بی بی سی فارسی نوشت: فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت ایران، میگوید مذاکرات هستهای ایران با سه کشور اروپایی بریتانیا، فرانسه و آلمان با «شرایط پیچیدهای» مواجه شده است. همزمان دیوید لمی، وزیر خارجه بریتانیا ایران را «تهدیدی واقعی» خواند.
مهاجرانی در گفتوگو با خبرگزاری روسی اسپوتنیک گفته است: «آنچه در حال حاضر بین ایران و سه کشور اروپایی در جریان است، گفتوگو و تبادل نظر در خصوص موضوع هستهای است که با شرایط پیچیدهای مواجه شده است.»
او در این مصاحبه گفت که «مذاکره به معنای تلاش برای رسیدن به یک توافق با اروپا، فعلاً وجود ندارد و بیشتر گفتوگوها تأکیدشان بر تبادل نظر است.»
همزمان دیوید لمی، وزیر خارجه دولت بریتانیا، در مصاحبه با روزنامه تایمز گفته است «رهبران ایران تاکنون نتوانستهاند توضیح دهند چرا به اورانیوم با غنای ۶۰ درصد نیاز دارند.»
او همچنین به اظهارات گوردون براون، نخستوزیر پیشین بریتانیا، اشاره کرد که در سال ۲۰۰۹ ایران را متهم به «پنهانکاری» درباره تأسیسات فردو کرده بود.
سه کشور اروپایی عضو توافق سال ۲۰۱۵ (برجام) با تعیین ضربالاجل ایران را تهدید کردهاند که در صورت عدم همکاری در پرونده هستهای این کشور «مکانیسم ماشه» را فعال میکنند. این اقدام میتواند زمینه بازگشت تحریمهای ایران بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت باشد.
کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در استانبول به تازگی میزبان تازهترین دور مذاکرات میان ایران و طرفهای اروپایی برجام بود. این مذاکرات در سطح معاونان وزارت خارجه برگزار شد. در آن زمان مقامهای ایرانی اعلام کردند که برای ادامه گفتوگوها توافق کردهاند.
به گفته مهاجرانی، جمهوری اسلامی ایران همواره آماده بوده است تا با کشورهای اروپایی درباره مسائل مختلف گفتگو کند.
به نظر میرسد مقامهای دولت ایران به دنبال گفتگوهایی جامع با غرب هستند.
در مذاکرات استانبول که نخستین دور گفتوگوها پس از جنگ ۱۲ روزه و ضربالاجل اروپا برای توافق جدید با ایران بهشمار میرفت، کاظم غریبآبادی و مجید تختروانچی به عنوان نمایندگان ایران در مذاکرات حضور یافتند.
پس از پایان نشست استانبول، کاظم غریبآبادی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که «گفتوگویی جدی، صریح و مفصل» صورت گرفت و مواضع اصولی ایران درباره توافق هستهای بهروشنی تبیین شده است. مجید تختروانچی نیز بر «حق غنیسازی ایران در داخل این کشور» تاکید کرد.
وزارت خارجه ایران اما همزمان هشدار داده است که اگر کشورهای اروپایی مکانیسم ماشه را فعال کنند کشورش واکنش تندی نشان خواهد داد.
برخی از نمایندگان مجلس ایران به دنبال طرحی هستند که در صورت فعال شدن مکانیسم ماشه، ایران از توافق پادمان سازمان بینالمللی انرژی اتمی خارج شود.
در همین حال، آژانس بینالمللی انرژی اتمی خواستار آغاز فوری مذاکرات با تهران برای ازسرگیری بازرسیها شده است.
پس از آتشبس در جنگ ۱۲روزه اسرائیل و ایران، مجلس شورای اسلامی در یک مصوبه دوفوریتی با عنوان «قانون الزام دولت به تعلیق همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی»، همکاری دولت ایران با آژانس را محدود کرد.
این مصوبه به سرعت به صورت قانون الزامآور درآمد و بر اساس آن، دولت ایران موظف شد تا با تغییر نحوه همکاری با آژانس، درخواستهای این نهاد از ایران را برای اجرا از سوی سازمان انرژی اتمی، از قبل به تأیید شورای عالی امنیت ملی برساند.
اوایل خردادماه امسال عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، در پاسخ به اظهارات سفیر بریتانیا در آمریکا که گفته بود لندن از موضع واشنگتن در خصوص برچیده شدن غنیسازی در ایران حمایت میکند، گفته بود «اگر موضع بریتانیا غنیسازی صفر در ایران باشد (که نقض صریح معاهده عدم اشاعه و نیز تعهدات بریتانیا بهعنوان یکی از اعضای باقیمانده در برجام به شمار میرود) در این صورت دیگر موضوعی بین ما برای گفتوگو درباره پرونده هستهای باقی نمیماند.»
پیش از آن لرد پیتر مندلسون، سفیر بریتانیا در ایالات متحده آمریکا، در یک جلسه پرسش و پاسخ در اندیشکده شورای آتلانتیک در خصوص برنامه هستهای ایران گفته بود: «ایران همچنان تاسیسات غنیسازی در اختیار دارد که میتواند برای اهداف نظامی و تولید بمب هستهای مورد استفاده قرار گیرد و ما نمیتوانیم آن را بپذیریم.»
مسئله غنیسازی اورانیوم در ایران نیز یکی از نکات مورد اختلاف میان ایران و آمریکا در مذاکرات اخیر بوده که حتی تهران در مقطعی تهدید کرد در صورتی که طرف آمریکایی خواسته اصلیاش توقف غنیسازی باشد، مذاکرات را ادامه نخواهد داد.