در پی نگرانی‌ها از تکرار درگیری‌های نظامی مشابه جنگ ۱۲ روزه اخیر، مقامات ایران گام‌هایی تازه در حوزه دفاعی و امنیتی برداشته‌اند. از جمله این اقدامات، اعلام تشکیل «شورای‌عالی دفاع»، آغاز نصب بلندگوهای هشدار وضعیت قرمز در تهران، و تصمیم برای کاهش وابستگی به سامانه موقعیت‌یابی آمریکایی است.
امیر حاتمی، فرمانده کل ارتش ایران روز یکشنبه سوم اوت (۱۲ مرداد) در جمع فرماندهان نیروی زمینی هشدار داد که «نباید دشمن را دست‌کم گرفت و تهدید آن را تمام شده تلقی کرد.»
به گزارش یورونیوز؛ اسرائیل در حالی وارد جنگ با ایران شد که از پشتیبانی تسلیحات پیشرفته غربی و تسلط کامل هوایی برخوردار بود اما در مقابل، زرادخانه ایران که در اثر سال‌ها تحریم و حملات دقیق اخیر تضعیف شده بود، در جریان حمله اخیر اسرائیل با آسیب بیشتری روبرو شد.
در عین حال، فرمانده کل ارتش ایران تأکید کرد که «قدرت موشکی و پهپادی ایران همچنان پابرجا و آماده عملیات است.» وی افزود که «همان‌گونه که تا لحظه آخر تحمیل آتش‌بس به دشمن حملات را ادامه دادیم، اکنون نیز باید آمادگی را حفظ کنیم.»
مقامات ایران در روزهای اخیر پیوسته از آمادگی برای رویارویی نظامی دوباره گفته‌اند.
احیای «شورای دفاع»
در همین راستا، شورای عالی امنیت ملی ایران یکشنبه شب اعلام کرد که تشکیل «شورای دفاع» به تصویب این نهاد رسیده است.
تشکیل «شورای دفاع» برای «طرح‌های دفاعی و ارتقای توانمندی‌های نیروهای مسلح» صورت می‌گیرد. رئیس‌جمهوری ایران ریاست این شورای جدید را برعهده خواهد داشت. این در حالی است که سران دو قوه مقننه و قضائیه، فرماندهان نیروهای مسلح و بعضی از وزارتخانه‌های مرتبط هم در این شورا حضور خواهند داشت.
پیش از این گزارش‌ها از تشکیل این شورا با حضور رؤسای قوای سه‌گانه، ۲ نماینده رهبر ایران در شورای‌عالی امنیت ملی، رئیس ستادکل نیروهای مسلح، فرمانده‌کل سپاه، فرمانده‌کل ارتش و فرمانده قرارگاه خاتم الانبیاء و وزیر اطلاعات حکایت داشت.
هرچند این نهاد جدید نیست و در زمان جنگ ایران و عراق نیز سابقه فعالیت داشته، اکنون بازتعریف آن در فضای امنیتی جدید معنا یافته است.
علی نیکزاد، نایب رئیس مجلس روز یکشنبه تأکید کرد که تشکیل این شورا مستلزم تأیید علی خامنه‌ای، رهبر ایران بر اساس اصل ۱۱۰ قانون اساسی است. اما همزمان، برخی نمایندگان از جمله حمید رسایی نسبت به گسترش شوراهای تصمیم‌گیر هشدار داده و خواهان شفافیت در وظایف مجلس در این خصوص شده‌اند.
نصب سامانه‌های هشدار وضعیت قرمز در تهران
همزمان با تحولات دفاعی، رسانه‌های داخلی از آغاز نصب سامانه‌های هشدار وضعیت قرمز در مناطق مختلف تهران خبر داده‌اند. پیش‌تر، نبود چنین سامانه‌ای در جریان حملات اخیر اسرائیل به ایران، با انتقاداتی از سوی کارشناسان و اعضای شورای شهر مواجه شده بود.
در جریان حمله اسرائیل به ایران، احمد صادقی، عضو شورای شهر تهران خواستار تشکیل ستاد وضعیت اضطراری شد و تأکید کرد: «در صورت تداوم تهدیدها، باید به مردم هشدارهای دقیق و به‌موقع داده شود. حتی با فناوری کنونی، امکان ارسال هشدار از طریق تلفن همراه وجود دارد، حتی اگر گوشی استفاده نشود یا در کناری گذاشته شده باشد، می‌توان هشدار را دریافت کرد.»
اختلال در جی‌پی‌اس و حرکت به سمت نمونه‌های چینی
در اقدامی مکمل، ایران اعلام کرده است که قصد دارد به‌صورت تدریجی از سیستم آمریکایی جی‌پی‌اس GPS فاصله گرفته و از سامانه ناوبری ماهواره‌ای چینی بایدو استفاده کند؛ اقدامی که رسانه‌های چینی از آن به‌عنوان یک تحول بزرگ ژئوپولیتیکی یاد کرده‌اند. این تصمیم از سوی معاون وزیر ارتباطات ایران در اواسط تیرماه اعلام شد.
از نظر ایران، پلتفرم‌های غربی دیگر تنها ابزار ارتباطی نیستند، بلکه به ابزاری برای اعمال قدرت در عرصه جنگ اطلاعاتی دیجیتال تبدیل شده‌اند.
طبق گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) در پنجم مرداد، شرکت‌های فناوری داخلی در ایران در حال کار روی ارتقاء نرم‌افزاری برای فعال‌سازی موقعیت‌یابی چندمنظومه‌ای برای استفاده ترکیبی از چندین سامانه ناوبری (GPS, GLONASS, Beidou) هستند. در صورتی که یکی از سامانه‌ها مختل شود، دستگاه‌ها می‌توانند به سامانه‌ای دیگر تغییر مسیر دهند تا موقعیت‌یابی دقیق حفظ شود.
سامانه بایدو به‌عنوان جایگزینی قابل‌اطمینان برای کشورهایی با رویکرد مشابه در حال مطرح‌شدن است؛ بسیاری از گوشی‌های هوشمند جدید، به‌ویژه برندهای چینی، هم‌اکنون کاملاً با این سامانه سازگار هستند. در گزارش ایسنا آمده است که استفاده از سامانه‌هایی مانند بایدو و تقویت زیرساخت‌های داخلی، نه یک انتخاب، بلکه «ضرورتی برای تضمین امنیت پایدار و حفظ رفاه شهروندان» است.
ستار هاشمی، وزیر ارتباطات ایران پیش‌تر درباره اختلالات جی‌پی‌اس در ایران گفته بود که با توجه به اینکه اسرائیل «به هیچ‌یک از قواعد بین‌المللی پایبند نیست و از اطلاعات مکانی برای طراحی عملیات‌های خود استفاده می‌کند، مراجع ذی‌صلاح امنیتی و اطلاعاتی تصمیم به اعمال محدودیت‌هایی در سرویس جی‌پی‌اس گرفته‌اند.»
