به گزارش آیندگان؛ برخی مقامات آمریکایی و یک منبع آگاه از طرحهای اسرائیل، گفتهاند که توانایی ایران در تولید موشکهای بالستیک در صورتی که مهار نشود، میتواند به تولید سه هزار موشک در سال برسد.
به گفته مقامات اسرائیلی، توانایی تولید و تعداد موشکهای بالستیکی که ایران میتواند در هر حمله به کار گیرد، نگرانی اصلی اسرائیل است.
علی واعظ، مدیر پروژه ایران در گروه بینالمللی بحران ماه گذشته در گفتگو با روزنامه «نیویورکتایمز»، گفت که مقامات ایرانی به او گفتهاند کارخانههای موشکی «بهطور شبانهروزی» کار میکنند و «اگر جنگی دیگر رخ دهد، امیدوارند بهجای ۵۰۰ موشکی که طی ۱۲ روز شلیک کردند، ۲۰۰۰ موشک را یکباره شلیک کنند تا پدافند اسرائیل را از کار بیندازند.»
ایران برای جنگ بعدی آماده میشود
همزمان، دنی سیترینوویچ، پژوهشگر ارشد برنامه ایران و محور شیعه موسسه مطالعات امنیت ملی اسرائیل در مقالهای که روز شنبه در روزنامه «اسرائیل هیوم» منتشر شد، گفت که دستاوردهای عملیاتی اسرائیل در جنگ ۱۲ روزه با ایران به پیروزی راهبردی واقعی تبدیل نشده است.
به عقیده او، زیرا، از سویی، «رهبری جمهوری اسلامی معتقد نیست که ایران در این جنگ شکست خورده است و از سوی دیگر، تهران باور دارد که دور دیگر رویارویی با اسرائیل حتمی است و تنها مساله زمان آن است، به همین دلیل هم بر بازسازی زرادخانه موشکی خود به صورت ویژه متمرکز شده است.»
به گفته این پژوهشگر و مقام سابق ارتش اسرائیل، با گذشت شش ماه از جنگ ۱۲ روزه و بهرغم دستاوردهای چشمگیر اسرائیل، به نظر میرسد که هیچ تغییر بنیادینی رخ نداده است.
ایران در حال بازسازی آرایه موشکی خود است، بنابر برخی گزارشها، اقداماتی برای احیای برنامه هستهای خود انجام داده است و همچنان از توافقی که برنامه هستهایش را محدود یا غنیسازی را از خاک ایران بیرون ببرد، سربازمیزند. از همه مهمتر این که، تهران برای جنگ مجدد با اسرائیل آماده میشود و در تلاش است از درسهایی که در دور پیش گرفته، استفاده کند.
به گفته آقای سیترینوویچ، مساله دیگر این است که، اگرچه رژیم ایران با چالشهای مختلف داخلی دست در گریبان است، اما اپوزیسیونی که آینده آن را تهدید کند، وجود ندارد. حکومت ایران همچنان کنترل جامعه را در دست دارد و حتی با عقبنشینی در اجرای سختگیرانه حجاب و اقداماتی از این قبیل، از اعتراضات گسترده مجدد جلوگیری کرده است.
این پژوهشگر اسرائیلی با اشاره به دستاوردهای این کشور در جریان جنگ ۱۲ روزه، از جمله حذف مقامات عالیرتبه نظامی و دانشمندان هستهای، تضعیف پدافند هوایی، حمله به سامانههای موشکی، هدف قرار دادن تاسیسات هستهای و تسلط بر حریم هوایی ایران، نوشت: «با این حال، موفقیتهای عملیاتی به دستاورد راهبردی تبدیل نشد. زیرا از دید تهران، ایران عملا جنگ را نباخت. ایران نه تنها توانست تا آخرین روز نبرد به پرتاب موشک ادامه دهد و در برابر اسرائیل و آمریکا ایستادگی کند، بلکه اسرائیل همچنین در آنچه تهران تلاشی برای سرنگونی حکومت ایران تلقی میکرد، ناکام ماند.»
