کیت بلانشت، بازیگر سرشناس، این جایزه را به پناهی اهدا کرد و حضار پس از اعلام نام او با تشویق ایستاده‌ای پرشور از او استقبال کردند.
«یک تصادف ساده» در داخل ایران، بدون دریافت مجوز رسمی و با نافرمانی در برابر سیاست حجاب اجباری جمهوری اسلامی ساخته شده است.
جعفر پناهی تنها سینماگر ایرانی است که برنده جایزه اصلی هر سه جشنواره مهم دنیا شده است:
- نخل طلای کن
- شیر طلایی ونیز
- خرس طلایی برلین
او هنگام دریافت جایزه نخل طلا از همه گروه‌های مختلف مردم ایران در داخل و خارج از کشور خواست اختلافات را کنار بگذارند: «از تمام ایرانیان با هر عقیده و مرام، چه در داخل و چه در خارج از کشور، که برای آزادی، کرامت انسانی و دموکراسی تلاش می‌کنند، خواهش می‌کنم اختلافات را کنار بگذارید. مهم کشور ما و یکپارچگی است.»
پناهی ابراز امیدواری کرد «هرچه زودتر به آزادی برسیم، به جایی برسیم که کسی نگوید چه بپوش و نپوش و چه بکن یا نکن. چه بساز و چه نساز.»
سخنان او با تشویق‌های پی در پی حضار در سالن مواجه شد.
این دومین بار در تاریخ سینمای ایران است که یک فیلم ایرانی نخل طلای کن را از آن خود می‌کند. پیش از این، عباس کیارستمی در اردیبهشت‌ماه ۱۳۷۶ با فیلم «طعم گیلاس» موفق به دریافت این جایزه مهم سینمایی شده بود و حالا در سال ۲۰۲۵ این جایزه به جعفر پناهی برای فیلم «یک تصادف ساده» رسید.
جعفر پناهی پس از نمایش فیلمش در کن با چشمانی اشک‌بار روی صحنه رفت و در حالی که صدایش می‌لرزید، این فیلم را به کارگردانان ممنوع‌الکار در ایران به‌ویژه زنان فیلمساز و بازیگری تقدیم کرد که از جنبش‌های اعتراضی در دفاع از حقوق زنان حمایت کرده‌اند.
«هنگام دریافت جایزه یاد هم‌بندانم و مردمی افتادم که در خیابان برای آزادی می‌جنگیدند»
کارگردان برجسته ایرانی، در نشست خبری پس از دریافت نخل طلای جشنواره کن، گفت: «هنگام دریافت نخل طلا، چهره دوستانی که با هم در زندان بودیم جلوی چشمانم بود. آن روزها ما در زندان بودیم، اما مردم در خیابان‌های شهر و سراسر کشور برای آزادی می‌جنگیدند. یک لحظه به خودم گفتم پیش این عزیزان شرمنده نشدم.»
پناهی در پاسخ به پرسش خبرنگاری از اوکراین که گفته بود داستان فیلم برای مردم اوکراین – که درگیر جنگ، اسارت و میل به انتقام هستند – هم بسیار ملموس و قابل درک است، جعفر پناهی بر جهانی بودن درد و رنج انسان‌ها تاکید کرد و گفت: «در هر جای دنیا یک‌سری مشکلات وجود دارد؛ جایی جنگ است، جایی دیکتاتوری.»
پناهی گفت: «ما یک درد مشترک داریم و از همان درد مشترک حرف می‌زنیم. وقتی از خشونت می‌گوییم، نگران تداوم آن هستیم. دنبال این هستیم که این چرخه خشونت را جایی متوقف کنیم. امیدوارم آن روز فرا برسد.»
پناهی همچنین از اهمیت این موفقیت برای نسل جدید فیلمسازان گفت و اظهار امیدواری کرد که «این نقطه امید» باعث شکوفایی جوانانی شود که می‌خواهند چه در داخل ایران و چه در جهان بدرخشند.
