مرگ‌های فزاینده، قرص‌های تقلبی و خشونت باندی: اتحادیه اروپا چگونه با بحران مواد مخدر دست‌وپنجه نرم می‌کند؟

یک گزارش جدید که توسط آژانس مواد مخدر اتحادیه اروپا تهیه شده است می‌گوید در دسترس بودن بی‌سابقه کوکائین، مُسکن‌های جعلی حاوی مواد افیونی مصنوعی کشنده و شبکه‌های پیچیده قاچاق باعث شده بحران مواد مخدر در این قاره پیچیده‌تر از همیشه شود.
تصویر مرگ‌های فزاینده، قرص‌های تقلبی و خشونت باندی: اتحادیه اروپا چگونه با بحران مواد مخدر دست‌وپنجه نرم می‌کند؟

یورونیوز نوشت: به‌ گفته این نهاد اروپایی، مواد مخدر غیرقانونی باعث اعتیاد گسترده، افزایش خشونت باندی و فشار مضاعف بر نظام‌های سلامت سراسر اتحادیه شده‌اند.

تهدیدهای نوظهور مواد مخدر در این قاره طیفی از داروهای تقلبی، کشفیات بزرگ کوکائین و حشیش مصنوعی را شامل می‌شود.

الکسیس گوسدیل، مدیر اجرایی این نهاد، به یورونیوز گفت: «امروز با وضعیتی روبه‌رو هستیم که در تمام اروپا به‌سرعت در حال تغییر است.»

طبق این تحلیل، حدود ۷۵۰۰ نفر در سال ۲۰۲۳ بر اثر مصرف بیش از حد مواد مخدر جان خود را از دست داده‌اند. این رقم در مقایسه با سال قبل از آن رشدی ۴۰۰ نفری را نشان می‌دهد.

بیشتر مرگ‌ها به دلیل مصرف مواد افیونی رخ داده‌اند، هرچند با افزایش مصرف مواد مصنوعی و ترکیب چند ماده با هم الگوهای خطر در حال تغییر هستند.

مقام‌های اتحادیه اروپا می‌گویند صرفا نظارت تنها کافی نیست و خواستار اقدامات فعال‌تر در حوزه پیشگیری و درمان اعتیاد شده‌اند. آن‌ها همچنین خواهان افزایش تلاش‌های پلیس برای از بین بردن شبکه‌های جنایت‌کار قاچاق مواد مخدر هستند.

خطر هروئین و ظهور مواد افیونی جدید

بازار مواد افیونی در اروپا در حال تغییر است و مواد جدیدی در کنار خطرات دیرپای هروئین ظاهر شده‌اند.

پس از تسلط طالبان بر افغانستان در سال ۲۰۲۱ و ممنوعیت تولید تریاک در سال بعد، مقامات اروپایی هشدار دادند که یافتن هروئین دشوارتر خواهد شد و ممکن است مصرف‌کنندگان به سمت مواد افیونی مصنوعی مانند فنتانیل یا مشتقات آن گرایش پیدا کنند.

در سال ۲۰۲۳، نیروهای امنیتی ۱۴ سایت تولید هروئین را در اروپا (اکثرا در هلند) نابود کردند. یکی از انواع افیون‌های مصنوعی به نام نیتازین‌ها (nitazenes) مشکلات زیادی ایجاد کرده‌اند، به‌ویژه در دانمارک و هلند که مصرف‌کنندگان ممکن است به اشتباه، مُسکن‌های تقلبی حاوی نیتازین را مصرف کنند.

تعداد موارد شناسایی نیتازین در اروپا طی سال ۲۰۲۳ سه برابر شده است. این مواد آن‌قدر قوی هستند که حتی مقدار بسیار کمی از آن می‌تواند مرگبار باشد.

آلمان، فرانسه، سوئد و نروژ خوشه‌هایی از موارد اوردوز مرتبط با نیتازین گزارش کرده‌اند و در کشورهای استونی و لتونی بخش قابل توجهی از مرگ‌ومیرهای ناشی از مصرف مواد به آن‌ها نسبت داده شده است.

آقای گوسدیل می‌گوید: «می‌بینیم مردم در اینترنت موادی را می‌خرند که فکر می‌کنند دارو هستند، اما در واقع ترکیباتی ناشناخته دارند.»

کوکائین

طی سال گذشته، حدود ۴.۶ میلیون بزرگسال اروپایی کوکائین مصرف کرده‌اند، که آن را به رایج‌ترین مخدر غیرقانونی در اتحادیه اروپا بدل کرده است.

در سال ۲۰۲۳ کشورهای عضو اتحادیه اروپا ۴۱۹ تُن کوکائین کشف کردند که هفتمین سال متوالی رکورد کشفیات محسوب می‌شود.

بزرگ‌ترین کشفیات در بلژیک (۱۲۳ تُن)، اسپانیا (۱۱۸ تُن)، و هلند (۵۹ تُن) بود که همگی درگاه‌های اصلی ورود کوکائین از خارج به اروپا هستند.

کوکائین همچنین در اروپا نیز تولید می‌شود. در سال ۲۰۲۳، ۳۴ سایت تولید کوکائین در اتحادیه منهدم شدند.

این در شرایطی است که بازار رقابتی کوکائین به افزایش جرم و خشونت باندی منجر شده است. آژانس مواد مخدر اتحادیه اروپا پیش‌بینی می‌کند طی سال‌های آتی، موجی از تقاضا برای درمان اعتیاد به کوکائین شکل بگیرد چرا که معمولاً حدود ۱۳ سال بین مصرف نخستین و مراجعه به درمان فاصله وجود دارد.

آقای گوسدیل می‌گوید: «ما باید ظرفیت درمان را ایجاد کنیم چون در حال حاضر آماده نیستیم.»

حشیش و کانابینوئیدهای مصنوعی

حدود ۸.۴٪ از بزرگسالان اروپایی (معادل ۲۴ میلیون نفر) در سال گذشته حشیش مصرف کرده‌اند، که آن را شایع‌ترین ماده غیرقانونی در اروپا می‌سازد.

بازار حشیش حداقل ۱۲.۱ میلیارد یورو ارزش دارد و توسط گروه‌های جنایت‌کار سازمان‌یافته که آن را کشت، قاچاق و پخش می‌کنند کنترل می‌شود.

هرچند مصرف حشیش در اروپا به نسبت رایج است، اما خطرات سلامتی دربر دارد. از جمله مشکلات مزمن تنفسی و علائم روان‌پریشی، به‌ویژه در مصرف‌کنندگان بلندمدت.

در عین حال، مواد موسوم به کانابینوئیدهای مصنوعی به‌سرعت به نگرانی تازه‌ای بدل شده‌اند. این مواد قوی ممکن است بدون آگاهی مصرف‌کننده به محصولات خوراکی یا حشیش اضافه شوند و خطر مسمومیت یا مشکلات دیگر را بالا ببرند.

در سال گذشته، ۲۰ نوع کانابینوئید جدید در اروپا شناسایی شد.

اثرات سلامت این ترکیبات هنوز به‌خوبی شناخته‌شده نیستند، اما ممکن است با مسمومیت‌های کشنده یا مشکلات دیگر مرتبط باشند، چون دارای غلظت بسیار بالای «تی‌اچ‌سی» هستند. این ماده فعال حشیش باعث به اصطلاح «نشئگی» می‌شود.