او افزود: «برداشت تهران این است که کشور در طول جنگ ایستادگی کرد و توان رهبری در ارائه این درگیری به افکار عمومی ایران بهعنوان نبردی که علیه خود مردم ایران هدایت شده بود، در نهایت به تقویت حکومت انجامید. در نتیجه، رهبری ایران دلیلی برای تغییر راهبرد امنیتی خود نمیبیند.»
به گفته این پژوهشگر، علاوه بر برداشت ایران از نتیجه جنگ، تهران بر این باور است که دور دیگر درگیری با اسرائیل حتمی است و مساله فقط زمان آن است. در نتیجه، ایران با تاکید بر بازسازی توان موشکی و تلاش برای بهبود توانمندیها و بهکارگیری درسهای آموخته از دور قبل، به سوی رقابت تسلیحاتی متعارف گام برداشته است.
آقای سیترینوویچ گفت: «از یک سو، بهبود توانمندیهای ایران و از سوی دیگر، تهدیدهای اسرائیل، همراه با احتمال پایین توافق واشنگتن و تهران، احتمال وقوع جنگ دیگری میان ایران و اسرائیل را به شکل قابل توجهی افزایش میدهد. با توجه به توان اثباتشده ایران برای بازسازی، بهویژه در حوزه موشکی، این پرسش مطرح میشود که از دور جدید درگیری واقعا چه چیزی میتوان به دست آورد؟»
او افزود: «این موضوع بهویژه از آن جهت اهمیت مییابد که توان ضربهزدن به رژیم بدون وجود اپوزیسیونی که بتواند کنترل کشور را بر عهده بگیرد، با مشکل مواجه شده است.»
به گفته این پژوهشگر، هر روزی که بدون دستیابی به توافق دیپلماتیک برای محدود کردن توان بازسازی ایران بگذرد، دستاوردهای اسرائیل در جنگ ۱۲ روزه را با فرسایش روبرو میکند. رهبر ایران چهرههای کشتهشده را جایگزین کرده و تهران در تلاش است که از طریق روسیه و چین به توانمندیهای جدیدی در پدافند هوایی، موشکها و حتی شاید فناوری هستهای دست یابد.
به باور آقای سیترینوویچ، موفقیتهای جنگ ۱۲ روزه، ضرورت بازاندیشی اسرائیل درباره جبهه ایران را مطرح میکند. به گفته او، اسرائیل اکنون عملا به نقطه اول بازگشته است و تصور این که تکرار اقدامات پیشین و انتظار نتایج متفاوت، در راستای منافع اسرائیل باشد دشوار است.
او متذکر شد که رویارویی آینده با ایران احتمالا دشوارتر و پیچیدهتر خواهد بود و هیچ قطعیتی وجود ندارد که دستاوردهایی فراتر از دور نخست برای اسرائیل به همراه داشته باشد.
کاهش شدید ذخایر دفاع موشکی آمریکا پس از جنگ ۱۲ روزه
این درحالی است که یک پژوهش تازه در مرکز مطالعات راهبردی و بینالمللی آمریکا نشان میدهد مصرف سنگین رهگیرهای دفاع هوایی اسرائیل در جنگ ۱۲ روزه این کشور با جمهوری اسلامی، شکاف میان نیاز عملیاتی و ظرفیت تولید را آشکار کرده و بهویژه ذخایر موشکهای تاد آمریکا را در «وضعیتی نگرانکننده» قرار داده است.
بر اساس این گزارش که دو روز پیش منتشر شد، با توجه به این که توان دفاعی کشورها نه تنها به کیفیت سامانهها، بلکه به حجم ذخایر و سرعت جایگزینی آنها وابسته است، این کاهش ذخایر نگرانیهایی درباره موجودی رهگیریهای سامانه دفاع منطقهای اسرائیل ایجاد کرده است.
در گزارش این اندیشکده تاکید شده تجربه اسرائیل نشان می دهد حتی پیشرفتهترین سامانهها هم بدون پشتوانه ذخایر کافی، آسیبپذیر میشوند.
بر اساس دادههای گردآوریشده از گزارشهای رسانهای و اسناد بودجهای، در جنگ ۱۲روزه خرداد ۱۴۰۴ حدود ۵۵۰ موشک بالستیک از سوی جمهوری اسلامی به سمت اسرائیل شلیک شد.