او در بخشی دیگر از سخنانش گفت: «برای نسل من، سینما مقدس است. ما از خیلی چیزها گذشتیم تا بتوانیم آن فیلمی را که می‌خواهیم بسازیم. کاری را که دوست داشتیم انجام دادیم و اجازه ندادیم مشکلات مانع‌مان شوند. تلاش کردم حتی یک ریال از جایی نگیرم تا استقلالم را حفظ کنم.»\
سال‌ها زندان و ممنوع‌الخروجی
پناهی سال ۱۳۹۷ برای فیلم «سه رخ» جایزه بهترین فیلمنامه بخش مسابقه اصلی کن را دریافت کرد، اما به‌دلیل ممنوع‌الخروجی نتوانست در جشنواره شرکت کند.
این فیلمساز معترض ۳۰ اردیبهشت هنگام نمایش فیلم «یک تصادف ساده» در کن، از زندانیان سیاسی، معترضان جنبش «زن، زندگی، آزادی» و هنرمندانی یاد کرد که تحت فشار جمهوری اسلامی قرار دارند.
پناهی سال ۱۳۸۸ و پس از اعتراضات «جنبش سبز» به‌مدت حدود ۱۵ سال ممنوع‌الفعالیت شد. گذرنامه او همان سال و هنگامی که قصد سفر به پاریس را داشت، توقیف شد.
این کارگردان ۶۴ ساله اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲ برای نخستین بار در سال‌های اخیر اجازه یافت تا ایران را ترک و به خارج از کشور سفر کند.
او تیرماه ۱۴۰۱ هنگام مراجعه به دادسرای اوین برای پیگیری بازداشت محمد رسول‌اف و مصطفی آل‌احمد، دو فیلمسازی که پیش‌تر بازداشت شده بودند، در مقابل این دادسرا دستگیر و به زندان اوین منتقل شد.
همان زمان قوه قضاییه جمهوری اسلامی اعلام کرد پناهی در پرونده‌ای سیاسی-امنیتی که سال ۸۹ برایش گشوده شده بود، علاوه بر مجازات شش سال حبس، به ۲۰ سال محرومیت از فیلمسازی و همچنین منع خروج از کشور محکوم شد.
واکنش‌ها به جایزه پناهی در جشنواره کن
ژان نوئل بارو، وزیر امور خارجه فرانسه، به تاریخ‌سازی پناهی در جشنوار کن واکنش نشان داد و در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «در حرکتی نمادین از مقاومت در برابر سرکوب رژیم ایران، جعفر پناهی نخل طلا را به‌دست آورد؛ افتخاری که بار دیگر امید را در دل تمام مبارزان آزادی در سراسر جهان زنده کرد.»
نرگس محمدی، برنده جایزه نوبل صلح، در پیامی در اینستاگرام، پناهی را «کارگردان شجاع و برجسته» خواند و نوشت: «او نه با یک تصادف ساده که در روندی خستگی‌ناپذیر برای تعمیق مفاهیمی انسانی و حقوق بشری در این جایگاه ممتاز ایستاده است.»
حامد اسماعیلیون، نویسنده و فعال سیاسی مخالف جمهوری اسلامی، نیز پناهی را «قهرمانی واقعی» توصیف کرد و با تمجید از فعالیت‌های این فیلمساز نوشت: «او با موانع بزرگی چون سرکوب، اختناق و سانسور روبه‌رو بوده است. شجاعت او الهام‌بخش همه کسانی است که برای عدالت و آزادی می‌جنگند و هم‌زمان هشداری است به آنان که در پیِ سازش با مستبدان هستند.»
اسماعیلیون افزود: «جعفر پناهی با پیروزی‌اش در جشنواره کن امسال ثابت کرد که اراده و عزم راسخ قوی‌ترین سلاح‌ها در برابر استبداد هستند.»
مهدی محمودیان، زندانی سیاسی، در پیامی از زندان اوین گفت نخل طلای پناهی «فقط یک افتخار سینمایی نیست؛ پیروزی حقیقت است بر سانسور؛ مقاومت است در برابر خاموشی، و اثباتی‌ست بر اینکه تصویر حتی اگر در پستو ساخته شود، می‌تواند بر فراز جهان بدرخشد».