصل سال‌ها برنامه‌ریزی موساد و هفته‌ها هشدار پشت‌پرده نتانیاهو به واشنگتن بود. در حالی که مذاکرات با میانجی‌گری عمان در جریان بود، اسرائیل با استناد به تهدید فوری برنامه هسته‌ای ایران وارد عمل شد.

روزنامه نیویورک‌تایمز در گزارشی به نقل از شش مقام ارشد ایرانی از یک «اشتباه محاسباتی بزرگ» حکومت ایران پیش از حمله اسرائیل خبر داد و نوشت که مقامات جمهوری اسلامی انتظار نداشتند اسرائیل پیش از دور جدید مذاکرات هسته‌ای تهران و واشینگتن به ایران حمله کند.

پس از حملات هوایی اسرائیل علیه ایران، دولت تهران اعلام کرد که مذاکرات هسته‌ای با ایالات متحده – که قرار بود روز یکشنبه برگزار شود – «تا اطلاع ثانوی» تعلیق شده است. تنها چند ساعت بعد، ایران حملات تلافی‌جویانه خود علیه اسرائیل را آغاز کرد.

دونالد ترامپ در پیامی هشدارآمیز پس از حمله اسرائیل به تاسیسات اتمی جمهوری اسلامی و هدف قرار دادن مقام‌های ارشد سپاه پاسداران، بار دیگر به حکومت ایران هشدار داد که باید توافق کند.

ارتش اسرائیل، بامداد جمعه ۲۳ خرداد اعلام کرد که عملیات هوایی گسترده‌ای را علیه برنامه هسته‌ای ایران آغاز کرده است. در جریان این حمله حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران، غلامعلی رشید فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا، علی شمخانی، فریدون عباسی، محمد مهدی طهرانچی و عبدالحمید مینوچهر، از چهره‌های فعال در برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی کشته شده‌اند.

دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، با تاکید بر موضع آمریکا برای جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هسته‌ای گفت آمریکا نسبتا به توافق با ایران نزدیک است، اما اضافه کرد: «ایران باید در مذاکرات چیزهایی به ما بدهد که حاضر نیست بدهد.»

شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قطعنامه‌ای علیه برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی صادر کرد. قطعنامه پیشنهادی آلمان، بریتانیا و فرانسه با ۱۹ رای موافق، ۱۱ رای ممتنع و تنها سه رای مخالف تصویب شد. روسیه، چین و بورکینافاسو به این قطعنامه رای منفی دادند.

دونالد ترامپ،‌ رییس‌جمهور آمریکا، در مصاحبه‌ای با روزنامه نیویورک‌پست در پاسخ به این سوال که آیا فکر می‌کند می‌تواند جمهوری اسلامی را وادار به تعطیلی برنامه هسته‌ای‌اش کند، گفت: «نمی‌دانم... قبلاً فکر می‌کردم می‌توانم، ولی هر روز کم‌تر و کم‌تر از قبل به این موضوع اطمینان دارم.»

خبرگزاری فرانسه گزارش داد که آمریکا و سه کشور اروپایی پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه جمهوری اسلامی را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کرده‌اند. به گفته دیپلمات‌های غربی، این اقدام با هدف افزایش فشار بر تهران به دلیل «عدم پایبندی به تعهدات هسته‌ای» صورت گرفته است.

اختلافات جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، به‌حد بی‌سابقه‌ای در ۱۰ سال اخیر رسیده؛ به‌نحوی که یادآور سال ۱۳۸۴ و زمان ارسال پرونده هسته‌ای به شورای امنیت سازمان ملل متحد است. به نظر می‌رسد مقام‌های حکومت ایران، رفتار کم‌و‌بیش تحقیرآمیزی با گروسی در پیش گرفته‌اند که خارج از نزاکت سیاسی است.