در پاسخ به این حملات موشکی گسترده، در کنار سامانههای دفاعی اسرائیل، آمریکا هم وارد درگیری شد و بنا بر برآوردها «بیش از ۱۵۰» موشک رهگیر تاد و حدود ۸۰ فروند موشک استاندارد-۳ (SM-3) مصرف کرد.
بر اساس این مطالعه، تا پایان سال ۲۰۲۵ در مجموع ۵۰۶ فروند از رهگیرهای استاندارد-۳، تحویل ارتش ایالات متحده شده است.
با در نظر گرفتن مصرف این رهگیرها در سال ۲۰۲۴ و جنگ اخیر، موجودی برآوردی آمریکا به حدود ۴۱۴ فروند کاهش یافته است؛ رقمی که به گفته پژوهشگران، نشاندهنده مصرف نزدیک به یکپنجم کل تحویلهای پیشبینیشده است.
در این پژوهش، کمبود ذخایر موشکهای تاد جدیتر ارزیابی شده است. طبق دادههای رسمی، از تابستان ۲۰۲۳ تاکنون موشک تاد جدیدی به ذخایر آمریکا اضافه نشده و شلیک ۱۰۰ تا ۲۵۰ فروند از این موشکها میتواند تا نیمی از موجودی تحویلی را از بین ببرد.
در گزارش مرکز مطالعات راهبردی و بینالمللی آمریکا تاکید شده «ذخایر تاد به سطحی رسیده که هر درگیری بزرگ بعدی، فشار جدی بر توان دفاعی آمریکا وارد میکند».
پنتاگون برای جبران بخشی از کمبود توان دفاعی تاد، بیش از ۷۰۰ میلیون دلار از منابع مصوب را به خرید تاد منتقل کرده که با هزینه واحد ۱۵ میلیون دلار، حدود ۴۵ رهگیر تامین میکند.
در بودجه سال ۲۰۲۶ هم ۲۵ رهگیر در بودجه پایه و ۱۲ رهگیر دیگر از منابع جداگانه پیشبینی شده، اما پژوهش معتقد است این ارقام حتی جایگزین «خوشبینانهترین» برآورد مصرف هم نیست.
پژوهشگران مرکز مطالعات راهبردی و بینالمللی آمریکا تاکید میکنند آمریکا باید نیازمندیهای مهمات دفاع موشکی را بازتعریف کند و ذخایری فراتر از برآوردهای خوشبینانه در نظر بگیرد.
در پایان این گزارش،هشدار داده شده که اگر این مسیر اصلاح نشود، واشینگتن در بحرانهای آینده ناچار میشود میان حضور موثر در میدان یا عقبنشینی یکی را انتخاب کند.
اینسایدر: ترامپ و نتانیاهو حمله سریع را به مذاکرات طولانی ترجیح میدهند
حدود دو ماه پیش، نشریه اینسایدر در گزارشی نوشت حمله به تأسیسات هستهای ایران نشان داد دونالد ترامپ و بنیامین نتانیاهو ترجیح میدهند برای گرفتن امتیاز از تهران، بهجای مذاکرات طولانی، از «حمله موشکی سریع» استفاده کنند.
این گزارش افزود جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسرائیل توان نظامی ایران را بهشدت تضعیف کرد؛ سامانههای پدافند هوایی ایران از کار افتاد و شمار زیادی از موشکها و پرتابگرهایش نابود شد. با این حال، تهران بلافاصله بازسازی توان دفاعی خود را آغاز کرد.
در ادامه آمده است که در حالیکه روسیه بهدلیل جنگ اوکراین بر نیازهای داخلی خود متمرکز شده، چین تنها شریک بالقوه ایران برای بازسازی ظرفیت دفاعیاش محسوب میشود. گزارشها از تحویل ۱۰ جنگنده چینی-پاکستانی جی-۱۰ و چند فروند میگ-۲۹ روسی به ایران حکایت دارد.
اینسایدر با اشاره به «عدم تمایل علی خامنهای به گفتوگو با آمریکا» نوشت با رد گفتوگو از سوی تهران، تنها راه باقیمانده برای غرب این است که ایران را متقاعد کند آمریکا و متحدانش آماده سرنگونی حکومتاند و چین و روسیه نیز در چنین شرایطی قادر به حمایت نخواهند بود.
